"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :... Mahkemesi
SAYISI : 2023/98 E., 2023/485 K.
KARAR : Davanın kısmen kabulü
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece ... Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesi kararının ortadan kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararı taraf vekillerince temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
1. Davacı vekili dava dilekçesinde; davacının mülga Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğünde çalışmakta iken 6360 ... On Dört İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Yedi İlçe Kurulması İle Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde değişiklik Yapılmasına Dair Kanun
(6360 ... Kanun) ile İdarenin kapatılması üzerine bu Kanun'un geçici 1 inci maddesinin on birinci fıkrası uyarınca sürekli işçi ve geçici işçi pozisyonlarında çalışmakta olanların mevcut kadro ve pozisyonları ile Büyükşehir Belediye Başkanlığına devredilmesi sebebi ile Belediyeye, buradan da Belediyenin bildirimi ile şu an görev yaptığı GAP Tarımsal Araştırmalar Enstitüsü Müdürlüğüne atandığını, davacının önceki çalıştığı yerlerindeki görev ünvanının atölye ustası olmasına rağmen son işyerinde bu ünvanın verilmediğini, intibakı İl Özel İdaresindeki toplu ... sözleşmesi hükümleri kapsamında yapılmakla birlikte Yol ... Sendikasına üyelik tarihine kadar olan hizmet sürelerinin yok sayıldığını, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Merkez ve Taşra Teşkilatı İşyerleri için Tarım ... Sendikası ile İdare arasında imzalanan toplu ... sözleşmesinin geçici 3 üncü maddesine göre kamu kurum ve kuruluşlarından kanunla Bakanlığa devredilen işçilerin; taraf işçi sendikasına üye oldukları tarihten itibaren bu toplu ... sözleşmesinin tüm hükümlerinden (ek madde 1 ve ek madde 2 hükümleri hariç olmak üzere) yararlanacaklarının belirtildiğini, ilgili maddede ayrıca "... Devirle gelen işçilerin gündelikleri işe alındıkları grubun Hak kademe ücretinden düşük ise ilk kademe ücretine (A Kademesine), yakın lehte kademe üçretine intibak ettirilir. Gündelikleri ücret skalasının dışında kalan işçiler ise kendi gündelikleri esas alınarak toplu ... sözleşmesindeki dönemlere göre uygulanan ücret zamlarından yararlanırlar...” hükmü bulunduğunu ileri sürerek ücretinin ve ücrete esas ek ödemelerinin tutar ve oranlarının ne olacağının tespiti ile davalı Kuruma atanmasından itibaren varsa eksik ödenen tutarlarını faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini istemiştir.
2. Davacı vekili 18.....2018 tarihli duruşmada, dava dilekçesinde müvekkilinin ücretinin ve ücrete esas ek ödemelerinin tutar ve oranlarının ne olacağının tespiti ile bundan sonra ödenmesi gereken ücretin ne kadar olacağının tespiti yönündeki talebinden feragat ettiğini beyan etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacının taleplerinin İl Özel İdaresi ile ilgili olduğunu, davalı İdarenin 6360 ... Kanun'un geçici 1 inci maddesinin dokuzuncu fıkrasının (d) bendine göre nakledilen davacı ile ilgili nakil tarihinden önce doğmuş borçlardan sorumlu tutulamayacağını, ... Büyükşehir Belediye Başkanlığına husumet yöneltilmesi gerektiğini, aynı maddenin onuncu fıkrasına göre de devredilen veya nakledilen işçilerin ücret ve diğer mali sosyal haklarının toplu ... sözleşmesi bulunan işçiler bakımından yenileri düzenleninceye kadar devir veya nakil işleminden önce tâbi oldukları toplu ... sözleşmesi hükümlerine göre; toplu ... sözleşmesi bulunmayan işçiler bakımından ise 2012 yılının Eylül ayında geçerli ... ... sözleşmelerine göre belirleneceğinin düzenlendiğini, buna göre davacının tâbi olduğu toplu ... sözleşmesinin süresi sona erse de yenisi yürürlüğe girinceye kadar ... sözleşmesi olarak devam ettiği için ücret ve diğer haklarının ... Ağır Sanayii ve Hizmet Sektörü Kamu İşverenleri Sendikası ile Tarım ... Sendikası arasındaki 16. Dönem Toplu ... Sözleşmesi'nin geçici 2 ve geçici 3 üncü maddeleri gereğince ödenerek hak kayıplarının engellendiğini savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 18.....2018 tarihli ve 2016/672 Esas, 2018/553 Karar ... kararı ile; davacının başlangıçtan itibaren İl Özel İdaresi, Büyükşehir Belediyesi ve akabinde davalı Kurum işçisi olan davacının farklı statülerde geçen çalışma sürelerin kıdemine dâhil edilerek intibakının yapılması gerekirken yeni işe girmiş gibi işlem tesis edildiği, uzman bir bilirkişi marifeti ile davacının ücret farklı akdi ilave tediye farkı, yasal ilave tediye farkı ve sorumluluk prim farklarının hesaplattırıldığı, bilirkişi raporunun denetime elverişli olduğu gerekçesiyle tespit talebinin feragat nedeniyle reddine ve alacak talepleri yönünden davanın kısmen kabulüne dair karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
... Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesinin 31.03.2022 tarihli ve 2020/901 Esas, 2022/56 Karar ... kararı ile; denetime elverişli bilirkişi raporu doğrultusunda ücret farkı, akdi ilave tediye farkı, yasal ilave tediye farkı ve sorumluluk prim farkının tespit edildiği ve hüküm kurulduğu, vakıa ve hukuki değerlendirme ile gerekçede ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmadığı, dava konusu uyuşmazlığa emsal olabilecek ... Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesinin 2021/158 Esas ve 2021/401 Karar ... dosyasında İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiş olup kararın temyiz incelemesinden geçerek kesinleştiği gerekçesiyle davalı vekilinin istinaf başvurusunun 6100 ... Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 ... Kanun) 353 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (1) inci alt bendi gereğince esastan reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 13.12.2022 tarihli ve 2022/7267 Esas, 2022/16566 Karar ... kararı ile; dosya içeriğine göre toplu ... sözleşmesine göre yapılan ücret zamları gerektiği gibi denetlenmeden rapor düzenlendiği, davalı İdareye 29.08.2014 tarihinde nakledilen davacının nakil tarihinden önce Yol ... Sendikasının taraf olduğu 01.03.2013-28.02.2015 dönemini kapsayan toplu ... sözleşmesinden yararlandığı, ....07.2015 tarihinde Tarım ... Sendikasına üye olduğu anlaşılan davacının adı geçen Sendikanın taraf olduğu toplu ... sözleşmesinden üyeliğinin bildirilmiş olması koşuluyla ancak ....07.2015 tarihinden sonra yararlanabileceği, ayrıca ücret bordrolardaki tahakkukların davacı asıldan sorulması, söz konusu ödemeleri alıp almadığının belirlenmesi, davacı asılın ilgili ödemeleri almadığını beyan etmesi hâlinde ise ücret ödemesinin yapıldığı banka kayıtlarının getirtilerek ücret bordroları ile karşılaştırma yapılması, bordro ve banka kayıtlarının uyumlu olduklarının tespiti durumunda ücret bordrolarına değer verilerek ödemesi yapılan tahakkukların hesaplanan alacak miktarından mahsup edilmesi ve sonucuna göre hüküm kurulması gerektiği, davacı tarafından davalıya karşı ikame olunan ve ... 3. ... Mahkemesinin 2020/94 Esasında yargılaması devam eden davada, eldeki dava ile aynı mahiyette taleplerin ileri sürüldüğünün dikkate alınması gerektiği gerekçesiyle Bölge Adliye Mahkemesi kararının ortadan kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
B. İlk Derece Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesi yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; ... 3. ... Mahkemesinin 2020/94 Esas ... dosyasında 20.05.2015-27.05.2020 tarihleri arasındaki dönem yönünden hesaplama yapıldığı, eldeki dava dosyasında ise 01.09.2014-19.05.2015 tarihleri arasındaki dönemin değerlendirildiği, bozma kararı doğrultusunda aldırılan bilirkişi raporunun denetime elverişli olduğu ve hükme esas alındığı, davacının tespit talebinden feragat ettiği, toplu ... sözleşmesi kapsamında ödenmesi gereken yevmiyeleri ile fiilî olarak ödenen yevmiyeler arasında fark olduğu, buna göre davalı İdarenin zamanaşımı def'i de dikkate alınarak hesaplama yapıldığı gerekçesiyle tespit talebinin feragat nedeni ile reddine, alacak talebinin ise kısmen kabulüne karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuşlardır.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı vekili; dava tespit ve buna bağlı eda davası olduğundan kısmen kabul ve kısmen ret kararı verilemeyeceğini, davacının İl Özel idaresinden Büyükşehir Belediyesine ve Tarım ve Orman Bakanlığına intibakı gerçekleştikten sonra kademe ve derece skalasının olması gerektiği gibi intibak ettirilmediğini, davanın açılmasından önce düz işçi olarak bordroya yazılan ünvanlar bir anda geçişte bildirilen ünvana getirildiği, hesaplamaya esas baz tutar farkının yanında bazı tutarların oranlarının da müvekkiline farklı uygulanmış olduğunu, işyerinde parametrelere göre kimlere ne kadar ödeme yapıldığının hangi gün/oran çarpımları ile bunların elde edildiğinin bilirkişice resen incelenmesi ve hatta Tarım ... Sendikasından bu konuda açıklama yazısı alınması gerektiğini, davalı işyerinde davacıyla benzer veya aynı işi yapan aynı kıdeme sahip ve fakat toplu ... sözleşmesinden yararlanan emsal işçinin bulunup bulunmadığının araştırılması varsa ücret bordrolarının gönderilmesinin istenmesi gerektiğini, konuya ilişkin emsal içtihatta bu yönde karar verildiğini, ilave tediye alacağının kıstelyevm esasına göre hesaplanıp ödenmesi gerektiğini belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur..
2. Davalı vekili; emsal nitelikteki yargı karalarında davaların reddine karar verildiğini, davacının doğrudan Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğünden Bakanlığa geçmediğini, kapanan İl Özel İdaresinden Büyükşehir Belediyesine, oradan da Bakanlığa geçtiğini, davacının toplu ... sözleşmesinden kaynaklanan alacaklarının ödendiğini, ağır hizmet, tehlike ve sorumluluk primi farkının davacıya ödendiğini, davacının Tarım ... Sendikası üyesi olmasından önceki dönemde Yol ... Sendikasının toplu ... sözleşmesinden yararlandırıldığını, zamanaşımı def'i ileri sürdüklerini belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık; ücretin tespiti ile buna göre fark alacakların ispatı hususundadır.
2. İlgili Hukuk
1.6100 ... Kanun'un 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 6360 ... Kanun'un 166 ncı maddesi, 6356 ... Sendikalar ve Toplu ... Sözleşmesi Kanunu'nun 39 uncu maddesi ve 4857 ... ... Kanunu'nun 32 nci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 ... Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen İlk Derece Mahkemesi kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçelerinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeple;
Taraf vekillerinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Davalı ... harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin davacı tarafa yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine,
....03.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.