"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :... Mahkemesi
SAYISI : 2023/362 E., 2023/333 K.
KARAR : Davanın kısmen kabulü
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece ... Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesi kararının kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, Dairece İlk Derece Mahkemesi kararının ikinci kez bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararı davalı vekilince temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin ... Üniversitesi (...) Rektörlüğüne bağlı ... Hastanesinde hizmet ihalesi alan şirketlerde aralıksız olarak çalıştığını, 02.04.2018 tarihinde 696 ... Kanun Hükmünde Kararname (696 ... KHK) ile kadroya geçirildiğini ve hâlen Hastaneye bağlı kadrolu işçi olarak çalışmaya devam ettiğini, alt işveren şirketlerde çalışırken şirketler ile asıl işveren arasında yapılan ihalede ödenecek çıplak ücretin asgari ücretin en az % fazlası olarak düzenlendiğini ve işçilerin mevcut ücret ve sosyal hakları korunarak sürekli işçi kadrosuna geçişlerinin yapıldığını, davacının davalı Kurumla belirsiz süreli ... sözleşmesi imzaladığını, bu sözleşmenin 4 üncü maddesinin (a) bendinde ücretinin asgari ücret+ (varsa) % fazlası şeklinde kararlaştırıldığını, davacının ücretlerinin belirtilen şekilde tespit edilmesi gerektiğini ileri sürerek fark ücret, fark ikramiye, fark ilave tediye, fazla çalışma ücreti, gece zammı ve ... ... ve genel tatil ücreti alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; zamanaşımı def'i ileri sürdüklerini, 696 ... KHK ile 375 ... Kanun Hükmünde Kararname'ye (375 ... KHK) eklenen geçici 23 ve 24 üncü maddeler uyarınca sürekli işçi kadrolarına geçirileceklerin istihdam edilmesine esas hizmet alım sözleşmelerinin, öngörülen geçiş işleminin yapıldığı tarih itibarıyla feshedilmiş sayılacağının hüküm altına alındığını, davacının ücret ve sair hakları bakımından Yüksek Hakem Kurulu tarafından karara bağlanan ve 31.10.2020 tarihine kadar uygulanacak olan toplu ... sözleşmesi hükümlerinin uygulandığını, davacının alacaklarının eksiksiz ödendiğini savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 13.05.2022 tarihli ve 2021/142 Esas, 2022/181 Karar ... kararı ile; davacının kadroya geçişi aşamasında imzalanan ... sözleşmesinde aylık ücretin açıkça asgari ücretin % fazlası olacak şekilde kararlaştırıldığı, davacının temel ücretinin asgari ücretin belirli bir oran fazlası olduğunun kabul edilmesi gerektiği gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
... Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesinin 13.12.2022 tarihli ve 2022/3501 Esas, 2022/3561 Karar ... kararı ile; taraflar arasındaki ... sözleşmesinin 4 üncü maddesinde bulunan düzenleme ile ücretin asgari ücretin belirli bir oranda fazlası olarak ödeneceğinin ve bu şekilde hesaplanacak ücrete asgari ücrette yapılması muhtemel değişikliklerin aynen yansıtılacağının kararlaştırıldığı, bu nedenle fark ücret alacaklarının hüküm altına alınmasında isabetsizlik bulunmadığı, seri davalara ilişkin karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi (AAÜT) uyarınca vekâlet ücretine hükmedilmesinin doğru olduğu gerekçesiyle davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 09.03.2023 tarihli ve 2023/3587 Esas, 2023/3417 Karar ... ilâmı ile; davalı vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine karar verilerek 2021 yılı ücretinin asgari ücrete göre oran belirlendikten sonra %4 zam uygulanarak tespit edilmesinin hatalı olduğu, Yüksek Hakem Kurulu kararıyla karara bağlanan toplu ... sözleşmesinin art etkisinin bulunmadığı, alacakların bu husus göz önüne alınarak hesaplanması gerektiği ve 2021 yılı Ocak ayı ve sonrası için anılan toplu ... sözleşmesi gereğince 5 gün üzerinden fark ikramiye alacağı hesaplanmasının hatalı olduğu belirtilerek İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ortadan kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
B. İlk Derece Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesinin 08.....2023 tarihli 2023/146 Esas, 2023/173 Karar ... kararı ile; bozma ilâmı doğrultusunda hesaplama yapıldığı belirtilerek davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
C. İkinci Bozma Kararı
1. İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 14.09.2023 tarihli ve 2023/14079 Esas, 2023/12058 Karar ... ilâmı ile; davalı vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine karar verilerek 09.03.2023 tarihli bozma ilâmında Yüksek Hakem Kurulu tarafından karara bağlanan toplu ... sözleşmesinin art etkisinin bulunmadığı, bu nedenle 2021 yılı Ocak ayı ve sonrası yönünden anılan toplu ... sözleşmesi gereğince 5 gün üzerinden fark ikramiye alacağının hesaplanmasının hatalı olduğu açıkça belirtilmesine rağmen Mahkemece bu husus gözetilmeksizin hüküm kurulmasının bozmayı gerektirdiği, ayrıca fark ücret alacağı hesabında bozma gereği yerine getirilmekle birlikte fark ilave tediye alacağı hesaplanırken, 2021 yılına ait fark ilave tediye ücretinin %4 oranında zam uygulanarak tespit edilen ücret üzerinden hesaplanmasının da hatalı olduğu gerekçesiyle kararın bozulmasına karar verilmiştir.
D. İlk Derece Mahkemesince İkinci Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; bozma ilâmı doğrultusunda hükme esas alınan bilirkişi raporunda belirtilen hesaplama cetvelleri dikkate alınarak yeniden hesaplama yapıldığı, davacının 2021 yılının ücretinin belirlenmesinde bilirkişi raporunda ... sözleşmesindeki yazılı asgari ücretin oran fazlası bulunduktan sonra %4 ücret zammı uygulanmadan yapılan hesaplama neticesinde 19.451,85 TL brüt ücret fark alacağının tespit edildiği, yine 31.10.2022 tarihinden sonraki dönem yönünden çerçeve toplu ... sözleşmesinin art etkisi bulunmadığından bu tarihten sonraki dönem yönünden % 60 oranında zamlı olarak fazla çalışma hesaplanamayacağı göz önünde tutularak 915,69 TL brüt fazla çalışma ücreti ile 331,07 TL brüt ... ... ve genel tatil ücreti hesaplandığı ve aynı şekilde gece çalışması alacağının da 587,53 TL hesaplandığı; ancak davalı İdare tarafından toplam olarak 711,65 TL ödendiğinden bu alacak talebinin reddine karar verildiği, fark ücret alacağı hesaplanırken toplu ... sözleşmesinin art etkisinin bulunmadığı hususu dikkate alınarak hüküm kurulduğu, fark ilave tediye alacağı yönünden bozma ilâmı gereğince yeniden yapılan hesaplama neticesinde 454,00 TL brüt ikramiye fark alacağı ve 3.825,08 TL brüt ilave tediye fark alacağı hesaplandığı belirtilerek davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili temyiz başvurusunda; usuli itirazlarının dikkate alınmadığını, davacı tarafın eldeki davayı açmasında hukuki yarar bulunmadığını, hak düşürücü süre itirazı ve zamanaşımı def’ine itibar edilmediğini, davacı talebinin kabul edilmesinin, mükerrer zam yapılması sonucunu doğurduğunu, hem asgari ücretin yüzde % fazlasının uygulanmasının, hem de bunun üzerine %4 zam uygulanmasının talep edilmesinin dürüstlük kuralına aykırılık teşkil ettiğini, konuya ilişkin Yargıtay ve Bölge Adliye Mahkemesi karaları birlikte değerlendirildiğinde davacının, müvekkili Kurumdan herhangi hak ve alacağının olmadığının görüleceğini, davacı konumunda alt işveren işçisi olarak çalışmaktayken kadroya geçen çalışanlar yönünden, daha önce ücret ile diğer mali ve sosyal haklarını asgari ücretle irtibatlandıran uygulamalara son verildiğinin kabulü gerektiğini, kadroya geçiş işlemleri tamamlanan işçilere, Yüksek Hakem Kurulu tarafından karara bağlanan ve 31.10.2020 tarihine kadar uygulanacak olan toplu ... sözleşmesinin, ücret ile diğer mali ve sosyal haklara ilişkin hükümlerinin tatbik edileceğini, İlk Derece Mahkemesince eksik inceleme ile hüküm kurulduğunu, kabul anlamına gelmemekle birlikte söz konusu artış oranı uygulamasının sadece kadroya geçişte temel ücretin belirlenmesinde esas alınması gerektiğinden sonraki çalışma dönemi için, asgari ücrete belli oranda artış yapılarak ücretinin belirlenmesi uygulamasına devam edilmeyeceğini, karar gerekçesinin açık ve anlaşılır olmadığını beyanla İlk Derece Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık; davacının, 01.01.2021 tarihi ve sonraki dönem yönünden hesaplamaya esas ücretinin tespiti ile ikramiye ve ilave tediye alacaklarının hesaplanmasına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 ... Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 ... Kanun) 326 ncı maddesi, 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 371 inci maddesi.
2. 4857 ... ... Kanunu'nun 32 nci maddesi, 696 ... KHK ile 375 ... KHK'ya eklenen geçici 23 üncü madde, 6772 ... Devlet ve Ona Bağlı Müesseselerde Çalışan İşçilere İlave Tediye Yapılması ve 6452 ... Kanunla 6212 ... Kanunun 2 nci Maddesinin Kaldırılması Hakkında Kanun'un 1 vd. maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 ... Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen İlk Derece Mahkemesi kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeple;
Davalı vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Davalı ... harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine,
28.02.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.