"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 41. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/193 E., 2022/1889 K.
KARAR : İstinaf başvurusunun esastan reddi
TEMYİZ EDENLER : Davalılar vekili
İLK DERECE MAHKEMESİ : ... 28. ... Mahkemesi
SAYISI : 2019/340 E., 2020/459 K.
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalılar vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalılar vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildi.
Davalılar vekilince temyiz incelemesinin duruşmalı olarak yapılmasının istenilmesi üzerine, işin duruşmaya tâbi olduğu anlaşılmış ve duruşma için 20.....2023 Salı günü tayin edilerek taraflara tebligat gönderilmiştir.
Duruşma günü davalılar vekili Avukat ... ile davacı vekili Avukat ... ... geldiler.
Duruşmaya başlanarak hazır bulunan avukatların sözlü açıklamaları dinlendikten sonra duruşmaya son verildi.
Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin 14.03.2015 tarihinde davalıların Cezayir ülkesinde bulunan şantiyesinde çalışmaya başladığını, son olarak muhasebe personeli olarak görev yaptığını, ... sözleşmesinin işverence 23.01.2017 tarihinde feshedildiğini, davacının işe iade davası açtığını, işe iade kararı verildiğini ve kararın Yargıtay tarafından onandığını, davalıların işe başlama talebini içerir ihtarnameyi tebliğ almalarına rağmen davacıyı işe başlatmadıklarını, bu nedenle 4 aylık ... güvencesi tazminatının ve boşta geçen süre ücretinin ödenmesi gerektiğini, müvekkilinin çalıştığı süre boyunca aylık 1.900,00 euro ücret aldığını belirterek kıdem ve ihbar tazminatı, ... güvencesi tazminatı, boşta geçen süre alacağı ve yıllık izin alacağının davalılardan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalılar vekili cevap dilekçesinde; davalı Şirketlerin Cezayir ülkesinde karayolu bağlantı yolu inşaatı işini gerçekleştirdiğini, davacının davalı Şirketlerde çalışmakta iken ... sözleşmesinin feshedildiğini, davacının kesinleşen işe iade davası sonra işe başlama talebini davalı Şirketlere ilettiğini, davalı Şirketler tarafından davacının işe davet edildiğini, davacının belirlenen ... ve saatte işyerine gelmediğini, bu durumun tutanak altına alındığını, ihtarname ile davacının işe iade talebinin samimi olmadığı ve davalı Şirketlerin hiçbir yükümlülüğünün bulunmadığının bildirildiğini, davacının davalı Şirketlerden hiçbir hak ve alacağının bulunmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacı tarafından işe başlama talebi için düzenlenen ihtarnamede davacının adresi gösterilmesine rağmen, davalı işverence işçinin işe başlama isteğinin kabul edildiğinin bir ay içinde bizzat işçiye bildirilmesi gerekirken buna ilişkin tebligatın davacı işçi yerine vekiline yapıldığı, davacının vekiline yapılan tebligatın usulsüz olduğu, bu nedenle davalı işverenin işe başlatma süresini geçirdiği, taraflar arasında düzenlenen sözleşmeden davacının ücretinin 1.900,00 euro olduğunun görüldüğü, davacı vekilinin 29.11.2019 tarihli beyan dilekçesi göz önünde bulundurulduğunda davacının işe başlatılmadığı tarihteki ücretinin de 1.900,00 euro olduğunun anlaşıldığı, davacının yıllık izinlerinin kullandığı veya bedelinin ödendiğinin davalı işveren tarafından ispatlanamadığı, davalı işverenin davacının asgari geçim indiriminin ödendiğini yazılı belge ile ispat edemediği gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılar vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalılar vekili istinaf dilekçesinde; işe davetin vekile yapılmasının hatalı olmadığını, asılın öğrendiği konusunda delillerin toplanmamasının hukuki dinlenme hakkına aykırı olduğunu, işe iade davası yönünden edinilen hakların kaybedildiğini, ıslahın usulüne aykırı olduğunu belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; avalı işverence işçinin işe başlama isteğinin kabul edildiğinin bir ay içinde bizzat işçiye bildirilmesi gerekirken buna ilişkin tebligatın davacı işçi yerine vekiline yapıldığı, davacının vekiline yapılan tebligatın usulsüz olduğu, işçinin ... görme ediminden sorumlu olduğu, bu nedenle işe davetin işçinin kendisine yapılması gerektiği, her ne kadar davalı işveren tarafından tanık dinletilmesi talep edilmişse de mevcut durum itibarıyla tanık dinlenmesinin durumu değiştirmeyeceği gerekçesiyle istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılar vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalılar vekili; istinaf dilekçesinde belirttiği sebepleri tekrar ile ayrıca davacının ücretinin vergiden muaf olduğunu, net ücretten brüt ücrete çevrilmesi işleminin hatalı olduğunu, ... ile Cezayir arasında karşılıklılık ilkesi bulunmadığından asgari geçim indirimi ödemesi yapılmadığını, bu nedenle davacıya asgari geçim indirimi ödenmesi yönündeki hükmün hukuka aykırı olduğunu belirterek kararı temyiz etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, işe iade kararı sonrası davacının işe başlatılma talebinde samimi, davalının ise işe davetinde ciddi olup olmadığı ile davacının işe iade sonrası isteklere ve feshe bağlı alacaklara hak kazanıp kazanmadığı, ıslahın usulüne uygun olup olmadığı noktalarındadır.
2. İlgili Hukuk
1.6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 177 ve 181 ... maddeleri, 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 371 ... maddesi, 4857 sayılı ... Kanunu'nun 17, 21, 53, 57 ve 59 uncu maddeleri ile 120 nci maddesi atfıyla hâlen yürürlükte olan mülga 1475 sayılı ... Kanunu'nun 14 üncü maddesi.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 ... maddesinde yer ... sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davalılar vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 ... maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davacı yararına takdir edilen 8.400,00 TL duruşma vekâlet ücreti ve aşağıda yazılı temyiz giderlerinin davalılara yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
20.....2023 tarihinde oy çokluğuyla karar verildi.
(Karşı Oy)
T.H.
K A R Ş I O Y
Davacı işçi, lehine sonuçlanan işe iade davasından sonra süresi içinde işe başlatılma ihtarına rağmen işe başlatılmadığını ileri sürerek, ... güvencesi tazminatı ve boşta geçen süre ücreti ile işe başlatılmadığı tarihe göre belirlenecek olan ihbar ve kıdem tazminatı ile yıllık izin alacağının hüküm altına alınmasını istemiştir
Davalı işveren, davacının işe başlama davetine icabet etmediğini belirterek davanın reddine karar verilmesi gerektiğini savunmuştur.
Dosya içeriğine göre işe iade kararının kesinleşmesinden sonra davacı işçi vekili tarafından müvekkilinin işe başlaması için noter aracılığıyla davalı Şirketlere ihtarname tebliğ edilmiştir. Davalı Şirketlerce davacı vekiline gönderilen ihtarnamede davacının işe başlatılma talebinin kabul edildiği, uçak biletinin alınabilmesi, vize işlemleri ve gerekli evrakların hazırlanması amacıyla en az 2 yıl geçerli pasaport ... ile birlikte 29.01.2019 günü saat 09.00’da Şirket merkezinde hazır olması gerektiği bildirilmiştir. Davacının bildirilen ... ve saatte Şirket merkezine gitmediğine dair düzenlenen tutanaklar dosyaya sunulmuştur.
Mahkemece işe başlama isteğinin kabul edildiğine ilişkin bildirimin davacı işçi yerine vekiline yapılmasının usulsüz olduğu, davacının süresi içinde işe başlatılmadığı kabul edilerek dava konusu tazminat ve alacaklar hüküm altına alınmıştır. Davalılar vekilinin istinaf başvurusu ... Bölge Adliye Mahkemesi 41.Hukuk Dairesince esastan reddedilmiştir.
4857 sayılı ... Kanunu’nun 21’... maddesinin birinci fıkrasına göre “İşverence geçerli sebep gösterilmediği veya gösterilen sebebin geçerli olmadığı mahkemece veya ... hakem tarafından tespit edilerek feshin geçersizliğine karar verildiğinde, işveren, işçiyi bir ay içinde işe başlatmak zorundadır. İşçiyi başvurusu üzerine işveren bir ay içinde işe başlatmaz ise, işçiye en az dört aylık ve en çok sekiz aylık ücreti tutarında tazminat ödemekle yükümlü olur”. Aynı maddenin altıncı fıkrasında ise “İşçi kesinleşen mahkeme veya ... hakem kararının tebliğinden itibaren on işgünü içinde işe başlamak için işverene başvuruda bulunmak zorundadır. İşçi bu süre içinde başvuruda bulunmaz ise, işverence yapılmış olan fesih geçerli bir fesih sayılır ve işveren sadece bunun hukuki sonuçları ile sorumlu olur” hükmü yer almaktadır.
İşe iade kararının kesinleşmesinden sonra tarafların davranışlarının dürüstlük kuralları çerçevesinde değerlendirilmesi gerekir. Davacı işe başlatılma iradesini vekili aracılığıyla bildirdiğine göre işe başlama davetinin aynı vekile yapılması doğal karşılanmalıdır. Başka bir anlatımla, işe başlama davetinin davacının işe başlatılmasını talep eden vekiline yapılması dürüstlük kurallarına aykırı kabul edilemez. Aksine işe başlatılma iradesini vekili aracılığıyla bildirdiği halde işverenin işe başlama davetine ilişkin ihtarnamesinin kendisi yerine vekiline yapılması gerektiğini öne sürerek işe başlamayan davacı işçinin dürüstlük kurallarına uygun hareket etmediği sonucuna varılmalıdır. Bu durumda, davacının kesinleşen işe iade kararından sonra süresi içinde davalı işverenlere işe başlatılmak amacıyla müracaat etmediği kabul edilerek ... güvencesi ve boşta geçen süre ücretine ilişkin talebi reddedilmeli, diğer tazminat ve alacak talepleri ise geçerli hale gelen ilk fesih tarihine göre belirlenmelidir. Belirtilen gerekçe ile kararın bozulması gerektiği görüşünde olduğumdan, ... çoğunluğun onama yönündeki kararına katılamıyorum.