"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/1766 E., 2023/755 K.
KARAR : İstinaf başvurusunun esastan reddi
İLK DERECE MAHKEMESİ : ... 1. ... Mahkemesi
SAYISI : 2018/615 E., 2021/228 K.
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davalı ... Müdürlüğünün işyerlerinde çalışan davacının alt işveren işçisi olarak gösterilmek suretiyle işyerinde yürürlükte bulunan toplu ... sözleşmesinin kapsamı dışında tutulmaya çalışıldığını, bu şekilde davalı İdarenin, asıl işini yaptırdığını, davalılar arasında muvazaaya dayalı bir ilişki bulunduğunu, daha önce benzer konularda davalar açıldığını ve mahkemelerce alt işveren işçilerinin Karayolları Genel Müdürlüğünün işçisi olduğunun tespit edildiğini, davacının toplu ... sözleşmesinden yararlandırılması ve fark alacaklarının ödenmesi gerektiğini ileri sürerek davalı ... ile yüklenici firmalar arasındaki sözleşme ilişkisinin muvazaalı olduğunun ve işe girdiği tarihten itibaren Karayolları Genel Müdürlüğünün işçisi olduğunun tespiti ile ücret, ilave tediye ve ikramiye fark alacakları ve diğer işçilik alacaklarının davalılardan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1. Davalı Karayollları Genel Müdürlüğü vekili cevap dilekçesinde; açılan davanın hukuka aykırı olduğunu, süre ve husumetten reddi gerektiğini, davacının diğer davalılar yanında düz işçi olarak çalıştığını, sözleşmenin anahtar teslimi sözleşme olduğunu, davacının özlük haklarından sözleşme imzalayan şirketlerin sorumlu olduğunu, muvazaa bulunmadığını belirterek davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
2. Diğer davalı Şirketler, davaya cevap vermemişlerdir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; alt işverene verilen işin, işletmenin ve yapılan işin gereği ile teknolojik nedenlerle uzmanlık gerektiren işlerden olduğu, taraflar arasındaki asıl işveren-alt işveren ilişkisinde davalı asıl işveren Karayolları Genel Müdürlüğünün işin düzenli ve sağlıklı yürütümü bakımından verdiği ... ve talimatların alt işverenin yönetim hakkını ortadan kaldırıcı nitelikte değerlendirilmemesi gerektiği, toplanan deliller ve dosya kapsamı ile taraflar arasındaki sözleşme ve kayıtlar incelendiğinde asıl işveren konumundaki davalı İdarenin gerek ... sağlığı ve güvenliği önlemlerinin alınması ve gerekse işçilik alacakları bakımından müteselsil sorumluluğun sınırlarını aşan ve davacı gibi çalışanların çalışma koşullarını doğrudan belirleyen, sevk ve idare eden, denetleyen olduğuna dair bir açıklama yer almadığı, sözleşmelerin niteliğinin personel hizmet alımına ilişkin olduğu, personel temin gayesi bulunmadığı, davacının baştan itibaren sadece ... emrinde çalıştığı ve davalı İdarenin işçisi olduğu hususunun ispat olunamadığı, kaldı ki dinlenen tanık anlatımlarından da açıkça anlaşılacağı üzere davacının hizmet alım sözleşmesi ile kapsamı belirlenen işte çalıştırıldığı ve her ne kadar ... ve talimatları ... yetkililerinden aldığı beyanında bulunulsa da davacının alt işveren işçisi olduğunun ısrarla beyan edildiği, böylece davalı İdarenin muvazaya dayanak gösterilen işlemlerinin asıl işveren sıfatının davalı Kuruma tanıdığı haklar arasında yer aldığı kanaatiyle sübut bulmayan muvazaa iddiasının ve bu iddianın ispatı karşısında talep edilen alacak kalemlerinin reddi gerektiği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili; ...'nin taraf olduğu 94 ... Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) Sözleşmesi kapsamında kamu kurumlarında alt işveren işçisi olarak çalışan işçilere uygulanacak hükümlerin müvekkilleri için de uygulanmasına yönelik talepleri hususunda karar tesis edilmediğini, muvazaa olgusunun sabit olduğunu, muvazaa olgusu reddedilse dahi taraf olunan işbu sözleşme kapsamında davacının işçilik alacağı hakları olduğunu, 6001 ... Karayolları Genel Müdürlüğünün Hizmetleri Hakkında Kanun'un (6001 ... Kanun) 4 üncü maddesinin işçi temini yapılacağına dair bir hüküm olmadığını, diğer taraftan muvazaa olgusunun reddine ilişkin kararın da haksız ve hukuka aykırı olduğunu belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; 6001 ... Kanun'un 4 üncü maddesi uyarınca davalının yapacağı hizmetlerin başkasından satın alınmasının mümkün olduğu, sözü edilen düzenleme ile asıl işin tamamı ya da bir kısmının 4857 ... ... Kanunu'nun (4857 ... Kanun) 2 nci maddesinde öngörülen sınırlamalara tâbi olmaksızın alt işverene verilebileceği, ayrıca 4734 ... Kamu İhale Kanunu'nun 48 inci maddesinde danışmanlık hizmetleri hususunda hizmet alımı yapılabileceğinin belirtildiği, davacının hizmet alım sözleşmesinde sınırı çizilmiş işler dışında başka işlerde de çalıştırıldığına dair bir delil bulunmadığı, ayrıca genel ... akışını etkileyebilecek nitelikte olan işçilere izin verilmesi, yapılan işlerin kayıt altına alınması, işin icrası sırasındaki işçilerin çalışma durumları ile ilgili değerlendirme yapılması ve işyerinin genel düzeninin sağlanmasına yönelik ... ve talimat verilmesinin asıl işveren sıfatının davalı Kuruma tanıdığı haklar arasında bulunduğu, davalılar arasındaki ilişkinin muvazaaya dayanmadığı sonucuna varıldığı, davacı vekilince 94 ... ILO Sözleşmesi uyarınca taraflar arasında muvazaa olup olmadığına ve yine sendika üyesi olup olmadığına bakılmaksızın davacının toplu ... sözleşmesinden yararlandırılması gerektiği ve sendika üyesi olduğu belirtilmiş ise de Yargıtay yerleşik içtihatları uyarınca alt işveren ile Sendika arasında imzalanmış herhangi bir toplu ... sözleşmesi bulunmadığından alt işveren işçisinin asıl işverenin kadrolu işçileri için Sendika ile imzaladığı toplu ... sözleşmesi ile sağlanan haklardan yararlanmasının mümkün olmadığı gerekçesiyle davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü nedenlerle temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, asıl işveren alt işveren arasındaki ilişkinin 4857 ... Kanun'a uygun kurulup kurulmadığı veya muvazaaya dayanıp dayanmadığı, buna göre davacının baştan itibaren davalı ... işçisi sayılıp sayılamayacağı ve talep ettiği alacaklara hak kazanıp kazanmadığı hususlarındadır.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 ... Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 ... Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 4857 ... Kanun'un 2 nci maddesinin yedi ve sekizinci fıkraları, 6001 ... Kanun'un mülga 4 üncü maddesi ile 15.07.2018 tarihinde Resmî Gazete'de yayımlanan Bakanlıklara Bağlı, İlgili, İlişkili Kurum ve Kuruluşlar ile Diğer Kurum ve Kuruluşların Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi'nin 211 inci maddesi, 6098 ... ... Borçlar Kanunu'nun 19 uncu maddesi.
3. Dairemizin 13.12.2023 tarihli ve 2023/14665 Esas, 2023/19356 Karar ... kararı.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 ... Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacı vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 ... Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
26.02.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.