"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk (...) Mahkemesi
Taraflar arasında görülen tespit davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davacı ve davalı ... Güvenlik Kurumu Başkanlığı vekilleri tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin Edirne ili, İpsala ilçesi, Esetçe Aile Sağlığı Merkezinde (Aile Sağlığı Merkezi) 01.01.2009 tarihinde çalışmaya başladığını ve aralıksız olarak 14.09.2011 tarihine kadar çalıştığını, ... sözleşmesine haksız ve bildirimsiz olarak son verildiğini, davacının çalışma süresince yıllık ücretli izinlerini kullanmadığını, ... sözleşmesinin davalılarca feshedilmesine rağmen kıdem ve ihbar tazminatı ödemesi yapılmadığı gibi birikmiş ücret alacaklarının da ödenmediğini, müvekkilinin aynı anda iki aile hekiminin görev yaptığı Esetçe Aile Sağlık Merkezinde çalıştığını, çalışmasının Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirilmediğini ve sigorta kaydının yapılmadığını, davalıların hekimlik yaptığı dönemlerde davalı işyerinde çalıştığını ileri sürerek davacının 01.01.2009 tarihinden 14.09.2011 tarihine kadar sigortalı olarak çalıştığını ve sigorta başlangıç tarihinin 01.01.2009 olarak tespit ve tescilini talep etmiştir.
II. CEVAP
1. Davalılar ..., ..., ..., ..., ... ortak vekili cevap dilekçesinde; davacının 01.04.2009 tarihinden itibaren yevmiyeli olarak çalıştığını, haftanın sadece 3-4 ... günü istediği saatte işe geldiğini ve sadece günlük 1-1,5 saat çalıştığını, aynı zamanda Esetçe Belediyesi (Belediye) nezdinde de temizlik görevi yaptığını ve Belediyeden makbuz karşılığı yevmiye aldığını, gündelikçi temizlikçi olarak evlere temizliğe gittiği için tam ... ve sigortalı olarak çalışmayı kendisinin istemediğini, Aile Sağlığı Merkezindeki hekimlerden 125,00 TL ila 150,00 TL arası, Belediyeden ise 150,00 TL ücret aldığını, yevmiyesinin her zaman kendisine ödendiğini, Aile Sağlığı Merkezinde çalışan temizlik görevlilerinin 01.10.2010 tarihinden sonra zorunlu sigorta kapsamına alındığını savunarak davanın reddini istemiştir.
2. Davalı ... vekili cevap dilekçesinde; 09.12.2004 tarihinde yürürlüğe giren 5258 sayılı Aile Hekimliği Pilot Uygulaması Hakkındaki Kanun'un 8 ... maddesinde yer ... düzenleme uyarınca çıkartılan Aile Hekimliği Uygulama Yönetmeliği gereğince aile sağlığı merkezinde görevli aile hekimlerinin Bakanlıkça merkez için belirlenen işler için personel çalıştırmak isterlerse; bu kişileri ancak ferden veya müştereken kendi adlarına istihdam ederek ya da hizmeti satın alma yolu ile gerçekleştirebileceklerinin düzenlendiğini savunarak müvekkili Bakanlık hakkındaki davanın husumet yokluğu nedeniyle reddini istemiştir.
3. Davalı ... Güvenlik Kurumu vekili cevap dilekçesinde; Kurum kayıtları incelendiğinde davacının kaydına rastlanmadığını, müfettiş raporu bulunmadığını, davacının çalışma iddiasını yazılı delillerle ispat etmesi gerektiğini, müvekkili Kurumun dava açılmasına sebebiyet vermediği için aleyhine yargılama giderine hükmedilemeyeceğini savunarak davanın reddini istemiştir.
4. Davalı ... Belediyesi; davaya cevap vermemiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 04.....2015 tarihli, 2012/112 Esas, 2015/199 Karar sayılı kararı ile; davacı ile davalı hekimler arasında ... sözleşmesinin varlığından söz edilemeyeceği, zira dosya kapsamına göre davacının çalışmasının düzenli olmadığı, Aile Sağlığı Merkezi ile dava dışı Belediyenin aynı bina içerisinde yer aldığı, davacının belirtilen dönemlerde dava dışı Belediyede temizlik işi yaptığı ve ücretini aldığı, yevmiye usulü ile temizlik işi yaptığı anlaşılan davacı ile davalılar arasındaki ilişkide ... sözleşmesi unsurları olan bağımlılık, işi görme ve ücret unsurlarının gerçekleşmediği gerekçeleriyle davanın; davalı ... bakımından pasif husumet ehliyeti yokluğu nedeniyle, diğer davalılar bakımından ise esastan reddine karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili tarafından temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Yargıtay Hukuk İşbölümü İnceleme Kurulunun 19.01.2016 tarihli ve 2016/2267 Esas, 2016/372 Karar sayılı kararı ile uyuşmazlığın çözümünde Dairemizin görevli olduğuna karar verilmesi üzerine, Dairemizin 04.07.2017 tarihli ve 2016/3572 Esas, 2017/11547 Karar sayılı ilâmıyla; davacı vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine karar verilerek, yapılan işin kapsam ve niteliği ile tanık beyanları nazara alındığında kısmi çalışmanın mümkün olduğu ve davacının da kısmi çalıştığı anlaşılmakla, Aile Sağlığı Merkezi olarak işletildiği anlaşılan işyerinin kapsamı, işyerinin haftada kaç ... halka hizmet verdiği, işyerinde kaç ... davacının temizlik ve servisine ihtiyaç duyulduğu, her iki işyerinde ayrı ayrı bir günde kaç saat çalışmış olabileceği, haftalık ve aylık çalışma sürelerinin belirlenmesi ve yedibuçuk saat çalışma bir günlük çalışma hesabı ile kaç ... gününe karşılık olduğu hususu saptanarak infaza elverişli olacak şekilde ayrı ayrı Aile Sağlığı Merkezi ile Belediye işyerinde geçen sigortalılık sürelerinin ve sigortalılık başlangıç tarihinin tespitine karar verilmesi gerektiği gerekçeleriyle Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; Aile Sağlığı Merkezinin 2007 yılının başından itibaren faaliyet gösterdiği, davalı hekimlerin iddia olunan dönem aralığında bu merkezde doktor olarak görev yaptıkları, Aile Sağlığı Merkezinde görev ... aile hekimlerinin bağımsız olarak çalıştıkları, davacının aile hekimliğinde öğleden önceleri temizlik ve çay dağıtım işlerini ifa ettiği, haftada 5 ..., günlük 2,5 saatlik çalışma karşılığının ayda 7 güne tekabül ettiği, 01.01.2009 ve 24.09.2011 tarihleri arasında toplam 227 günlük çalışma dönemi hesaplandığı gerekçesiyle davanın Belediye yönünden feragat nedeniyle, ... yönünden pasif husumet yokluğundan reddine karar verilerek davacının diğer davalı ... şahıslar yanında toplam 227 ... çalıştığının ve işe giriş tarihinin 01.01.2009 tarihi olduğunun tespitine karar verilmiştir.
IV. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı ve davalı ... Güvenlik Kurumu vekilleri temyiz isteminde bulunmuşlardır.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı vekili; kararın davalı ... yönünden usul ve kanunlara aykırı olduğunu, zira dava ikame edilirken davalı Bakanlık yönünden asıl işveren alt ... veren ilişkisi nedeniyle alacak talebinde bulunulduğunu, adı geçen davalı yönünden hizmet tespiti talebinde bulunmadıklarını, ancak tefrik kararı sonrası Sağlık Bakanlığının da hatalı olarak dosyaya kaydolunduğunu, Mahkemece Sağlık Bakanlığının aleyhine açılmış bir hizmet tespiti davası varmış gibi hüküm kurulmasının ve pasif husumet yokluğundan reddine ve davalı Bakanlık lehine vekâlet ücretine hükmedilmesinin hatalı olduğunu belirterek Mahkeme kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
2. Davalı ... Güvenlik Kurumu vekili; davanın öncelikle usulden reddine karar verilmesi gerektiğini, zira Kuruma bildirilmeyen hizmetlerin sigortalı hizmet olarak değerlendirilmesine ilişkin davanın, tespiti istenilen hizmetin geçtiği yılın sonundan başlayarak beş yıl içerisinde açılması gerektiğini, davada hasım sıfatlarının bulunmadığını, hizmet tespiti davalarının müvekkili Kurum aleyhine açılamayacağını, müvekkili Kurum aleyhinde hüküm kurulamayacağını, davanın açılmasına sebebiyet vermedikleri için müvekkili aleyhine yargılama giderleri ve vekâlet ücretine hükmedilemeyeceğini belirterek Mahkeme kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık; hizmet tespiti, husumet, davanın süresinde açılıp açılmadığı ve yargılama giderleri ile vekâlet ücretinin kanuna uygun olarak hüküm altına alınıp alınmadığı konularına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun (1086 sayılı Kanun) 428 ... maddesi, 438 ... maddesinin yedi, sekiz ve dokuzuncu fıkraları ile 439 uncu maddesinin ikinci fıkrası.
2. 6100 sayılı Kanun'un 323, 326, 330 ve 332 nci maddeleri.
3. 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun 4, 5, 7 ve 8 ... maddeleri ve ilgili diğer hükümleri.
3. Değerlendirme
1. Mahkemelerin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan 1086 sayılı Kanun'un 428 ... maddesi ile 439 uncu maddesinin ikinci fıkrasında yer ... sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen Mahkeme kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçelerinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
V. KARAR
Açıklanan sebeple;
Davacı ve davalı ... Güvenlik Kurumu vekillerinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Davalı ... Güvenlik Kurumu harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin davacı tarafa yükletilmesine,
Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,
03.04.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.