"İçtihat Metni"
I. BAŞVURU
Başvurucular vekili dilekçesinde; müvekkilleri ... ... ve ... ... adına açtıkları toplu ... sözleşmesi zam farkından kaynaklı alacak davalarının kabulle sonuçlandığını ve kesinleştiğini, bu davalar eda mahiyetinde olduğu kadar ücret yönünden tespit hükmü de içerdiğininden müvekkillerinin son ücretinin de belirlenmiş olduğunu, müvekkilleri ile imzalanan ikale sözleşmesinde net bir rakam üzerinde anlaşılmadığını, müvekkillerinin ikale sözleşmesi anındaki brüt ücreti esas alınarak 7 aylık brüt
ücreti + ikramiye + ilave tediye alacakları üzerinden teşvik primi ödendiğini; ancak ücret farkı alacağına ilişkin anılan davalar ile müvekkillerinin aldığı teşvik primi ve son izin ücretlerinde de fark oluştuğunu ve bu fark alacakların tahsili için açtıkları davalarda İlk Derece Mahkemelerince davaların zamanaşımı sebebi ile reddedildiğini, İlk Derece Mahkemeleri kararlarına karşı istinaf başvurusunda bulunulduğunu ve ... Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesi tarafından başvuruların esastan reddine kesin olarak karar verildiğini; oysa daha önce aynı sebeple müvekkili ... ... adına açılan davada İlk Derece Mahkemesince davanın reddedildiğini, kararın istinaf edilmesi üzerine ... Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesi tarafından İlk Derece Mahkemesi kararı kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kabulüne kesin olarak karar verildiğini, bu şekilde aynı gerekçelerle aynı işverene karşı açılan davalarda verilen farklı kararlar neticesinde uyuşmazlık ve çelişkinin meydana geldiğini belirterek Bölge Adliye Mahkemesi kararları arasında ortaya çıkan uyuşmazlığın giderilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
II. BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ HUKUK DAİRELERİ BAŞKANLAR KURULU KARARI
... Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Daireleri Başkanlar Kurulunun ....03.2023 tarihli ve 2023/5 Karar sayılı kararı ile; başvuru konusu ... Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesinin 2019/3251 Esas sayılı dosyası ile ... Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesinin 2022/3306 ve 2022/3358 Esas sayılı dosyalarında verilen kesin nitelikteki kararlar arasındaki uyuşmazlığın giderilmesi talebi üzerine raportör tayin edilerek dilekçede bahsedilen kararların incelenip rapor hâlinde Kurula bildirilmesinin istendiği, raportörün sunduğu raporun değerlendirilmesinde; başvuran avukatın müvekkilleri ... ... ve ... ... adına eksik ödenen teşvik prim alacağı ve yıllık izin ücretinin davalıdan tahsili talebiyle ... 6. ve 58. ... Mahkemelerinde dava açtığı, davacı vekilinin dava dilekçesinde, davalı işveren ve davacı müvekkili arasındaki ... sözleşmesinin ikale sözleşmesi ile sona erdirildiğini, ... 45. ... Mahkemesinde açtığı dava ile müvekkillerinin ücretinin eksik ödendiğinin tespit edildiğini, teşvik primi ve yıllık izin alacağının da eksik ücrete göre hesaplandığını, dolayısıyla Mahkemece belirlenen ücrete göre fark alacağı doğduğunu ileri sürdüğü, yapılan yargılamalar sonunda ... 58. ... Mahkemesince davacı ... ...'ın açtığı davanın zamanaşımı nedeniyle reddine, ... 6. ... Mahkemesince davacı ... ...'un açtığı davanın kabulüne karar verildiği, her iki karar aleyhine yapılan istinaf başvurularını inceleyen ... Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesince, ... 58. ... Mahkemesinin davanın reddine dair kararı aleyhine yapılan istinaf başvurusunun esastan reddine; ... 6. ... Mahkemesinin davanın kabulüne dair kararı aleyhine yapılan istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılarak davanın reddine kesin olarak karar verildiği; başvuran avukatın müvekkili ... ... adına ... 39. ... Mahkemesinde açtığı davanın, davacı işçinin ikale sözleşmesini baskıyla imzalandığı kanıtlanamadığından fark alacağı da talep edemeyeceği gerekçesiyle reddine karar verildiği, bu karar aleyhine yapılan istinaf başvurusunu inceleyen ... Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesinin, davacı işçinin ikale tarihi itibarıyla alması gereken ücret daha fazla olduğu hâlde eksik ödenen ücrete göre yıllık izin ücreti ve ek ödeme hesaplandığından ve davacı işçinin ek ödeme ve teşvik primi fark alacağına hak kazandığı gerekçesiyle İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına ve davanın kısmen kabulüne kesin olarak karar verdiği; başvuran davacılar vekili tarafından aynı işyerinde aynı şartlarda çalışan işçiler tarafından açılan teşvik primi ve yıllık izin fark ücretinin ödenmesi talebiyle açılan davalarda verilen kararları inceleyen ... Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesinin davanın kabulüne kesin olarak karar verirken 8. Hukuk Dairesinin davanın reddine kesin olarak karar verdiği ileri sürülerek benzer konuda verilen kesin kararlar arasındaki çelişkinin giderilmesi için Yargıtay ilgili hukuk dairesine başvurulması istenmiş ise de 8. Hukuk Dairesinin incelediği dosyalarda davanın 5 yıllık dava zamanaşımı süresinde açılmadığı için reddedildiği, davada ileri sürülen talepler ve davanın esası hakkında bir değerlendirme yapılmadığı; 7. Hukuk Dairesinin incelediği dosyada ise muaccel alacağın tahsili için 5 yıllık sürede dava açıldığı gibi İlk Derece Mahkemesince davacının böyle bir fark alacağı bulunmadığı kanaatiyle davanın reddine karar verildiği, bu kararı istinaf talebi üzerine inceleyen Dairenin dosyayı ve talebi esastan inceleyerek davacı işçinin fark alacağını hak ettiği gerekçesiyle davanın kabulüne karar verdiği, görüldüğü üzere her üç davanın da esastan incelenip farklı değerlendirme yapılarak farklı sonuca ulaşıldığından söz edilemeyeceği, bu nedenlerle başvuran avukatın dilekçesinde belirttiği kesin kararları arasında çelişki ve uyuşmazlık bulunmadığı sonuç ve kanaatine varıldığı; ancak Yargıtay 9. Hukuk Dairesinin 5235 sayılı Adlî Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanun’un (5235 sayılı Kanun) 35 ... maddesi uyarınca yapılan başvuru üzerine verdiği 26.04.2022 tarihli ve 2022/4731 Esas, 2022/5291 Karar sayılı kararında, başkanlar kurulunda yapılan görüşme ve değerlendirmeler sonucu bölge adiye mahkemesi dairelerinin kesin kararları arasında uyuşmazlık bulunmadığı saptansa bile bu konudaki değerlendirmenin de Yargıtay dairesince yapılması gerektiği bildirilmekle; başvuran avukatın talebinin, ilgili kararların ve Başkanlar Kurulu kararının herhangi bir görüş bildirilmeden Dairemize gönderilmesi gerektiğine oy birliğiyle karar verilmiştir.
III. UYUŞMAZLIĞIN GİDERİLMESİ İSTEMİNE KONU KARARLAR
A. ... Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesinin 02.....2021 Tarihli ve 2019/3251 Esas,
2021/1503 Karar Sayılı Kararı
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; 25.10.2017 tarihinde açılan davada davacının, ... sözleşmesinin 8 aylık ücret tutarında ek ödeme yapılmak suretiyle baskı ile imzalatılan ikale sözleşmesi kapsamında sona erdiğini, ücretine yansıtılması gereken zam oranlarının eksik uygulanması nedeni ile ... sözleşmesi sonlandıktan sonra açmış olduğu fark ücret alacağı davasının kabul ile sonuçlanarak kesinleştiğini, fark ücret miktarına bağlı olarak işveren tarafından ikale sözleşmesi ile ödenen 8 aylık ücret tutarında ek ödeme ve yıllık izin ücretlerinin de eksik ödendiğini ileri sürdüğü; davalının ise davacı işçinin kendi ... iradesi ile imzaladığı ikale sözleşmesi kapsamında hak kazandığı tüm işçilik alacaklarının eksiksiz ödendiğini savunduğu; İlk Derece Mahkemesince dava konusu talepler ile ilgili tarafların anlaşmaya vardıkları ve ikale sözleşmesi imzaladıkları, bu sebeple davacının bakiye alacağının bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verildiği; kararın davacı tarafça istinaf edilmesi üzerine yapılan incelemede; taraflar arasındaki ... sözleşmesinin 31.01.2013 tarihli ikale sözleşmesi ile sona erdiği ve ilgili ikale sözleşmesi kapsamında davacıya brüt 6.4477,80 TL yıllık izin ücreti ile 41,589,93 TL ek ödeme yapıldığının ... olduğu, işçinin fark ücret alacağına ilişkin açtığı davada son aylık brüt ücretinin 5.127,74 TL olduğunun tespit edildiği, söz konusu Mahkeme kararının kesinleştiği, ikale sözleşmesine göre yapılan ödemelerin ise brüt 3.506,00 TL ücret üzerinden yapıldığı ve dava konusu fark alacakların bulunduğunun ispatlandığı gerekçesiyle davacı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 353 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (2) nci alt bendi gereğince İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına ve esas hakkında yeniden hüküm kurulmak suretiyle fark izin ve ek ödeme alacaklarının hüküm altına alınmasına kesin olarak karar verilmiştir.
B. ... Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesinin 01.12.2022 Tarihli ve 2022/3306 Esas,
2022/4105 Karar Sayılı Kararı
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davacının, ... sözleşmesinin 8 aylık ücret tutarında ek ödeme yapılmak suretiyle baskı ile imzalatılan ikale sözleşmesi kapsamında sona erdiğini, ücretine yansıtılması gereken zam oranlarının eksik uygulanması nedeni ile ... sözleşmesi sonlandıktan sonra açmış olduğu fark ücret alacağı davasının kabul ile sonuçlanarak kesinleştiğini, fark ücret miktarına bağlı olarak işveren tarafından ikale sözleşmesi ile ödenen 8 aylık ücret tutarında ek ödeme ve yıllık izin ücretlerinin de eksik ödendiğini ileri sürdüğü; davalının ise zamanaşımı def'inde bulunarak ikale sözleşmesinin 29.02.2016 tarihinde imzalandığını, davanın ise zamanaşımı süresi geçtikten sonra açıldığını ve sözleşme gereğince hak ettiği tüm alacaklarının eksiksiz ödendiğini savunduğu; İlk Derece Mahkemesince davacının ikale sözleşmesinde belirtilen yıllık izin ve ek menfaat alacaklarından kaynaklanan fark alacağına ilişkin taleplerinin 5 yıllık zamanaşımı süresine tâbi olduğu, 20.08.2021 dava tarihi itibarıyla 5 yıllık zamanaşımı süresinin dolduğu ve alacakların zamanaşımına uğradığı gerekçesiyle davanın reddine karar verildiği; kararın davacı tarafça istinaf edilmesi üzerine yapılan incelemede ikale sözleşmesinin yapıldığı tarih ile dava tarihi arasında 5 yıllık zamanaşımı süresinin geçtiği gerekçesiyle davacı vekilinin istinaf başvurusunun 6100 sayılı Kanun'un 353 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (1) ... alt bendi gereğince esastan reddine kesin olarak karar verilmiştir.
C. ... Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesinin 01.12.2022 Tarihli ve 2022/3358 Esas, 2022/4106 Karar Sayılı Kararı
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davacının, ... sözleşmesinin 8 aylık ücret tutarında ek ödeme yapılarak baskı ile imzalatılan ikale sözleşmesi kapsamında sona erdiğini, ücretine yansıtılması gereken zam oranlarının eksik uygulanması nedeni ile ... sözleşmesi sonlandıktan sonra açmış olduğu fark ücret alacağı davasının kabul ile sonuçlanarak kesinleştiğini, fark ücret miktarına bağlı olarak işveren tarafından ikale sözleşmesi ile ödenen 8 aylık ücret tutarında ek ödeme ve yıllık izin ücretlerinin de eksik ödendiğini ileri sürdüğü; davalının ise zamanaşımı def'inde bulunarak ikale sözleşmesinin 15.12.2015 tarihinde imzalandığını, davanın ise zamanaşımı süresi geçtikten sonra açıldığını ve sözleşme gereğince hak ettiği tüm alacaklarının eksiksiz ödendiğini savunduğu; İlk Derece Mahkemesince davacının ikale sözleşmesinde belirtilen yıllık izin ve ek menfaat alacaklarından kaynaklanan fark alacağına ilişkin taleplerinin 5 yıllık zamanaşımı süresine tâbi olduğu, 20.08.2021 dava tarihi itibarıyla 5 yıllık zamanaşımı süresinin dolduğu ve alacakların zamanaşımına uğradığı gerekçesiyle davanın reddine karar verildiği; kararın davacı tarafça istinaf edilmesi üzerine yapılan incelemede ikale sözleşmesinin yapıldığı tarih ile dava tarihi arasında 5 yıllık zamanaşımı süresinin geçtiği gerekçesiyle davacı vekilinin istinaf başvurusunun 6100 sayılı Kanun'un 353 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (1) ... alt bendi gereğince esastan reddine kesin olarak karar verilmiştir.
IV. GEREKÇE
A. Uyuşmazlık
Uyuşmazlık, Bölge Adliye Mahkemelerince verilen kesin nitelikteki kararlar arasında, ... sözleşmesi ikale ile sona ... işçilerin, ikale sözleşmesi ile eksik ödeme yapıldığı iddiasıyla talep ettikleri fark alacaklara hak kazanıp kazanmadıkları konusunda içtihat aykırılığı bulunup bulunmadığına ilişkindir.
B. İlgili Hukuk
1. Bölge adliye mahkemelerinin benzer olaylarda kesin nitelikteki kararları arasındaki uyuşmazlığın giderilmesi isteminin hukuki dayanağı, 5235 sayılı Kanun’un 35 ... maddesinde yer ... düzenlemedir.
2. 4857 sayılı ... Kanunu'nun 32 nci maddesinin sekizinci fıkrası şöyledir:
"Ücret alacaklarında zamanaşımı süresi beş yıldır."
3. 6098 sayılı ... Borçlar Kanunu'nun 147 nci maddesi.
C. Değerlendirme
1. 5235 sayılı Kanun ile bu Kanun'da sayılan kişi ve kurumlara tanınan uyuşmazlığın giderilmesini talep etme hakkı, mutlak biçimde her uyuşmazlığın esasına yönelik ... geliştirilmesine imkân vermez. Uyuşmazlığın giderilmesi talebi bir kanun yolu olmayıp böyle bir talebin varlığı hâlinde Yargıtayca temyiz incelemesine benzer bir inceleme yapılması da mümkün değildir.
2. İlk bakışta, yukarıda özetlerine yer verilen başvuru konusu dosyalarda 5235 sayılı Kanun anlamında benzer olaylar bulunduğu sonucuna varılabilir. Şüphesiz benzer olaylardan söz edebilmek için davaların taraflarının aynı olması yahut olaylar arasında mutlak bir özdeşlik bulunması gerekmez. Ancak bazı dava dosyalarındaki maddi vakıaların fazlasıyla farklılık göstermesi farklı sonuçlara ulaşılmasına neden olabilir.
3. Başvuru konusu dosyalar incelendiğinde; ... Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesinin 2019/3251 Esas sayılı dosyasına konu olayda, davacı işçinin ... sözleşmesinin 31.01.2013 tarihli ikale sözleşmesi ile sona erdiği, davanın 25.10.2017 tarihinde açıldığı, ikale sözleşmesinde eksik ücret üzerinden ödeme yapıldığı iddiasıyla açılan davada İlk Derece Mahkemesinin davanın reddine ilişkin kararının kaldırılarak fark alacakların hüküm altına alındığı anlaşılmaktadır. Başvuru konusu ... Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesinin 2022/3306 Esas sayılı dosyasında ise 29.02.2016 tarihinde ikale sözleşmesi ile ... sözleşmesi sona ... davacının aynı iddialarla 20.08.2021 tarihinde dava açtığı ve davasının, dava konusu taleplerin 5 yıllık zamanaşımına tâbi olduğu gerekçesiyle reddine karar verildiği; keza ... Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesinin 2022/3358 Esas sayılı dosyasında da ikale tarihinin 15.12.2015, dava tarihinin ise 20.08.2021 olduğu görülmektedir.
4. ... Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesinin 2019/3251 Esas sayılı dosyasına konu olayda, davanın 5 yıllık zamanaşımı süresi dolmadan açılmış olması sebebiyle işin esasına girilerek alacakların hüküm altına alındığı; diğer dosyalarda ise işin esasına girilmeden zamanaşımı sebebiyle ret kararı verildiği anlaşılmakla; başvuru konusu karar ile zamanaşımı sebebi ile ret kararı verilen başvuru konusu diğer kararlar arasındaki uyuşmazlığın benzer nitelikte olmadıkları açıktır.
5. Bu açıklamalara göre başvurucunun dilekçesinde belirtmiş olduğu Bölge Adliye Mahkemesi Daireleri kararları arasında 5235 sayılı Kanun’un 35 ... maddesi kapsamında bir uyuşmazlık söz konusu değildir.
6. Açıklanan bu maddi ve hukuki olgular karşısında uyuşmazlığın giderilmesine yer olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
V. KARAR
1. ... Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Daireleri Başkanlar Kurulunun ....03.2023 tarihli ve 2023/5 Karar sayılı kararına istinaden iletilen mevcut talep yönünden uyuşmazlığın giderilmesine yer olmadığına,
2. Dosyanın ... Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Daireleri Başkanlar Kuruluna gönderilmesine,
02.05.2023 tarihinde oy birliğiyle kesin olarak karar verildi.