"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk (...) Mahkemesi
KARAR : Davalı ... yönünden davanın reddi, davalı ... ve dâhili davalı ...'ün taraf sıfatı olmadığından husumetten reddi
Taraflar arasında görülen ve istinaf incelemesinden geçen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece ... Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesi kararının kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davalı ... yönünden davanın reddine, davalı ... ve dâhili davalı ... yönünden ise taraf sıfatı olmadığından davanın husumetten reddine karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararı davalı Bakanlık vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; ... müfettişi tarafından düzenlenen 21.12.2015 tarihli ve 7143-PRG-24, 10103-PRG-24 sayılı raporda 4857 sayılı ... Kanunu'nun (4857 sayılı Kanun) 63 üncü maddesindeki düzenlemelere riayet edilmediği ve yeraltı işletmesinde istihdam edilen işçilere fazla çalışma yaptırıldığı yönünde tespitte bulunularak hesaplanan fazla çalışma ücretlerinin işçilere ödenmesi gerektiğinin belirtildiğini, raporun kabul edilebilir hiçbir yasal dayanağı ve açıklaması bulunmadığını ileri sürerek 21.12.2015 tarihli ve 7143-PRG-24, 10103-PRG-24 numaralı raporun işçilik alacaklarına ilişkin tespit ve hesaplamalarının iptaline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1. Davalı ... vekili cevap dilekçesinde; davaya konu raporun, işçiler tarafından açılması muhtemel ya da açılmış olan alacak davalarında zaten değerlendirildiğini, ayrı bir dava konusu olmasında hukuki yarar bulunmadığını, işin esasına girilecek olsa bile davalı Kurumun taraf sıfatı bulunmadığını, her hâlükârda bu tür davaların taraflarının işçi ve işverenler olduğunu, davacı vekilinin işyerindeki çalışma sürelerinin işverenin itirazının aksine 00.30-08.00, 08.30-16.00, ....30-24.00 saatleri arasında ve 1 saat ara dinlenmesi verilmek suretiyle uygulandığını ve bu sistemin de mevzuata uygun olduğunu, belirtilen sürelere göre haftalık çalışma saatinin 39 saate denk geldiğini, ... işyerlerindeki çalışma saatlerinin 01.01.2015-04.04.2015 tarihleri arasında 36 saat ve 04.04.2015 tarihinden sonra ise 37,5 saat olduğunu, davacı vekilinin kendi yazılı beyanı ile işyerinde haftalık çalışma saatlerinin aşıldığının belirtilmiş olduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.
2. Davalı ... vekili cevap dilekçesinde; davanın hukuki yarar yokluğundan reddi gerektiğini, esas yönünden ise davacı vekilinin kendi beyanı ile işyerinde haftalık çalışma saatlerinin aşıldığını ve işçilerin fazla çalışma yaptıklarını kabul ettiğini, bunun aksini ispatın davacıya ait olduğunu, davada fazla çalışmaya ilişkin tespitlerin aksini ispat edebilecek nitelikte bir delil de bulunmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 14.10.2021 tarihli ve 2020/448 Esas, 2021/518 Karar sayılı kararı ile; davalı ... Bakanlığının ve ... ... Kurumu Genel Müdürlüğünün taraf sıfatı olmadığından husumetten ret kararı verilmesi gerektiği, Mustafakemalpaşa Sulh Ceza Mahkemesinin 2016/70 Esas sayılı dosyasında davacı adına kesilen idari para cezasına itirazının, İdari yaptırım kararının hukuka uygun bulunması ve uygulanan para ceza miktarları itibarıyla yapılan incelemede yeniden değerlendirme oranlarına aykırılık bulunmadığından esastan reddine karar verildiği, bu kararın 08.04.2016 tarihinde kesinleştiği, alınan bilirkişi raporunda ... müfettişleri tarafından yapılan 26.03.2015-....11.2015 tarihleri arasındaki tespitin de yerinde olduğunun belirtildiği, davacı tarafından ... müfettişleri tarafından yapılan fazla çalışmaya ilişkin tespitlerin doğru olmadığı hususunu ispatlar nitelikte dosyada başkaca bir delil bulunmadığı, ispatlanamayan davanın davalı ... yönünden de reddi gerektiği gerekçeleriyle davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
... Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesinin 14.02.2022 tarihli ve 2022/409 Esas, 2022/252 Karar sayılı kararı ile; ... müfettişi raporlarının işçilerin alacaklarına yönelik kısımlarına karşı işçi ya da işveren tarafından açılacak davaların yerine göre eda davası yerine göre ise menfi tespit davası özelliği gösterdiği, her durumda bu davaların taraflarının işçi ve işveren olduğu, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının bu davalarda taraf sıfatı bulunmadığı, davalı Kurum hakkında davanın husumetten reddi ve dâhili davalı hakkında davanın reddine dair kararın yerinde olduğu gerekçesiyle 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 353 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (1) ... alt bendi uyarınca istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 15.05.2022 tarihli ve 2022/5248 Esas, 2022/6062 Karar sayılı ilâmı ile; davanın ... aleyhine açılması gerekirken tespit ile ilgisi bulunmayan ... ... Kurumu Genel Müdürlüğüne husumet yöneltilmesinin 6100 sayılı Kanun'un 124 üncü maddesine göre temsilcide hata mahiyetinde olduğu , bu durum karşısında davalı ... Müdürlüğüne yönelik davanın husumet yokluğu sebebiyle reddinde bir isabetsizlik bulunmamakta ise de davacıya davasını Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına yöneltmek üzere süre verilip taraf teşkili sağlandıktan sonra karar verilmesi gerektiği gerekçesi ile temyiz olunan İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ortadan kaldırılmasına, İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına, bozma sebebine göre sair temyiz itirazlarının bu aşamada incelenmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
B. İlk Derece Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; bozma ilâmına uyularak 6100 sayılı Kanun'un 124 üncü maddesi uyarınca davanın Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına yöneltildiği, diğer davalılar bakımından davanın husumetten reddi gerektiği, davacı tarafından dava konusu teftiş raporunda davacı Şirket bünyesinde yapılan fazla çalışma sürelerine ilişkin tespitlerin doğru olmadığı hususunu ispatlar nitelikte dosyada başkaca bir delil bulunmadığından davanın; davalı ... Başkanlığı yönünden esastan reddine, davalı ... ve dâhili davalı ... yönünden ise husumetten reddine karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı ... vekili; davalı Kurumun dava dosyasında vekil ile temsil edilmesine rağmen lehlerine vekâlet ücretine hükmedilmemesinin hatalı olduğunu ileri sürerek temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık; davalı ... lehine vekâlet ücretine hükmedilmesi gerekip gerekmediği hususundadır.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Kanun'un 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 ... maddeleri, Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi'nin (AAÜT) ilgili maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Temyizen incelenen İlk Derece Mahkeme kararında ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı ve bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; davalı ... vekilinin aşağıdaki paragrafın kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. Davalı ... yönünden davanın esastan reddedildiği anlaşılmakla yargılama sırasında kendisini vekil ile temsil ettiren davalı Bakanlık lehine vekâlet ücretine hükmedilmesi gerekirken bu hususun gözardı edilmesi hatalı olup bozmayı gerektirir.
Ne var ki bu hatanın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden İlk Derece Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 ... maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca düzeltilerek onanması gerekir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple ;
1. Davalı ... vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine,
2. Davalı ... vekilinin İlk Derece Mahkemesi kararına yönelik temyiz itirazının kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararının, hüküm fıkrasında yer ... (6) numaralı bentten sonra gelmek üzere; "7-Davalı ... kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden, karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT göre belirlenen 9.200,00 TL vekâlet ücretinin davacıdan alınarak davalı ... Bakanlığına verilmesine," rakam ve sözcüklerden oluşan bendin yazılması suretiyle DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine,
08.05.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.