"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
SAYISI : 2022/376 E., 2023/501 K.
KARAR : Davanın kısmen kabulü
TEMYİZ EDENLER : Taraf vekilleri
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 47. Hukuk Dairesi kararının kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararı taraf vekilleri tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildi.
Davalı vekili tarafından temyiz incelemesinin duruşmalı olarak yapılmasının istenilmesi üzerine, işin duruşmaya tâbi olduğu anlaşılmış ve duruşma için 14.05.2024 Salı günü tayin edilerek taraflara tebligat gönderilmiştir.
Duruşma günü davacı vekili Avukat ... geldi, davalı adına duruşmaya katılan olmadı.
Duruşmaya başlanarak hazır bulunan avukatın sözlü açıklaması dinlendikten sonra duruşmaya son verildi.
Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin davalı işyerinde 10.11.2009-31.12.2015 tarihleri arasında makine mühendisi olarak çalıştığını, iş sözleşmesinin işverence haksız olarak feshedildiğini, son ücretinin 5.250,00 USD olduğunu, davacının ücret ödemesi olarak yatan bedelin daha sonra ücret ödemesi yanında fazla çalışma olarak bankadan ödendiğini, davacının her ay aynı miktarda ödeme aldığını, bunun ücretine denk geldiğini, davacı Türkiye'ye döndükten sonra bir kısım kıdem tazminatının ödenmiş olduğunu, yapılan tetkikler neticesinde kıdem tazminatının tavandan ödendiğinin ancak ihbar tazminatının eksik ödendiğinin anlaşıldığını, fazla çalışma, ulusal bayram ve genel tatil ile hafta tatili ücreti alacaklarının hiç ödenmediğini, normal çalışma saatlerinin 07.00-19.00 arasında olduğunu, davacının 2011 yılının sonuna kadar ayda en az 15 gün 07.00-22.00/23.00/24.00 saatleri arasında çalıştığını, ayda iki defa hafta tatili izni kullanıldığını, Türkmenistan millî bayramlarında izin kullanılmadığını, dinî bayramlarda sadece bir gün izin kullanıldığını belirterek ihbar tazminatı, fazla çalışma, ulusal bayram ve genel tatil ile hafta tatili ücreti alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; zamanaşımı def'inde bulunduklarını, davacının davalı işyerinde 10.11.2009-31.12.2015 tarihleri arasında makine mühendisi olarak çalıştığını, son ücretinin 2.917,00 USD olduğunu, davacının iş sözleşmesinin geçerli nedenle feshedildiğini, tüm işçilik alacaklarının ödendiğini, ücreti aşan miktarın fazla çalışma, ulusal bayram ve genel tatil ile hafta tatili ücreti alacakları olduğunu, değişen oranlarda ödendiğini, davalı işyerinde hafta tatili çalışması yapılmadığını, olması hâlinde ulusal bayram ve genel tatil ile hafta tatili çalışma ödemelerinin yapıldığını savunarak davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 29.01.2019 tarihli 2016/282 Esas 2019/43 Karar sayılı kararı ile; davacı iddiası ile uyumlu tanık beyanları ve banka kayıtlarına göre davacının aylık 5.250,00 USD ücret aldığı, davacının iş sözleşmesinin kıdem ve ihbar tazminatına hak kazanacak şekilde sona erdiği konusunda uyuşmazlık bulunmadığı, davacı tarafça talep edilen fazla çalışma, genel tatil ve hafta tatili alacakları bakımından davacı vekilinin 29.11.2018 tarihli dosya kapsamına uygun hesaplaması göz önüne alınarak bu alacakların da kabulü gerektiği gerekçesi ile davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 47. Hukuk Dairesinin 22.06.2022 tarihli ve 2020/2111 Esas 2022/1449 Karar sayılı kararı ile; bordrolarda ödenen ücretin temel ücret olduğu, davacının ücrete ilişkin iddiasının dosya içeriği ile doğrulandığı, ihbar tazminatı ödemesinin ispatlanmadığı, tüm dosya kapsamına göre davacı tanıklarının beyanlarına itibar edilmesinin oluşa uygun olduğu, kaldı ki fazla çalışma ücret alacağında davalı tanık anlatımına göre değerlendirme yapıldığı, hükme esas bilirkişi raporunda yapılan hesaplamaların dosya içeriğine uygun olduğu gerekçesiyle istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 08.11.2022 tarihli ve 2022/10711 Esas, 2022/14533 Karar sayılı ilâmı ile; davalı vekilinin sair temyiz itirazlarının reddi ile davada ayrıca hafta tatili alacağının talep edilmesine göre fazla çalışma hesabında hafta tatili normal çalışma süresinin mahsup edilmemesinin hatalı olduğu, kabul edilen çalışma saatlerine göre davacının haftanın altı günü 08.00-19.00 saatleri arasında çalışmasında haftalık 15 saat, haftanın yedi günü çalıştığı haftalarda ise hafta tatili normal çalışma süresinin mahsubundan sonra haftalık 17,5 saat fazla çalışma yaptığının kabulü ile fazla çalışma alacağının hüküm altına alınması gerektiği gerekçesiyle Bölge Adliye Mahkemesi kararının kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
B. İlk Derece Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile bozma ilâmı doğrultusunda yapılan yargılama sonucu davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuşlardır.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı vekili; davalı lehine vekâlet ücretine hükmedilmesinin hatalı olduğunu ileri sürerek kararı temyiz etmiştir.
2. Davalı vekili; davacının mutad işyerinin Türkmenistan olduğunu, somut olayda Türkmenistan hukukunun uygulanması gerektiğini, zamanaşımı def'inin dikkate alınmadığını, Mahkemece yapılan ücret tespitinin emsale ve esasa aykırı olduğunu, ihbar tazminatına hükmedilmesinin hatalı olduğunu, davacının tazminat alacaklarının eksiksiz ödendiğini, hüküm kurulan fazla çalışma, hafta tatili ile ulusal bayram genel tatil alacaklarının usul ve kanuna aykırı olduğunu, fazla çalışma hesabında ulusal bayram ve genel tatil günlerinin dışlanmadığını, davacı ile menfaat birliği içinde olan tanık anlatımına itibar edilemeyeceğini, Türkmenistan ulusal bayram ve genel tatil günlerinin dikkate alınması gerektiğini, indirimin yetersiz olduğunu ileri sürerek kararı temyiz etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyetine ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık; fazla çalışma, hafta tatili ve ulusal bayram genel tatil alacaklarının ispatı ve hesaplanması ile vekâlet ücreti noktalarında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 4857 sayılı İş Kanunu'nun 32, 41, 44, 46, 47 ve 63 üncü maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen İlk Derece Mahkemesi kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeple;
Taraf vekillerinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Davacı yararına takdir edilen 17.100,00 TL duruşma vekâlet ücreti ile aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz eden davalı tarafa yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
14.05.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.