"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/2393 E., 2023/4553 K.
KARAR : İstinaf başvurusunun esastan reddi
İLK DERECE MAHKEMESİ : Ankara 4. İş Mahkemesi
SAYISI : 2020/569 E., 2023/567 K.
MAHKEMESİ : Ankara 67. İş Mahkemesi
SAYISI : 2023/156 E., 2023/183 K.
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince asıl davanın kısmen kabulü ile birleşen davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekilince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili asıl ve birleşen dava dilekçelerinde; müvekkilinin davalı işverenin yurt dışında bulunan Kuveyt Havalimanı inşaatı projesinde çelik montaj formeni olarak çalıştığını, iş sözleşmesinin davalı işveren tarafından haksız ve bildirimsiz olarak feshedildiğini, işçilik alacaklarının ödenmediğini ileri sürerek kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, yıllık izin ücreti, ücret, fazla çalışma ücreti, hafta tatili ücreti, ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davanın belirsiz alacak davası olarak açılamayacağını, davacının taleplerinin zamanaşımına uğradığını, müvekkili Şirket ile dava dışı Limak İnşaat Kuwait SPC Şirketi arasında iş hukuku anlamında herhangi bir organik bağın bulunmadığını, müvekkili Şirkete husumet yöneltilmesinin mümkün olmadığını, davacının talepleri hakkında Kuveyt hukukunun uygulanması gerektiğini, taraflar arasında imzalanan iş sözleşmesinde uygulanacak hukuk ve yetkili makamın seçildiğini, davacının iş sözleşmesinin 2010 tarihli ve 6 sayılı Kuveyt Özel Sektör İş Kanunu'nun (Kuveyt İş Kanunu) 42 nci maddesi uyarınca 7 gün işe gelmemesi sebebiyle feshedildiğini, davacının yıllık izin, fazla çalışma, hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacaklarının bulunmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacının Kuveyt'te bulunan uluslararası havalimanı inşaatında 14.07.2018-14.04.2020 tarihleri arasında çalıştığı, davalı tarafından yapılan feshin haksız olduğu ve davacıya ihbar öneli de verilmediği, davacının ödenmeyen ücret, fazla çalışma, hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacakları bulunduğu, dava konusu alacakların çalışılan yer mevzuatı olan Kuveyt hukukuna göre belirlendiği gerekçesiyle asıl davanın kısmen kabulü ile birleşen davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili; müvekkili ile dava dışı Şirket ile arasında organik bağ bulunmadığını, buna bağlı olarak husumet itirazında bulunulduğunu, davacı işçinin 06.11.2018-13.04.2020 tarihleri arasında çalıştığını, hizmet süresinin hatalı tespit edildiğini, fazla çalışma alacağı hesaplanırken aylık ücretin 225'e bölünmesinin hatalı olduğunu, ödenmeyen ücret alacağı bulunmadığını belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması ve davanın reddine karar verilmesi istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davalı Şirket ile dava dışı Limak İnşaat Kuwait SPC Şirketi arasında organik bağ ile birlikte istihdam ilişkisi bulunduğu dikkate alındığında davalının hüküm altına alınan işçilik alacaklarından sorumlu tutulmasında bir hata bulunmadığı, davacının iş sözleşmesinin işveren tarafından haklı neden olmaksızın feshedildiği, davacının bilirkişi raporunda belirtilen çalışma düzeni içinde fazla çalışma, hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalıştığını tanık beyanlarıyla ispatladığı, davalıya karşı açılan benzer davalarda da fiili çalışmaya bağlı bu alacağın hüküm altına alındığı ve söz konusu kararların kanun yolu denetiminden geçerek kesinleştiği, her ne kadar davalı tarafından Kuveyt'te çalışma gününün 26 gün olması nedeniyle ödemelerin bu şekilde yapıldığı savunulmuş ise de Kuveyt İş Kanunu'nda buna ilişkin bir hüküm yer almadığı ve aylık ücrete göre hesaplama yapılmasının yerinde olduğu, hesaplamaların Kuveyt İş Kanunu'na ve somut olaya uygun olduğu gerekçesiyle davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; müvekkili ile dava dışı Şirket ile arasında organik bağ bulunmadığını, buna bağlı olarak husumet itirazında bulunulduğunu, davacı işçinin 06.11.2018-13.04.2020 tarihleri arasında çalıştığını, hizmet süresinin hatalı tespit edildiğini, fazla çalışma alacağı hesaplanırken aylık ücretin 225'e bölünmesinin hatalı olduğunu, ayrıca hükmedilen faizin hatalı olduğunu belirterek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozularak ortadan kaldırılması ve davanın reddine karar verilmesi istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık; hüküm altına alınan alacaklardan davalı Şirketin sorumlu olup olmadığı, hizmet süresi ve saatlik ücretin tespiti noktalarında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 371 inci maddesi
2. 5718 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanunu'nun 24 ve 27 nci maddeleri.
3. Kuveyt İş Kanunu'nun 55, 56, 64 ve 66 ncı maddeleri ile ilgili diğer hükümleri.
3. Değerlendirme
1.Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davalı vekilinin aşağıdaki paragrafların kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. İş hukukunda çalışma olgusunu ve hizmet süresini ispat yükü, bunu iddia eden işçiye düşer. Çalışma olgusu her türlü delille kanıtlanabilir. Çalışmanın ispatı konusunda, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) ve işyeri kayıtları, özellikle işyerine giriş çıkışı gösteren belgeler, işyeri iç yazışmaları, delil niteliğindedir. Özellikle iddia edilen çalışma döneminde SGK kayıtlarındaki işverenlerin araştırılması ve kayden görünen işverenlerle işçi arasında iş görme ediminin yerine getirilip getirilmediği, kaydın ne şekilde oluştuğu araştırılmalıdır.
3. İşçinin çalışma olgusunun tespitinde işyerinde veya komşu işyerlerinde çalışanların tanıklığı önemli olduğu gibi tanık olarak dinlenecek kişinin tanıklığına güveni etkileyebilecek bir durumun olup olmadığı da araştırılmalıdır. Tanıklar belirli bir dönem çalışmışlarsa ve başkaca delil yok ise beyanlarının belirtikleri dönemle sınırlandırılması gerekir.
4. Somut uyuşmazlıkta, İlk Derece Mahkemesince davacı işçinin davalıya ait işyerinde 14.07.2018 tarihinde çalışmaya başladığı kabul edilerek sonuca gidilmiştir. Ne var ki dosya kapsamı ile davalı tarafından davacıya yapılan ödemelere ilişkin kayıt ve belgelere göre davacının davalı Şirket nezdinde 06.11.2018 tarihinde çalışmaya başladığı görülmekte olup bu tarihten önce davacının davalıya ait işyerinde çalıştığı iddiası ispatlanamamıştır. O hâlde, davacının çalışma süresinin 06.11.2018-14.04.2020 tarihleri arasında olduğu kabul edilerek sonuca gidilmesi gerekirken eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi hatalıdır.
5. Kuveyt İş Kanunu'nun 64 üncü maddesinin birinci fıkrasına göre genel bakımdan çalışma süresinin günlük 8 saat, haftalık ise 48 saat olduğu düzenlenmiştir. Dava konusu fazla çalışma alacağının hesaplanmasına esas alınan temel saat ücretinin tespitine ilişkin olarak hükme esas alınan bilirkişi raporunda, davacının aylık ücreti 225'e bölünerek bulunan miktar üzerinden söz konusu alacağın hesaplandığı anlaşılmaktadır. Davacının Kuveyt İş Kanunu kapsamında çalıştığı dikkate alındığında günlük yasal çalışma süresine göre aylık çalışma süresinin 240 saat olduğu, bu nedenle fazla çalışma alacağının hesaplanmasına esas alınacak temel saat ücretinin, davacıya aylık ödenen ücretin 240'a bölünmesi neticesinde elde edilebileceği gözetilmeksizin, yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
2. İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde ilgiliye iadesine,
Dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
08.05.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.