"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :... Mahkemesi
SAYISI : 2021/383 E., 2023/80 K.
KARAR : Davanın kısmen kabulü
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece ... Bölge Adliye Mahkemesi 29. Hukuk Dairesi kararının kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verilmiştir.
Davacı vekilince temyize cevap dilekçesinde duruşma talep edilmesi üzerine, işin duruşmaya tâbi olduğu anlaşılmış ve duruşma için 19.09.2023 günü tayin edilerek taraflara tebligat gönderilmiştir.
Duruşma günü davacı vekili Avukat ... geldi. Karşı taraf adına gelen olmadı.
Duruşmaya başlanarak hazır bulunan avukatın sözlü açıklaması dinlendikten sonra duruşmaya son verildi.
Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davacının davalı Şirkete ait ... Erzin şantiyesinde devreye alma elektrik süpervizörü olarak 01.09.2013-30.11.2014 tarihleri arasında aylık net 2.800,00 TL ücret ile, Cezayir Şantiyesinde ise 01.01.2015-01.07.2016 tarihleri arasında net 3.400,00 USD ücret ile, ... Şantiyesinde ise 25.07.2016-27.09.2018 tarihleri arasında aylık net 3.400,00 USD ücret ve her yıl için 2 net ücret tutarında sadakat primi karşılığında çalıştığını ileri sürerek çalıştığı süreler içerisinde ödenmeyen fazla çalışma, hafta tatili ve ... bayram ve genel tatil ücreti alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacının ... sözleşmesinin 24.09.2018 tarihinde sonlandığını, imzaladığı ibranamede ücretinin ve görevinin söz konusu şekilde görüldüğünü ve kendisinin buna herhangi bir itirazının bulunmadığını, herhangi bir alacağının olmadığını, sadakat primi ile proje teslim pirimi gibi uygulamaların söz konusu olmadığını, ancak davacıya bordrolarda yer alan performans primi niteliğinde ödemeler yapıldığını, çalışma dönemlerinin bitiminde düzenlenen ibraname ile alacağının bulunmadığını kabul ettiğini savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
... 26. ... Mahkemesinin 25.....2020 tarihli ve 2018/440 Esas, 2020/123 Karar sayılı kararı ile; davacının, davalı Şirkete ait ... ve yurt dışı şantiyelerinde 04.09.2013-27.09.2018 tarihleri arasında kesintili olarak toplam 4 yıl, 10 ay, 6 gün süre ile çalıştığı, çalıştığı süre içerisinde 24.02.2020 tarihli ek bilirkişi raporunda ayrıntılı olarak belirtilen süreler itibarıyla fazla çalışma, hafta tatili, ... bayram ve genel tatili alacakları ile sadakat primi alacağının belirlendiği, belirlenen bu miktarlar itibarıyla davanın ıslah edildiği anlaşılmakla; dava ve ıslah dilekçesi doğrultusunda davanın davanın kısmen kabulü ile ... bitirme prim alacağı yönünden davanın reddine karar vermek gerektiği gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin 22.12.2020 tarihli ve 2020/3595 Esas, 2020/727 Karar sayılı kararı ile; yapılan işin niteliği, taraf tanıklarının beyanları, emsal dosyalar ve tüm dosya içeriği dikkate alındığında, davacının bilirkişi raporunda ayrıntılı olarak belirtildiği şekilde fazla çalışma yaptığı, hafta tatili ile ... bayram ve genel tatil günlerinde çalıştığı, İlk Derece Mahkemesince hükme esas alınan ücretin banka ve puantaj kayıtları, tanık beyanları ile tüm dosya içeriği birlikte değerlendirilerek tespit edilmiş olduğu, işçinin yaşı, kıdemi ve yaptığı işin niteliği ile uyumlu olduğunu, taraf tanıklarının beyanlarından ve dosya kapsamından ...’taki çalışmalar nedeniyle bir yıl için iki aylık ücret tutarında ödenmesi gerektiği anlaşılan sadakat primi alacağına hükmedilmesinin yerinde olduğu, içeriğinde dava konusu alacak yönünden miktar içermeyen ibranamenin bu nedenle bir geçerliliği bulunmadığı gerekçesiyle davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 22.03.2021 tarihli ve 2021/2593 Esas, 2021/6588 Karar sayılı ilâmı ile; davalı vekilinin sair temyiz itirazlarının reddi ile davacının talebi aşılmaksızın davalı tarafça sunulan ücret bordroları ve cevap dilekçesi doğrultusunda ... çalışmaları yönünden ücretinin belirlenmesi gerektiği, davacı tanıklarının davacının ... çalışmaları yönünden 4 aylık süre sonunda 15 gün izin kullandıklarını beyan etmesine rağmen hükme esas alınan bilirkişi raporunda bu husus değerlendirilmeksizin fazla çalışma ve hafta tatili ücretlerinin hesaplanmasının hatalı olduğu, davacının ... çalışması yönünden, sunulan imzasız bordrolarda fazla çalışma tahakkukları bulunmakla, bordrolarda gösterilen miktarların davacıya ödenip ödenmediği araştırılarak ödenmiş olması hâlinde hesaplanan fazla çalışma ücretinden mahsup edilmesi gerektiği gerekçesiyle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozularak ortadan kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
B. İlk Derece Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; Yargıtay bozma ilâmı kapsamında bilirkişiden ek rapor alındığı, 25.10.2022 tarihli bilirkişi ek hesap raporunun Yargıtay bozma ilâmına, dosya kapsamına uygun, gerekçeli ve denetime elverişli olduğu gerekçesi ile davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; çalışılan ülke hukukunun uygulanması gerektiğini, davacının talep ettiği tüm alacakların zamanaşımına uğradığını, davacının prim alacağının bulunmadığını, ücret miktarı tespitinin hatalı olduğunu, ibranamenin dikkate alınması gerektiğini, bozma öncesi hükme esas alınan bilirkişi raporunda davacının .../Erzin'de yapmış olduğu çalışmalarına ilişkin olarak %30 indirimli fazla çalışma saatinin 627 saat olarak değerlendirildiği ve hesaplamaların 627 saat üzerinden yapıldığını, bozma sonrası alınan bilirkişi raporunda ise davacı yanın .../Erzin'deki fazla çalışmasının 632 saat olarak belirlendiği ve hesaplamanın 632 saat üzerinden yapıldığını, hesaplamada davacı yanın her 4 aylık çalışma süresi sonunda 15 günlük izin yapmış olduğu hususu gözetilerek fazla çalışma saatlerinin dışlanması gerekirken bilirkişice fazla çalışma saatinden herhangi bir mahsup işlemi yapılmadığını, hatta bozma öncesi alınan kök rapordan dahi daha fazla bir fazla çalışma saati hesaplaması yapıldığını, aynı şekilde bozma öncesi yapılan hesaplamada davacı yanın 32 haftalık hafta tatili belirlendiğini, bozma ilâmı sonrasında alınan bilirkişi raporunda davacı yanın hafta tatili 28 hafta üzerinden hesaplandığını, davacı yanın çalışma süresi gözetildiğinde 4 aylık çalışma sonrasında 15 günlük izin kullanmasının en az 6 haftalık bir mahsuba sebep olmalıyken bilirkişice 4 hafta üzerinden mahsup yapılmasının hatalı olduğunu belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyetine ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık; davacının fazla çalışma, hafta tatili ve ... bayram genel tatil alacaklarının ispatı ve hesaplanması noktasındadır.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 371 inci maddesi.
2. 4857 sayılı ... Kanunu'nun 41, 44, 46, 47, 63 üncü maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Temyizen incelenen İlk Derece Mahkeme kararında ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı ve bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; davalı vekilinin aşağıdaki paragrafların kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. İlk Derece Mahkemesince bozma sonrası hükme esas alınan bilirkişi raporunda, Yargıtay bozma ilâmı doğrultusunda davacının ... çalışmaları yönünden 4 ayda 15 gün izin süresi düşüleceği belirtilerek hesaplama yapılmıştır. Ancak yapılan hesaplamada %30 indirimli toplam 632 saat üzerinden fazla çalışma alacağı hesaplanmıştır. Öncelikle bilirkişi raporunda hesaplama bakımından ayrıntılı hesap tablosu düzenlenmediğinden fazla çalışma alacağı hesaplamasında bozma doğrultusunda mahsup yapılıp yapılmadığı denetlenememektedir.
3. Ayrıca bozma öncesi bilirkişi raporunda fazla çalışma alacağı bakımından %30 indirimli 627 saat üzerinden hesaplama yapıldığı, bozma ilâmı dikkate alındığında bozma sonrası hükme esas alınan bilirkişi raporunun hatalı olduğu anlaşılmaktadır.
4. Hâl böyle olunca İlk Derece Mahkemesince bozma ilâmı doğrultusunda fazla çalışma alacağının hüküm altına alınması gerekli iken içeriği denetlenemeyen ve hatalı değerlendirmeye dayalı bilirkişi raporuna itibarla yazılı gerekçe ile hüküm kurulması hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde ilgilisine iadesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine,
19.09.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.