"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/952 E., 2023/2116 K.
KARAR : İstinaf başvurusunun esastan reddi
İLK DERECE MAHKEMESİ : ... 15. ... Mahkemesi
SAYISI : 2019/130 E., 2022/351 K.
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin alt işverenler nezdinde çalıştığını, 24.....2008 tarihinde göreve başladığını, 01.04.2018 tarihinde kadrolu işçi hâline geldiğini, 14.12.2018 tarihli yazı ile emekliliğe hak kazanması nedeniyle çıkışının yapıldığını ancak kendisine herhangi bir ödemede bulunulmadığını, Bornova 1. Noterliğinin 14.12.2018 tarihli ve 30806 yevmiye numaralı ihtarnamesi ile işten ayrılmak istemediğini beyan etmiş ise de kabul görmediğini belirterek fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak üzere kıdem ve ihbar tazminatı, fazla çalışma, ... ... ve genel tatil, hafta tatili, yıllık izin ücreti, asgari geçim indirimi, yol-yemek ücreti ve gece çalışma ücretti alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; husumet itirazında bulunduklarını, İdarenin ihale makamı olduğunu, hizmet alınan şirketlerin asıl işveren konumunda bulunduğunu, şirketle İdare arasında ise hizmet anlaşması bulunduğunu, tüm işçilik alacaklarından yüklenici firmanın sorumlu olduğunu belirterek davanın hak düşürücü süre, zamanaşımı, pasif sıfat yokluğu ve esastan reddine karar verilmesini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacının 24.....2008- 13.12.2018 tarihleri arasında 10 yıl 4 ay 21 gün süreyle önceleri davalı Bakanlığa bağlı işyerinde yardımcı işlerden olan bakım personeli sıfatıyla hizmet alımı yapılan şirketlerde çalıştığı, bu dönemde Bakanlık ile yüklenici şirketler arasında asıl işveren alt işveren ilişkisi bulunduğu, 01.04.2018 tarihinden itibaren ise davacının davalı Bakanlığın sürekli işçi kadrosunda en son 3.402,42 TL brüt ücretle çalıştığı ve ... sözleşmesinin davacının emekliliğe hak kazanması nedeniyle feshedildiği, davacı kıdem tazminatına hak kazanmış ise de ihbar tazminatına hak kazanamayacağı, davacının fazla çalışma, ... ... ve genel tatil ile hafta tatili alacaklarını ispat edemediği gerekçeleriyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuşlardır.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davacı vekili; hükme esas alınan bilirkişi raporunun hatalı ve eksik incelemeye dayalı olduğunu, puantaj kayıtlarının imza içermediğini, ... ... ve genel tatil çalışmaları, gece çalışması ve diğer çalışmaların tanık beyanları nazara alınmaksızın reddine karar verilmesinin hatalı olduğunu belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılarak davanın kabulüne karar verilmesi istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
2. Davalı vekili; davaya konu alacaklardan Bakanlığın sorumlu tutulamayacağını, ... sözleşmesi emekliliğe hak kazanması nedeniyle sonlandırıldığından davacının kıdem tazminatına hak kazanamayacağını, Bakanlığın sorumlu tutulamayacağını, Bakanlığın ihale makamı olduğunu ve teknik şartnamelerde de sorumlu tutulamayacağının kararlaştırıldığını belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılarak davanın reddine karar verilmesi istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacının alacaklarından davalının, asıl işveren olarak sorumlu olduğu, davacının ... sözleşmesinin emeklilik nedeniyle sona ermesi nedeniyle kıdem tazminatına hak kazandığı, fazla çalışma, ... ... ve genel tatil ücreti alacaklarını ise ispat edilemediği gerekçeleriyle davacı ... davalı vekillerinin istinaf başvurularının ayrı ayrı esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuşlardır.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü gerekçeleriyle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozularak ortadan kaldırılması ve davanın kabulüne karar verilmesi istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacının ihbar tazminatına hak kazanıp kazanmadığı, asgari geçim indirimi, yol ve yemek ücreti, gece çalışma ücreti, fazla çalışma ücreti ile ... ... ve genel tatil ücreti alacaklarının bulunup bulunmadığına ve alacakların ispatı ile hesaplanmasına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 ... Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 ... Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 inci maddesinin dördüncü fıkrası ve 371 inci maddesi.
2. 4857 ... ... Kanunu'nun 17, 41, 44, 46, 47 ve 69 uncu maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 ... Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Bölge Adliye Mahkemesince; 2017 yılından itibaren tutulan puantaj kayıtlarında davacının imzalarının bulunduğu, önceki dönemde ise davacının imzası bulunmamakla birlikte muayene komisyonu başkanı, hemşire üye ve müdür üyenin ve alt işveren şirket temsilcilerinin imzası bulunduğundan anılan kayıtlara itibar etmek gerektiği, yanı sıra davacının yasal süreyi aşan çalışması bulunduğu usulünce ispatlanamadığından İlk Derece Mahkemesince gece çalışması, gece çalışması, fazla çalışma ücreti, hafta tatili, ... ... ve genel tatil ücreti alacaklarının reddine karar verilmesinde herhangi bir isabetsizlik bulunmadığı gerekçesiyle davacının istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir. Yine Mahkemece, davacıya yemek yardımının işyerinde ayni olarak sağlandığı, yol yardımının ve asgari geçim indirimi ücretinin ise ücretle birlikte ödendiği gerekçesiyle bu alacakların reddinin de isabetli olduğu belirtilmiştir.
3. 696 ... Kanun Hükmünde Kararname’nin (696 ... KHK) 127 nci maddesi ile 375 ... Kanun Hükmünde Kararname’ye eklenen geçici 23 üncü madde kapsamında, alt işveren işçilerinin sürekli işçi kadrolarına geçirilme koşulları arasında feragat taahhüdü ve sulh sözleşmesiyle ilgili prosedürün de tamamlanması öngörülmüştür. Bu kapsamda davacı, sürekli işçi kadrosuna geçerken davalı Kurum ile imzalanan sulh sözleşmesi ile daha önce kamu kurum ve kuruluşlarında alt işveren işçisi olarak çalıştığı dönemlere ilişkin olarak ilgili kamu kurum ve kuruluşundan herhangi bir hak ve alacak talebinde bulunmayacağını ve bu haklarından feragat ettiğini kabul ve beyan etmiştir.
4. Sulh; mevcut bir dava veya takip konusu uyuşmazlıkla ilgili olabileceği gibi henüz açılmış bir dava olmadan bir uyuşmazlığın ortadan kaldırılması amacıyla da yapılabilir. Bu itibarla davacının sürekli işçi kadrosuna geçişi sırasında imzaladığı sulh sözleşmesinde daha önce alt işveren işçisi olarak çalıştığı dönemlere ilişkin olarak verdiği feragat beyanına hukuki değer atfedilmelidir. Bu tür beyanların varlığı hâlinde, 696 ... KHK kapsamında sürekli işçi kadrosuna geçiş yapılan tarihe kadar olan dönem için asgari geçim indirimi, yol- yemek yadımı, gece çalışma zammı, hafta tatili, fazla çalışma, ... ... ve genel tatil alacaklarından İdarenin sorumlu tutulması mümkün değildir. Bölge Adliye Mahkemesince, 01.04.2018 tarihinden önceki dönem yönünden, anılan alacakların bu gerekçe ile reddi gerekirken (2) numaralı paragrafta belirtilen gerekçe ile reddi hatalı olmuştur.
Ne var ki bu yanlışlığın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden, sonucu itibarıyla doğru bulunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının gerekçesinin değiştirilerek ve düzeltilerek onanması, 6100 ... Kanun’un 370 inci maddesinin dördüncü fıkrası hükmü gereğidir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
1. Davacı vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine,
2. Davacı vekilinin Bölge Adliye Mahkemesince yapılan değerlendirmeye yönelik temyiz itirazlarının kabulü ile sonucu itibarıyla doğru olan Bölge Adliye Mahkemesi kararının gerekçesinin değiştirilerek ve düzeltilerek ONANMASINA,
Peşin alınan temyiz harcının istek hâlinde ilgiliye iadesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
26.02.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.