"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 33. Hukuk Dairesi
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin davalı asıl işverenden ihale ... alt işverenler nezdinde numune alma hazırlama elemanı olarak 18.09.2010 tarihinden beri çalıştığını, davacının yaptığı işin asıl ... olduğu ve diğer firmalar arasında yapılan işlemlerin muvazaalı olduğunun ... 1. ... Mahkemesinin 2015/744 Esas ve 2016/466 Karar sayılı kararı ile kabul edildiğini, davacının sendika üyesi olduğunu ileri sürerek 20...2015-31.12.2018 tarihleri arasındaki ilave tediye ücretinin, 18.01.2016-31.12.2018 tarihleri arasındaki ücret, yıllık izin ücreti, ... ... ve genel tatil ücreti fark alacakları ile toplu ... sözleşmesinden kaynaklanan sendikal hak ve alacakların davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; müvekkili İdarenin numune alma ve hazırlama işini gördürmek için 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’na göre ihaleye çıktığını, verilen işin yardımcı ... olduğunu, dolayısıyla ortada muvazaalı olduğu iddia edilebilecek bir ... bulunmadığını, davacının ihale ... firmanın çalışanı olduğunu, sözleşme konusu işçilerin tamamının yüklenici firmanın çalışanları tarafından yerinde getirildiğini, müvekkiline husumet yöneltilmesinin doğru olmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davacının davalı aleyhine muvazaa iddiasıyla 19...2015 tarihinde açtığı davaya ilişkin yargılamanın ... 1. ... Mahkemesinin 2015/744 Esas ve 2016/466 Karar sayılı dosyasında neticelendiği, kararda davalı ile dava dışı alt işveren Şirketler arasındaki hukuki ilişkinin muvazaalı olduğu tespit edilerek bir kısım alacakların hüküm altına alındığı, kararın temyiz incelemesi neticesinde onanarak kesinleştiği, davacı tarafça işbu dosyada 20...2015 tarihi sonrasındaki alacakların tahsili talebinde bulunulduğu, bilirkişi tarafından yapılan hesaplamanın hüküm altına alındığı, davacının ... sözleşmesi devam ettiğinden yıllık izin ücreti fark alacağına hak kazanmadığı gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili; numune alma ve hazırlama işinin dava dışı Şirket ile imzalanan sözleşme kapsamında hizmet alımı şeklinde gerçekleştiğini, aralarında asıl işveren alt işveren ilişkisi bulunmadığını, muvazaalı bir durumun söz konusu olmadığını, ... 1. ... Mahkemesinin 2015/744 Esas, 2016/466 Karar sayılı dosyasında muvazaa iddiası doğrultusunda keşif yapılmadan başka bir dosyadaki keşif tutanakları dikkate alınarak karar verildiğini, uzman teknik bilirkişiler nezaretinde keşif yapılması gerektiğini, davacının toplu ... sözleşmesinden kaynaklanan alacaklarının ödendiğini, ödeme belgelerini yargılama sırasında sunmalarına rağmen dikkate alınmadığını belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması ve davanın reddine karar verilmesi istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile ... 1. ... Mahkemesinin 2015/744 Esas ve 2016/466 Karar sayılı dosyasında taraflar arasında görülen davada asıl işveren alt işveren ilişkisinin muvazaalı olduğunun tespit edildiği, verilen kararın istinaf ve temyiz aşamasından geçerek kesinleştiği, davacının davalı bünyesinde numune alma ve hazırlama işinde 16...2010 tarihinden beri alt işverenler nezdinde çalıştığı, ... ... ... Sendikasına üye olduğu, işyerinde uygulanan toplu ... sözleşmelerinden yararlanması gerekirken işveren tarafından bu hususun dikkate alınmadığı, davacının ilave tediye, fark ücret, toplu ... sözleşmesinde düzenlenen ... riski primi, ikramiye, sosyal yardım, giyim yardımı, kira ve aydınlatma yardımı alacakları bulunduğu, bilirkişi raporunun denetime elverişli şekilde hazırlandığı gerekçesiyle davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; istinaf dilekçesinde ileri sürülen gerekçeleri tekrar ederek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozularak ortadan kaldırılması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık; asıl işveren alt işveren ilişkisinin kanuna uygun kurulup kurulmadığı ve muvazaaya dayanıp dayanmadığı ve davacının dava konusu alacaklara hak kazanıp kazanmadığı noktalarında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 371 ... maddesi.
2. 4857 sayılı ... Kanunu'nun 2 nci maddesinin yedi ve sekizinci fıkraları, 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu ... Sözleşmesi Kanunu'nun 39 uncu maddesi, 27.09.2008 tarihli ve 27010 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Alt İşverenlik Yönetmeliği'nin 3 üncü maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi ile 11 ve 12 nci maddeleri.
3. Yargıtay (Kapatılan) 22. Hukuk Dairesinin 10.12.2019 tarihli ve 2016/24953 Esas, 2019/22874 Karar; Yargıtay 9. Hukuk Dairesinin 20.04.2022 tarihli ve 2022/4603 Esas, 2022/4843 Karar sayılı ilâmları.
3. Değerlendirme
1. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukukî nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre, davalı vekilinin aşağıdaki paragrafların kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. Ödeme belgesinin hakkı ortadan kaldıran özelliği nedeni ile yargılamanın her aşamasında dikkate alınması gereklidir.
3. Somut uyuşmazlıkta hükme esas alınan bilirkişi raporunda, asıl işveren alt işveren ilişkisinin muvazaalı olması nedeniyle davalının taraf olduğu toplu ... sözleşmelerine göre dava konusu alacaklar hesaplanmış; davalı vekili tarafından 12.10.2020 tarihli itiraz ve beyan dilekçesi ekinde 2016, 2017 ve 2018 yıllarına ait fark ödeme belgeleri sunulmuştur. Davalı vekili tarafından sunulan söz konusu ödeme belgeleri dikkate alınarak mahsup yönünden dava konusu alacakların yeniden bir değerlendirmeye tâbi tutulması gerekirken, ödeme belgeleri dikkate alınmadan yazılı şekilde karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1.Temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
2. İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde ilgiliye iadesine,
Dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
24.05.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.