"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 30. Hukuk Dairesi
Taraflar arasında ... 46. ... Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin, davalı ... Bakanlığına bağlı işyerinde hizmet alım sözleşmesi kapsamında çalışmaktayken 696 sayılı Kanun Hükmünde Kararname (696 sayılı KHK) hükümlerine göre 02.04.2018 tarihinde sürekli işçi kadrosuna geçirildiğini, davalı Bakanlık ile davacı arasında sürekli işçi kadrosuna geçirilirken imzalanan belirsiz süreli ... sözleşmesinin 7 nci maddesinde; asgari ücretin belirli bir ... fazlasının davacının ücreti olarak öngörüldüğünü, sözleşme hükmüne göre ücretin her yıl asgari ücretin belirli bir ... fazlası olarak belirlenmesi gerekirken sözleşmeye aykırı olarak davacının ücretinin asgari ücret seviyesine çekilmek ve bu ücrete %4 zam uygulanmak suretiyle eksik ödendiğini ileri sürerek davacının eksik ödemeden kaynaklı fark ücret, ikramiye ve ilave tediye alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacının müvekkili Bakanlık nezdinde sürekli işçi kadrosuna 696 sayılı KHK ile değişik 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin (375 sayılı KHK) geçici 23 üncü maddesi uyarınca 02.04.2018 tarihinde geçirildiğini, bundan önceki dönemlerde Bakanlıktan hizmet alım yoluyla ihale ... şirketlerle akdettiği ... ... sözleşmelerine göre çalışan davacının sürekli işçi kadrosuna geçirildikten sonra da hizmet alım sözleşmelerinin devam ettiği döneme ilişkin kural uygulama ve ücretleri isteme beklentisi içinde olmasının doğru
olmadığını, işçi kadrolarına geçirileceklerin istihdam edilmesine
esas hizmet alım sözleşmelerinin, geçiş işleminin yapıldığı tarih itibarıyla feshedilmiş sayılacağını, sürekli işçi
kadrolarına geçirilmeyle ilgili söz konusu düzenlemenin hizmet alım sözleşmeleri kapsamında çalışanların daha
önce ücret ile diğer mali ve sosyal haklarını asgari ücretle irtibatlandıran uygulamalara son verdiğinin açık olduğunu, davacının ücretinin, kanuna uygun olarak hesaplanıp ödendiğini, ücretinde herhangi bir indirme gidilmediğini ve Bakanlık uygulamasının kanuna uygun olduğunu, aksi yöndeki davacı taleplerinin dayanaksız olduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
... 22. ... Mahkemesinin 13.09.2021 tarihli ve 2021/859 Esas, 2021/26 Karar sayılı ile; davacının ücretinin asgari ücretin %35 fazlası olup asgari ücret değiştiğinde davacının ücretinin de oransal olarak değişeceği, tarafların ücreti maktu olarak belirleyebilecekleri gibi somut olayda olduğu gibi asgari ücretin altında kalmayacak şekilde belirli bir değişkene de bağlayarak ya da asgari ücretin belirli bir oranı ya da fazlası olarak da tespit edebilecekleri, davacının 2018 Aralık ayında aldığı mevcut ücretine sadece %4 oranında zam yapılarak belirsiz süreli ... sözleşmenin ücrete ilişkin 7 nci maddesinin uygulanmadığı ve 4857 sayılı ... Kanunu'nun (4857 sayılı Kanun) 22 nci maddesine aykırı davranılarak çalışma koşullarında ve ... sözleşmesinde ... taraflı değişiklik yapıldığı, bu nedenle davacının dönemsel ücretlerinin eksik hesaplandığı ve ödendiği belirlendiğinden fark ücret alacağı, fark ilave tediye alacağı ve fark ikramiye alacakları talebinin yerinde olduğu değerlendirilerek bilirkişi raporu doğrultusunda hesaplanan alacaklar hüküm altına alınarak davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin 07.....2022 tarihli ve 2022/1400 Esas, 2022/1782 Karar sayılı kararı ile; davacı tarafından fark ücret, ikramiye ve ilave tediye ücreti alacaklarının eksik ödendiği gerekçesiyle arabulucuya başvurulduğu, 28.01.2021 tarihli anlaşamama nedeniyle son tutanak düzenlendiği, onunla birlikte Mahkemece hükme esas alınan ve davacının ıslahına dayanak oluşturan bilirkişi raporunda hesaplamaların 31.01.2021 tarihi esas alınarak yapıldığı arabuluculuk faaliyetinin ise, tarafların anlaşamadığına ilişkin düzenlenen son tutanak tarihinden önce muaccel olan alacaklar için gerçekleştirildiği, arabuluculuk son tutanak tarihinden sonra ihtilaf konusu olan, son tutanak tarihi ile hesaplamalara esas alınan 31.01.2021 tarihi arasında kalan talep dönemi için arabuluculuk dava şartının yerine getirilmediği dikkate alındığında, bu dönem yönünden davanın, dava şartı yokluğu sebebiyle usulden reddine karar verilmesi gerektiği gerekçesiyle 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 353 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (2) nci alt bendi gereğince davalının istinaf başvurusunun kabulü ile esas hakkında yeniden hüküm kurulma suretiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. ... Bölge Adliye Mahkemesinin kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 29.11.2022 tarihli ve 2022/14806 Esas, 2022/15543 sayılı kararı ile; diğer temyiz itirazlarının reddine karar verilerek, davacının 2019 ve 2020 yıllarına ait ücretinin kadroya geçiş aşamasında işverenle imzalanan belirsiz süreli ... sözleşmesinde belirlenen ... ile Yüksek Hakem Kurulu tarafından karara bağlanan toplu ... sözleşmesinde öngörülen ... dikkate alınarak belirlenmesinine ilişkin kuralın, Yüksek Hakem Kurulu tarafından karara bağlanan toplu ... sözleşmesinin yürürlüğü ile sınırlı olarak uygulanabileceği, sona ... toplu ... sözleşmesinin art etkisinin söz konusu olmadığı, ... sözleşmesinde ücretin her ay için asgari ücretin belirli bir oranda fazlası şeklinde ödeneceğine yönelik bir hüküm bulunduğu takdirde, işçiye o yıl için ödenecek ücretin Ocak 2021 dönemindeki ... asgari ücret miktarına göre belirlenmesi yerinde ise de bu ücrete ayrıca %4 oranında zam uygulanmak suretiyle ücret farkı ile diğer fark alacakların hesaplanmasının hatalı olduğu ve 31.10.2020 tarihinde sona ... toplu ... sözleşmesinin art etkisinin bulunmaması karşısında, sözleşmenin sona erdiği tarihten sonraki dönem için ikramiye veya fark ikramiye alacağına hak kazanılamayacağının kabul edilmesi gerektiği gerekçeleriyle hükmün bozulmasına karar verilmiştir
B. Bölge Adliye Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; ilâmda da açıklandığı üzere davacının Mahkemeye verdiği dava dilekçesinde ... ... sözleşmesi ve Yüksek Hakem Kurulu tarafından karara bağlanan toplu ... sözleşmesinin uygulanması yönünde ücret ve buna bağlı bir kısım alacakların talep edildiği görülmekle, hükme esas alınan bilirkişi raporu uyarınca ücret farkı tablosunda 01.01.2019-31.12.2020 tarihleri arasına ilişkin olması gereken ücret miktarının isabetli tespit edildiği, buna karşın Yüksek Hakem Kurulu tarafından karara bağlanan toplu ... sözleşmesinin ücret tespiti açısından art etkisinin bulunmadığı ve 01.01.2021 tarihinden itibaren ise olması gereken ücret miktarının ... ... sözleşmesi hükümlerine göre belirlenmesi gerektiği; bu durumda davacının 2020 yılı Aralık ayı dönem ücretinin kendisine ödenen son ücret olduğu, ancak 2021 yılında yürürlüğe giren asgari ücretin ... ... sözleşmesinde yazılı yüzde fazlasının davacıya sözleşmesi gereği ödenmesi gereken ücret olup bu iki ücretten hangisi yüksek tutarlı ise ... ücret olarak esas alınarak davacıya 2021 yılında ödenmesi gerektiği, Dairece yapılan hesaplama sonucunda; davacıya 2021 yılında ödenmesi gereken ücret tutarları davalı tarafça işçiye aynı dönemde fiilen ödenen miktarlardan daha yüksek olduğundan davacının fark alacaklara hak kazandığı ... ise de hükme esas alınan raporda söz konusu dönem için olması gereken ücretin hatalı şekilde daha fazla belirlendiği, 2021 yılında olması gereken ücretin günlük brüt 160,99 TL olduğu, raporda yazılı 01.01.2019-28.01.2021 tarihleri arasındaki dönem için yapılan hesaplamaya itibarla alacakların yeniden belirlendiği, ikramiye alacağı bakımında da 2021 yılı Ocak ayı için bu alacağa hak kazanılamadığından 38,07 TL'nin mahsubu gerektiği belirtilerek davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili temyiz başvurusunda; Sağlık İşçileri Sendikası ile davalı Bakanlığın üyesi olduğu ... arasında 01.01.2021-31.12.2022 tarihleri arasında yürürlükte olan toplu ... sözleşmesinin 08.09.2021 tarihinde imzalandığını, bu nedenle davacının başvuru tarihine göre bu toplu ... sözleşmesinden yaralanmasının mümkün olmadığını, toplu ... sözleşmesi ile ücretinde artış olan davacının diğer yandan ... ... sözleşmesindeki günlük brüt ücretinin esas alınmasını isteme hakkının bulunmadığını, davacı ve aynı durumda olan sürekli işçilerin ücretine hem asgari ücrete yapılan zammın hem de toplu ... sözleşmesinden kaynaklı zammın uygulanmasının çifte zam durumu oluşturduğunu, bu durumun diğer çalışanlar ile eşitsizliğe yol açacağını, davacının arabuluculuğa başvurma tarihinin 2021-2022 yürürlük tarihli toplu ... sözleşmesinin imza tarihinden önce olduğunu, 2021 yılı için sadece ... sözleşmesinden kaynaklı ücret üzerinden hüküm kurulmasının, her eda hükmünün aynı zamanda bir tespit hükmü içermesi şeklindeki ... kurallara aykırı olacağını, kadroya geçen işçilerin ... sözleşmelerinde belirli bir ... yazılmış olsa dahi, oranların geçersiz olduğunu, davacının sürekli işçi kadrosuna geçmesiyle ihale sözleşmesinde belirtilmiş olan önceki düzenlemeler ve oranların artık hükümsüz kaldığını ileri sürerek ve resen nazara alınacak diğer nedenlerle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık, 696 sayılı KHK kapsamında sürekli işçi kadrosuna geçirilen davacı işçiye 01.01.2021 tarihinden sonraki dönemde ödenmesi gereken ücretin tespiti ile davacının fark ücret, ikramiye ve ilave tediye alacaklarının alacakların hesaplanmasına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Kanun'un 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 ... maddeleri.
2. 4857 sayılı Kanun'un 22 ve 34 üncü maddeleri, 6772 sayılı Devlet ve Ona Bağlı Müesseselerde Çalışan İşçilere İlave Tediye Yapılması ve 6452 Sayılı Kanunla 6212 Sayılı Kanunun 2 nci Maddesinin Kaldırılması Hakkında Kanun'un 1 vd. maddeleri, 696 sayılı KHK ile 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'ye eklenen geçici 23 üncü madde.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 ... maddesinde yer ... sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesinin hukukça mümkün olmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeple;
Davalı vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Davalı ... harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
31.05.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.