"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/2155 E., 2023/4322 K.
KARAR : Davanın kısmen kabulü
Taraflar arasında Ankara 59. İş Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildi.
Davacı vekilince temyiz incelemesinin duruşmalı olarak yapılması istenilmiş ise de 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin ikinci fıkrası gereğince duruşma isteğinin miktardan reddine karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin davalı Şirketin yurt dışı şantiyelerinde çalıştığını, iş sözleşmesinin işveren tarafından feshedilmesine karşın kıdem ve ihbar tazminatının ödenmediğini, işyerinde 15 günde bir değişen vardiyalarda 07.00-19.00/19.00-07.00 ve bazen 12 saati aşan sürelerde, 15 günde bir hafta tatilinde ve dinî bayramların ilk günü haricindeki diğer ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalıştırıldığını, yıllık izinlerinin kullandırılmadığı belirterek kıdem ve ihbar tazminatı, yıllık izin, fazla çalışma, hafta tatili ile ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacının dava dışı ... Şirketinde çalıştığını, iş sözleşmesinin istifa etmek suretiyle davacı tarafından sonlandırıldığını, ücrete fazla çalışma, izin, hafta tatili ile ulusal bayram ve genel tatil çalışmalarının da dâhil olduğunu, davacının Şirketleri nezdinde çalışması olmadığından Şirkete husumet yöneltilemeyeceğini, dava dışı Şirketin Gürcistan kanunlarına göre kurulmuş ayrı bir tüzel kişiliği bulunduğundan Türk iş mevzuatı ve mahkemelerinin yetkili bulunmadığını, davacının taleplerinin zamanaşımına uğradığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
Ankara 59. İş Mahkemesinin 04.02.2022 tarihli kararı ile; taraflar arasında bir hukuk seçimi anlaşması bulunduğundan uyuşmazlık hakkında Gürcistan hukukunun uygulanması gerektiği, davalı Şirket ve yöneticilerinin yurt dışındaki işyeri ve yabancı ülke hukukuna göre kurulan işyerini (...) işleten işveren ile organik bağ içinde oldukları, 11.10.2021 tarihli bilirkişi raporu doğrultusunda hüküm kurulması gerektiği gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili istinaf dilekçesinde; davalı lehine vekâlet ücretinin fazla hesaplandığını, bilirkişinin Gürcistan hukukunda uzman olup olmadığının belirsiz olduğunu, bu nedenle bilirkişiyi reddettiklerini, kabul anlamına gelmemekle birlikte hakkaniyet indiriminin Türk iş hukukuna özgü bir kavram olduğunu, Gürcistan İş Kanunu'na göre yapılan hesaplamadan indirim yapılmasının mümkün olmadığını, resmî kurumlardan Gürcistan mevzuatının getirtilmesi gerektiğini, Gürcistan hukukunun yanlış yorumlandığını, emsal dava dosyalarında Türk hukukunun uygulandığını, kıdem ve ihbar tazminatı ile diğer işçilik alacaklarına yönelik düzenlemelerin kamu düzenine yönelik hükümler olduğunu ileri sürerek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin 15.11.2022 tarihli kararı ile; davacının Gürcistan'da faaliyet gösteren ve Gürcistan kanunlarına göre kurulmuş ... Şirketinde çalıştığını yurda giriş ve çıkış kayıtları ve çalışmayı doğrulayan tanık anlatımları ve davalının sunmuş olduğu iş sözleşmesi ile ispatladığı, bu Şirket ile davalı arasında organik bağ bulunduğunun emsal Ankara bölge adliye mahkemeleri kararları ile de kabul edildiği, davacının talep konusu yapılan alacakların ilişkin olduğu çalışma döneminde sadece davalının Gürcistan’da bulunan işyerinde çalıştığı, bu durumda mutad işyerinin de işçinin işini fiilen yaptığı yer olan Gürcistan olduğu, tüm bu hususlar dikkate alındığında taraflar arasında bir hukuk seçimi anlaşması bulunduğundan uyuşmazlık hakkında Gürcistan hukukunun uygulanması gerektiği, İlk Derece Mahkemesince somut uyuşmazlıkta Gürcistan hukukunun uygulanmasının yerinde olduğu, davalı tarafça Gürcistan İş Kanunu ve ilgili mevzuatın yeminli tercümesinin dosya arasına konulduğu, davacı tarafça dosya arasına alınan tercümelerin içeriğine ilişkin herhangi bir itirazda bulunulmadığı, bu durumda davalı tarafça tercümesi sunulan Gürcistan mevzuat hükümleri çerçevesinde sonuca gidilmesinin dosya kapsamına uygun olduğu, Gürcistan İş Kanunu, taraflar arasında imzalanan sözleşme, bilirkişi raporu ve tüm belgeler birlikte değerlendirildiğinde; İlk Derece Mahkemesi tarafından davanın kısmen kabulüne dair verilen kararda bir isabetsizliğe rastlanmadığı gerekçesiyle davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 25.04.2023 tarihli ilâmı ile; Bölge Adliye Mahkemesinin gerekçeli kararında özetlenen davacı vekilinin istinaf dilekçesinin dosya kapsamı ile uyumlu olmadığı, istinaf dilekçesinde belirtilmeyen hususların yazıldığı, ayrıca istinaf dilekçesinde ileri sürülen itirazların bu özette belirtilmediği ve istinaf gerekçelerine ilişkin açıklamalara yer verilmediği, bu durumda Bölge Adliye Mahkemesince yapılacak işin yukarıda açıklanan yasal düzenlemeler ve ilkeler gözetilerek anlaşılabilir ve denetlenebilir nitelikte gerekçe içeren bir karar vermek olması gerektiği gerekçesi ile Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
B. Bölge Adliye Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; bozma ilâmı doğrultusunda davacının istinaf dilekçesi değerlendirilmek suretiyle, yazılı gerekçe ile davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; davanın Türk hukukuna göre kabulü gerektiğini, reddedilen tutarlar yönünden taraf lehine vekâlet ücretine hükmedilmemesi gerektiğini, davalı lehine hükmedilen vekâlet ücretinin hatalı olduğunu, hakkaniyet indirimi yapılmaması gerektiğini, davada Gürcistan İş Kanunu'na göre karar verilmesinin mümkün olmadığını, kıdem ve ihbar tazminatı ile işçilik alacaklarına yönelik hükümlerin kamu düzenine yönelik hükümler olduğunu ileri sürerek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyetine ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık; uyuşmazlığa uygulanacak hukuk, davacının taleplerinin Gürcistan hukukuna göre ispatı ve hesaplanması ile davalı lehine hükmedilen vekâlet ücretinin miktarına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Kanun'un 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 5718 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun'un 2, 5, 8, 24, 27, 40 ve 44 üncü maddeleri.
3. Gürcistan İş Kanunu'nun ilgili hükümleri.
4. Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi'nin(AAÜT) 13 ve 22 nci maddeleri.
3. Değerlendirme
1.Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere ve özellikle temyiz edenin sıfatına göre davacı vekilinin aşağıdak paragrafın kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. Davalı lehine hükmedilmesi gereken vekâlet ücreti, Bölge Adliye Mahkemesince reddedilen alacak toplamı miktarının, karar tarihi itibarıyla Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası efektif satış kuru üzerinden Türk lirasına çevrilmesi ile bulunan miktar üzerinden, seri dosya sayısı da dikkate alınarak karar tarihindeki AAÜT'ye göre belirlenmelidir. Buna göre somut dosyada, davalı lehine 16.365,08 TL vekâlet ücretine karar verilmesi gerekirken fazla vekâlet ücreti takdir edilmesi hatalıdır.
Ne var ki bu hatanın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca Bölge Adliye Mahkemesi kararının düzeltilerek onanması gerekir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeple;
1. Davacı tarafın diğer temyiz itirazlarının reddine,
2. Davacı tarafın Bölge Adliye Mahkemesi kararına yönelik temyiz itirazının kabulü ile Bölge Adliye Mahkemesi kararının, hüküm fıkrasının (10) numaralı bendi çıkartılarak yerine “10-Davalının kendisini vekille temsil ettirdiği anlaşıldığından karar tarihinde yürürlükteki AAÜT hükümleri gereğince özellikle taraflar arasında seri dosya sayısı ve AAÜT'nin 22 nci maddesi de gözetilerek belirlenen ve takdir edilen 16.365,08 TL (32.730,16 TL x %50) vekâlet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,” ibaresinin yazılması suretiyle DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
Peşin alınan temyiz harcının istek hâlinde ilgiliye iadesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
16.04.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.