"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :... Mahkemesi
SAYISI : 2021/382 E., 2023/79 K.
KARAR : Davanın kısmen kabulü
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece ... Bölge Adliye Mahkemesi 29. Hukuk Dairesi kararının kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verilmiştir.
Davacı vekilince temyize cevap dilekçesinde duruşma talep edilmesi üzerine, işin duruşmaya tâbi olduğu anlaşılmış ve duruşma için 19.09.2023 Salı günü tayin edilerek taraflara tebligat gönderilmiştir.
Duruşma günü davalı vekili Avukat ... geldi. Davacı adına kimse gelmedi.
Duruşmaya başlanarak hazır bulunan avukatın sözlü açıklaması dinlendikten sonra duruşmaya son verildi.
Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin davalı Şirkete ait ... Erzin şantiyesinde devreye alma elektrik teknisyeni asistanı olarak 02.07.2013- 21.01.2015 tarihleri arasında aylık net 2.250,00 TL ücretle, Cezayir şantiyesinde 13.04.2015-21.09.2015 tarihleri arasında net 1.750,00 USD ücretle, ... Şantiyesinde ise 01.10.2015-12.12.2017 tarihleri arasında aylık net 2.750,00 USD ücret ve her yıl için 2 net aylık ücret tutarında sadakat primi karşılığında çalıştığını, Suudi Arabistan şantiyesinde ise 25.12.2017-20.03.2018 tarihleri arasında net 2.750,00 USD ücret ile, Bahreyn şantiyesinde ise 21.03.2018-24.09.2018 tarihleri arasında aylık net 3.250,00 USD ücret ile çalıştığını, çalıştığı süreler içerisinde ödenmeyen fazla çalışma, hafta tatili ve ... bayram ve genel tatil ücreti alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacının ... sözleşmesinin 24.09.2018 tarihinde sonlandığını, imzaladığı ibranamede ücretinin ve görevinin söz konusu şekilde görüldüğünü ve kendisinin buna herhangi bir itirazının bulunmadığını, herhangi bir alacağının olmadığını, sadakat primi ile proje teslim birimi gibi uygulamaların söz konusu olmadığını, ancak davacıya bordrolarda yer alan performans primi niteliğinde ödemeler yapıldığını, çalışma dönemlerinin bitiminde düzenlenen ibraname ile alacağının bulunmadığını kabul ettiğini savunarak davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
... 26. ... Mahkemesinin 25.....2020 tarihli ve 2018/439 Esas, 2020/122 Karar sayılı kararı ile; davacının, davalı Şirkete ait ... ve yurt dışı şantiyelerinde 02.07.2013- 24.09.2018 tarihleri arasında kesintili olarak toplam 4 yıl 9 ay 10 gün süre ile çalıştığı, çalıştığı süre içerisinde 24.02.2020 tarihli ek raporda ayrıntılı olarak belirtilen süreler itibarıyla fazla çalışma, hafta tatili, ... bayram ve genel tatili alacakları ile sadakat primi alacağının belirlendiği, belirlenen bu miktarlar itibarıyla davanın ıslah edildiği anlaşılmakla dava ve ıslah dilekçesi doğrultusunda davanın kısmen kabulü ile ... bitirme prim alacağı yönünden davanın reddine karar vermek gerektiği gerekçesi ile davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
... Bölge Adliye Mahkemesi 29. Hukuk Dairesinin 22.12.2020 tarihli ve 2020/3594 Esas, 2020/726 Karar sayılı kararı ile; yapılan işin niteliği, taraf tanıklarının beyanları, emsal dosyalar ve tüm dosya içeriği dikkate alındığında, davacının bilirkişi raporunda ayrıntılı olarak belirtildiği şekilde fazla çalışma yaptığı, hafta tatili ile ... bayram ve genel tatil günlerinde çalıştığı, Mahkemece hükme esas alınan ücretin banka ve puantaj kayıtları, tanık beyanları ile tüm dosya içeriği birlikte değerlendirilerek tespit edilmiş olduğu, işçinin yaşı, kıdemi ve yaptığı işin niteliği ile uyumlu olduğunu, taraf tanıklarının beyanlarından ve dosya kapsamından, ...’taki çalışmalar nedeniyle, bir yıl için iki aylık ücret tutarında ödenmesi gerektiği anlaşılan sadakat primi alacağına hükmedilmesinin yerinde olduğu, içeriğinde dava konusu alacak yönünden miktar içermeyen ibranamenin bu nedenle bir geçerliliği bulunmadığı gerekçesi ile davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 29.03.2021 tarihli ve 2021/2594 Esas, 2021/7068 Karar sayılı kararı ile; davalı vekilinin sair temyiz itirazlarının reddi ile davacı tanıklarının davacının ... çalışmaları yönünden 4 aylık süre sonunda 15 gün izin kullandıklarını beyan etmesine rağmen Mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporunda bu husus değerlendirilmeksizin fazla çalışma ve hafta tatili ücretlerinin hesaplanmasının hatalı olduğu, davacının Cezayir ülkesinde geçen çalışmaları yönünden, dinlenen tanıkların davacı ile birlikte Cezayir'de çalışmaları bulunmadığı, bu çalışma dönemi yönünden davacının iddiasını ispat edememesi nedeni ile talebin reddine karar verilmesi gerektiği, ilgili tanık yeniden dinlenerek, tanığın davacı ile birlikte hangi şantiyede ne kadar süre çalıştığı, davacının Riyad ve Bahreyn şantiyelerinde aylık ücretinin ne kadar olduğu, ücretlerin bankadan mı elden mi ödendiği sorularak tüm dosya kapsamı itibarıyla bir sonuca varılması gerektiği, Mahkemece davacının Riyad ve Bahreyn şantiyelerindeki çalışmaları yönünden tanık Basri dışında başkaca tanık beyanı bulunmadığından, hafta tatili, ... bayram ve genel tatil ücreti ile fazla çalışma ücretinin tanık B.Y.'nin beyanı değerlendirilerek hüküm kurulması gerekirken, tanık beyanı incelenmeksizin diğer şantiyelerde geçen çalışmalarla aynı şekilde çalıştığı kabulü ile hüküm kurulmasının hatalı olduğu gerekçesi ile ... Bölge Adliye Mahkemesi kararının kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
B. İlk Derece Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; Yargıtay bozma ilâmı kapsamında bilirkişiden ek rapor alındığı, 25.10.2022 tarihli bilirkişi ek hesap raporunun Yargıtay bozma ilâmına, dosya kapsamına uygun, gerekçeli ve denetime elverişli olduğu gerekçesi ile davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; çalışılan ülke hukukunun uygulanması gerektiğini, davacının talep ettiği tüm alacakların zamanaşımına uğradığını, davacının prim alacağının bulunmadığını, ücret miktarı tespitinin hatalı olduğunu, ibranamenin dikkate alınması gerektiğini, davacıların 4 aylık çalışma süresi sonrasında 15 günlük izin kullanmalarının şantiye geneli bir uygulama olduğunu, bilirkişinin hesaplamasında süreleri dışlamamasının hatalı olduğunu belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyetine ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık; davacının fazla çalışma, hafta tatili ve ... bayram genel tatil alacaklarının ispatı ve hesaplanması noktasındadır.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 371 inci maddesi,
2. 4857 sayılı ... Kanunu'nun 41, 44, 46, 47, 63 üncü maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Temyizen incelenen İlk Derece Mahkeme kararında ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı ve bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; davalı vekilinin aşağıdaki paragrafların kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. İlk Derece Mahkemesince bozma ilâmı doğrultusunda davacı tanığı B.Y yeniden dinlenmiş ve hükme esas alınan bilirkişi raporunda bu tanık beyanına göre davacının Riyad ve Bahreyn şantiyelerinde haftanın 6 günü 07.00-18.30 saatleri arasında çalıştığı, buna göre haftalık 15 saat fazla çalışma yaptığı kabul edilerek hesaplama yapılmıştır. Davacı tanığı B.Y. bozma öncesinde alınan beyanında davacı ile Riyad ve Bahreyn şantiyesinde haftanın 6 günü 08.00-18.00 saatleri arasında çalıştıklarını beyan etmiştir. Bozma sonrası aynı tanık beyanında çalışma saatlerinin 07.00-18.30 saatleri arasında olduğunu beyan etmiştir. Davacı tanığının çalışma saatleri bakımından beyanlarının çelişkili olduğu sabittir. Tüm dosya kapsamındaki bilgi ve belgeler ile davacı tanık beyanı birlikte değerlendirildiğinde davacının Riyad ve Bahreyn çalışmalarında haftanın 6 günü 08.00-18.00 saatleri arasında çalıştığının kabulü ile fazla çalışma alacağının hesaplanması gerekli iken yazılı gerekçe ile hüküm kurulması hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde davalı tarafa iadesine
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine,
19.09.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.