"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :... Mahkemesi
SAYISI : 2023/279 E., 2023/423 K.
KARAR : Davanın kısmen kabulü
Taraflar arasında görülen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece dördüncü kez Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin davalı işyerinde 03.11.2010-20.12.2011 tarihleri arasında likit operatörü olarak çalıştığını ve işten çıkarıldığını, işten çıkarıldığı tarih itibarıyla son ücretinin net 2.000,00 USD olduğunu, ... 12. ... Mahkemesinin 2012/6 Esas ... dosyasına kayıtlı işe iade davasının kabulüne karar verildiğini ve söz konusu kararın kesinleştiğini, 29.08.2013 tarihinde ... 57. Noterliğinin 16655 yevmiye numaralı ihtarnamesiyle davacının işe başlatılması için başvuruda bulunulduğunu, ihtarnamenin 02.09.2013 tarihinde davalı işverene tebliğ edilmesine rağmen müvekkilinin işe başlatılmadığını ileri sürerek kıdem tazminatı, işe başlatmama tazminatı, boşta geçen süre ücreti ve diğer hakların davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacının ...'daki işyerlerinde likit operatörü olarak çalıştığını, son ücretinin aylık net 900,00 USD olduğunu, ... 3. ... Mahkemesinin 2012/251 Esas ve 2013/723 Karar ... dosyasında alınan bilirkişi raporunda da ücretin net 900,00 USD olduğunun sabit hâle geldiğini; ayrıca davacının diğer iddialarının da gerçeği yansıtmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 15.....2016 tarihli kararı ile; davacının davalıya ait işyerinde 03.11.2010-20.12.2011 tarihleri arasında çalıştığı, ... sözleşmesinin 20.12.2011 tarihinde işverence feshedildiği, ... 12. ... Mahkemesinin 2012/6 Esas sayısına kayıtlı işe iade davasında yapılan yargılama neticesinde davanın kabulüne, davacının işe başlatılmaması hâlinde ödenmesi gereken tazminatının 4 aylık ücreti tutarı olarak belirlenmesine karar verildiği, söz konusu kararın kesinleşmesi üzerine davacının ... 57. Noterliğinin 29.08.2013 tarihli ihtarı ile işe başlatılmak üzere başvuruda bulunduğu, ihtarnamenin davalıya 02.09.2013 tarihinde tebliğ edildiği, davacının işe başlatılmadığı gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Birinci Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuşlardır.
2. Dairemizin 04.11.2020 tarihli ilâmı ile; davacının boşta geçen süre ücretinin aylık brüt ücreti yerine net ücreti üzerinden hesap edilmesinin hatalı olduğu, davacının işçilik alacaklarının tahsiline yönelik olarak açmış olduğu ... 3. ... Mahkemesinin 2015/458 Esas, 2015/627 Karar ... dava dosyasında davacının aylık net 900,00 USD aldığı kabul edilerek işçilik alacaklarının tahsiline karar verildiği, bu kararın 29.03.2016 tarihinde onandığı, davacının kesinleşen dosyasına uygun olarak aylık net ücretinin 900,00 USD olduğunun kabul edilmesi gerektiği gerekçesiyle Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
B. Mahkemece Birinci Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin 25.03.2021 tarihli kararı ile; bozma ilâmı doğrultusunda, bozma öncesinde kapsama alınan bilirkişi raporunun birinci seçeneğinde davacının 900,00 USD ücret aldığı kabul edilerek yapılan hesaplamaya itibar edilerek davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
C. İkinci Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuşlardır.
2. Dairemizin 28.09.2021 tarihli kararı ile; boşta geçen süre ücreti ve fark kıdem tazminatı talepleri yönünden, davacının kesinleşen dosyasına uygun olarak aylık ücretin net 900,00 USD olduğu kabulü ile bu ücretin brüt miktarı üzerinden hesaplama yapılması gerekirken uyulmasına karar verilen bozma ilâmı ile davalı taraf yararına ... usuli kazanılmış hak dikkate alınmaksızın net 900,00 USD ücret dışında davacıya 200,00 USD ek menfaat sağlandığının kabulü ile net 1.100,00 USD üzerinden yapılan hesaplamaya itibarla karar verilmesinin hatalı olduğu gerekçesiyle Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
D. Maddi Hatanın Düzeltilmesi Talebi Üzerine Verilen Üçüncü Bozma Kararı
1. Dairemizin yukarıda belirtilen kararına karşı davacı vekili tarafından, kararın maddi hataya dayandığı gerekçesiyle ortadan kaldırılması isteğinde bulunulmuştur.
2. Dairemizin 12.01.2022 tarihli kararı ile; ilk bozma kararından önce verilen Mahkeme kararında ve davacının daha önce açtığı ve Yargıtay incelemesinden de geçerek kesinleşen dosyasında aylık 200,00 USD yemek ve barınma yardımı yapıldığı kabul edilerek hüküm kurulduğu, bu hususun davacı lehine usuli kazanılmış hak oluşturduğunun Dairece gözden kaçırıldığı gerekçesiyle Dairenin 28.09.2021 tarihli ve 2021/6613 Esas, 2021/13138 Karar ... bozma ilâmının maddi hataya dayanması sebebiyle ortadan kaldırılmasına karar verilerek davacı taraf yararına ... usuli kazanılmış hak dikkate alınmaksızın net ücret üzerinden yapılan hesaplamaya itibarla karar verilmesinin hatalı olduğu; buna göre davacının net 900,00 USD ücreti brüte çevrilerek, belirlenen brüt ücrete 200,00 USD sosyal yardım eklenerek tespit edilecek miktar üzerinden boşta geçen süre ücreti ve diğer haklarının hesaplanıp hüküm altına alınması gerektiği gerekçesiyle Mahkemenin 25.03.2021 tarihli kararının bozulmasına karar verilmiştir.
E. Mahkemece Üçüncü Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin 07.03.2023 tarihli kararı ile; Dairemizin 12.01.2022 tarihli bozma ilâmı doğrultusunda ve usuli kazanılmış hak ilkesi de dikkate alınmak suretiyle davacının ücretinin net 900,00 USD olduğu kabulü ile bu miktarın brütleştirilmesi ve ardından 200,00 USD tutarında sosyal yardım eklenmek suretiyle davacının boşta geçen süre ücreti ve diğer haklarının hüküm altına alındığı belirtilerek davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
F. Dördüncü Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 03.07.2023 tarihli ilâmı ile; boşta geçen süre ücreti ve diğer hakların hesaplanması bakımından Mahkeme gerekçesinde hükme esas alındığı belirtilen bozma sonrası kapsama alınan 20.12.2022 havale tarihli bilirkişi raporundaki kabul hukuka uygun iken hüküm altına alınan miktarın 23.....2022 havale tarihli bilirkişi raporundaki kabule göre tespit edildiği anlaşıldığından Mahkeme kararının gerekçesi ile hüküm fıkrası arasında çelişki oluşturulmasının hatalı olduğu gerekçesiyle davalı vekilinin diğer temyiz itirazlarının incelenmesine yer olmaksızın sırf bu gerekçeyle Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; davacının ücretinin 900,00 USD olduğu hususundaki ihtilafın ortadan kalktığını, davacının brüt ücreti ile net ücretinin aynı olduğunu, brüt ücret üzerinden hesaplama yapılmasının hatalı olduğunu, bozma ilâmında belirtildiği üzere 900,00 USD brütleştirildikten sonra 200,00 USD sosyal yardımın eklenmesi gerektiğini, asgari ücret artış oranı gözetilerek hesaplama yapılmasının da hatalı olduğunu ileri sürerek Mahkeme kararının bozulması istemi ile temyiz talebinde bulunmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık, boşta geçen süre ücreti ve diğer haklarının hesaplanmasında esas alınacak ücretin miktarına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 ... Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 ... Kanun) geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 ... Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun (1086 ... Kanun) 428 inci maddesi, 438 inci maddesinin yedi, sekiz ve dokuzuncu fıkraları ile 439 uncu maddesinin ikinci fıkrası.
2. 4857 ... ... Kanunu'nun 21 inci ve 32 nci maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Mahkemelerin nihai kararlarının bozulması 6100 ... Kanun'un geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 ... Kanun'un 428 inci maddesi ile 439 uncu maddesinin ikinci fıkrasında yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen Mahkeme kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Davalı vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,
26.02.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.