"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/4549 E., 2023/284 K.
KARAR : İstinaf başvurusunun esastan reddi
İLK DERECE MAHKEMESİ : ... 2. ... Mahkemesi
SAYISI : 2021/1627 E., 2022/1031 K.
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın usulden reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince davacının istinaf başvurusunun kabulüne, İlk Derece Mahkemesi kararı ortadan kaldırılarak yeniden yargılama yapılmak üzere dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
Kaldırma kararı sonrasında İlk Derece Mahkemesince yapılan yargılamada, davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin ... Makine Fabrikası bünyesinde büro hizmetlerinde ... hazırlama biriminde çalıştığını, 05.03.2018 tarihinden itibaren ise işyerindeki yetkili sendika olan Şeker-... Sendikasına üye olduğunu, üyelik bildiriminin davalı işverene 02.08.2018 tarihinde yapıldığını, müvekkilinin alt işveren işçisi olmakla beraber fiilen asıl işte çalıştırıldığını, bu nedenle de davalı işveren ile Şeker-... Sendikası arasında bağıtlanan toplu ... sözleşmelerinden yararlanması gerektiğini, bu hususun müvekkili ile aynı işi yapan işçiler tarafından açılan emsal yargı kararlarıyla da tespit edildiğini, bu kapsamda da müvekkilinin sendika üyeliğinin işverene bildirildiği 02.08.2018 tarihinden itibaren arabuluculuk başvuru tarihine kadarki döneme ilişkin toplu ... sözleşmesinden kaynaklanan alacaklarının ödenmesi gerektiğini ileri sürerek ücret farkı alacağı, ilave tediye, şeker ikramiyesi (akdi ikramiye) alacağı, kıdem zammı alacağı, giyim yardımı, sosyal yardım, şeker yardımı ve aile yardımı alacaklarının tespiti ve davalıdan tahsilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacı tarafın iddialarının aksine davacıya ödenmesi gereken toplu ... sözleşmesinden kaynaklanan alacakların eksiksiz olarak ödendiğini, ödenen alacakların dava konusu edilmesinde hukuki yarar bulunmadığını belirterek davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacının 05.03.2018 tarihi itibarıyla Şeker-... Sendikası üyesi olduğu, aynı konuda açılmış olan davalarda ... 1.... Mahkemesi tarafından davaların kabulü yönünde verilen kararlara karşı yapılan davalının istinaf başvurularının ... Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Daireleri tarafından reddedildiği, hukuki belirlilik ve öngörülebilirlik ilkeleri dikkate alınarak, davalı ile dava dışı Şirketler arasında imzalanan ihale sözleşmelerinin muvazaalı olduğu hususu ile davacının başlangıçtan davalı Şirket işçisi olarak kabul edilmesi gerektiğinden işyerinde yürürlükte bulunan toplu ... sözleşmesi hükümlerinden yararlanacağı gerekçesiyle alınan bilirkişi raporu doğrultusunda davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili; husumet itirazı ve zamanaşımı def'inde bulunarak davacının müvekkili Şirketin işçisi olmayıp müvekkilinden ihale ile ... alan müteahhit firmanın işçisi olduğunu, talep edilen alacaklardan davalının sorumlu olmadığını, davacı işçinin davalının işçilerine uygulanan toplu ... sözleşmesinden yararlanmasının mümkün olmadığını ileri sürerek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılması ve davanın reddine karar verilmesi istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davacının davalıya ait işyerinde ... hazırlama ve sipariş hazırlama biriminde çalıştığı, asıl işveren işçileriyle alt işveren işçilerinin aynı yerde, yan yana, aynı işi yaparak çalıştıkları, davalı Şirket ile dava dışı alt işverenler arasındaki ilişkinin muvazaalı olduğu, zira davacı tarafça yapılan işin işyerinde yürütülen mal ve hizmet üretimine ilişkin yardımcı işlerden veya asıl işin bir bölümünde işletmenin ve işin gereği teknolojik nedenlerle uzmanlık gerektiren işlerden olmadığı, aynı konudaki kesinleşmiş mahkeme kararları ile de muvazaa tespit edildiğinden davacının davalı Şirket işçisi olduğu ve sendikaya üye olması itibarıyla işyerinde yürürlükte bulunan toplu ... sözleşmesinden üyeliğin işverene bildirildiği tarihten itibaren yararlanması gerektiği, toplu ... sözleşmesinin ilgili hükümleri gözetildiğinde davacının dava konusu alacaklara hak kazandığı, alacakların ödendiğinin işveren tarafından usulüne uygun şekilde ispatlanmadığı, talep konusu dönem bakımından zamanşımına uğrayan alacak da bulunmadığından İlk Derece Mahkemesi kararının usul ve kanuna uygun olduğu gerekçesiyle davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; istinaf dilekçesinde belirttiği gerekçeler ve resen dikkate alınacak nedenlerle davanın reddine karar verilmek üzere Bölge Adliye Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davalı Şirket ile dava dışı alt işverenler arasındaki ilişkinin muvazaalı olup olmadığına ve buna göre davalıya ait işyerinde ... hazırlama biriminde çalışan davacının işyerinde yürürlükte bulunan toplu ... sözleşmesi hükümlerinden kaynaklanan ücret farkı alacağı, ilave tediye, şeker ikramiyesi (akdi ikramiye) alacağı, kıdem zammı alacağı, giyim yardımı, sosyal yardım, şeker yardımı ve aile yardımı alacaklarının bulunup bulunmadığı ile davalının talep edilen alacaklardan sorumlu olup olmadığına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 6098 sayılı ... Borçlar Kanunu'nun 19 uncu maddesi, 4857 sayılı ... Kanunu'nun 2 nci maddesinin yedinci fıkrası, 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu ... Sözleşmesi Kanunu'nun 39 uncu maddesi hükümleri.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere ve özellikle temyiz nedenlerine göre usul ve kanuna uygun olup davalı vekili tarafından temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
11.09.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.