"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
SAYISI : 2022/76 E., 2022/380 K.
KARAR : Davanın kısmen kabulü
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 19. Hukuk Dairesi kararının kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararı davalı vekilince temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin Belediyeler ve Genel Hizmetler İşçileri Sendikasına (... Sendikası) üye olduğu, dava dışı ... Büyükşehir Belediyesi Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü ile Sendika arasında toplu iş sözleşmesi bağıtlandığını, 6360 sayılı On Üç İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmiyedi İlçe Kurulması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun (6360 sayılı Kanun) ile davalı nezdinde görevlendirildiğini, 6360 sayılı Kanun'un geçici 1 inci maddesinin onuncu fıkrası düzenlemesi gereğince her şartta işkolu değişen işçilerin eski toplu iş sözleşmesi hükümlerinden yararlanacağı öngörülmesine rağmen İl Millî Eğitim Müdürlüğü tarafından bu düzenlemenin gözetilmeyerek fark alacaklarının ücretine yansıtmadığını ileri sürerek ücret farkı alacağı, sorumluluk farkı alacağı, yemek ücreti fark alacağı ile yakacak ücreti farkı alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; dava konusu alacak taleplerinin haksız ve dayanaksız olduğunu, davacının davalı İdare nezdinde istihdam edilmesinden sonra toplu iş sözleşmesi imzalandığını, işkolu değişen işçinin sendika üyeliğinin düşeceğini ve toplu iş sözleşmelerinden sadece taraf işçi sendikası üyelerinin yararlanacağını, konuya ilişkin görüş sorulan Milli Eğitim Bakanlığı Destek Hizmetleri Genel Müdürlüğü tarafından, davacı konumundaki işçilerin talep edildiği şekilde toplu iş sözleşmesinden yararlandırılmasının söz konusu olmayacağının bildirildiğini, diğer taraftan davacının 24.02.2015 tarihinde yeni iş koluna uygun olan Kooperatif, Ticaret, Eğitim ve Büro İşçileri Sendikasına (Koop-İş Sendikası) üye olduğunu ve bu Sendikanın tarafı olduğu toplu iş sözleşmesinden yararlandırıldığını ve herhangi bir mağduriyeti olmadığı savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
Mahkemenin 25.04.2019 tarihli ve 2017/210 Esas, 2019/101 Karar sayılı kararıyla; Sosyal Güvenlik kurumu (SGK) kayıtlarına göre davacının dönemsel olarak dava dışı Salihli Belediye Başkanlığı, ... Büyükşehir Belediyesi ile ... Su ve Kanalizasyon İdaresi (MASKİ) nezdinde çalıştıktan sonra davalı bünyesinde çalışmaya devam ettiği, 03.07.2014-14.12.2014 tarihleri arasında Belediye-İş Sendikası, 26.02.2015 tarihinden itibaren ise Koop-İş Sendikası üyeliği bulunduğu, Kurumlar arasında nakil sonucu iş sözleşmesinin diğer kuruma devredildiği, MASKİ ile Belediye-İş Sendikası arasında imzalanan toplu iş sözleşmesi yürürlük süresinin 31.12.2015 tarihinde sona erdiği ve davacının bu tarihe tarihine kadar toplu iş sözleşmesi hükümlerinden yararlanmaya devam edeceği, 01.01.2016 tarihinden itibaren ise Koop-İş Sendikasının tarafı olduğu toplu iş sözleşmesinden yaralanacağı gerekçesiyle bilirkişi raporu ile hesaplanan alacaklar hüküm altına alınarak davasının kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 19. Hukuk Dairesinin 30.11.2021 tarihli ve 2020/1792 Esas, 2021/2026 Karar sayılı kararı ile; İlk Derece Mahkemesince kurumlar arası nakil sonucu iş sözleşmesi davalı Kurum tarafından devralınan davacının, MASKİ ile Belediye-İş Sendikası arasında imzalanan toplu iş sözleşmesi hükümlerinden yararlanmaya devam edeceği kabul edilerek fark ücret, sorumluluk zammı, yemek ve yakacak ücret alacaklısı olduğunun kabulünde ve yapılan hesaplamalarda bir isabetsizlik bulunmadığı, ancak tüzel kişiliği bulunmayan İl Milli Eğitim Müdürlüğünün davada taraf ehliyetinin bulunmadığı, işveren sıfatıyla devletin tüzel kişiliği içerisinde yer alan Milli Eğitim Bakanlığının davalı olarak kabul edilmesi gerektiği, bununla birlikte anılan Bakanlık avukatının davada vekil olarak yer alması nedeniyle taraf teşkili eksikliğinin söz konusu olmadığı gerekçesiyle davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 15.03.2022 tarihli ve 2022/2920 Esas, 2022/3413 Karar sayılı ilâmı ile; davalının diğer temyiz itirazlarının reddine karar verilerek, davacı işçinin 6360 sayılı Kanun hükümleri gereğince nihai olarak 15.12.2014 tarihinde davalı Kuruma devredildiği, nakilden sonra Koop İş Sendikasına üye olduğu ve üyeliğinin işverenine bildirdiği, davacının MASKİ ile ... Sendikası arasında bağıtlanan 16.07.2014-31.12.2015 yürürlük süreli toplu iş sözleşmesinden ve devredildiği ... Valiliği İl Milli Eğitim Müdürlüğü işyerinde uygulanan 01.07.2015-30.06.2018 yürürlük süreli toplu iş sözleşmesinden yararlandırılmasında bu tarihlerin esas alınması gerektiği gerekçesiyle İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozularak ortadan kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
B. İlk Derece Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; bilirkişiden bozma kararında belirtilen esaslar doğrultusunda ek rapor alındıktan sonra aleyhe bozma yasağı gereğince davalı bakımından verilen hükmün, ilk karardan daha aleyhe olamayacağı gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; davacının MASKİ bünyesinde çalışırken genel işler işkolunda örgütlü ... Sendikası üyesi olduğunu, müvekkili Kuruma devredilerek burada örgütlü Koop İş Sendikasına üye olup üyeliğinin davalı işverene bildirildiği tarihten itibaren işyerinde uygulanmakta olan toplu iş sözleşmesi ve protokol hükümlerinden yararlandığını, davanın tüm talepler yönünden reddi gerektiğini, 15.07.2017 tarihine kadar eksik aldığını iddia ettiği alacakların 24.05.2015 tarihinde Koop İş Sendikasına üye olması karşısında bu tarihten sonrası için talep edilemeyeceğini, aralarında davacının da bulunduğu 42 işçinin Devlet Personel Dairesi başkanlığının yazısı üzerine 15.12.2015 tarihinde davalıda çalışmaya başladıklarını ve bu tarih itibarıyla ... Sendikası ile herhangi bir bağlarının kalmadığını, MASKİ'nin tarafı olduğu toplu iş sözleşmesi hükümlerinin geçmişe etkisinin MASKİ bünyesinde kalmaya devam işçiler bakımından olduğunu, davalının sonradan imzalanan toplu iş sözleşmesi hükümlerinin MASKİ'den naklen geçişi yapılan işçilere etki edip etmeyeceğini Bakanlığa sorduğunu, Milli Eğitim Bakanlığı Destek Hizmetleri Genel Müdürlüğünün konuya ilişkin görüş yazısı savunmalarını destekler mahiyette olduğunu belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık; davacının MASKİ Genel Müdürlüğü ve ... Sendikası arasında imzalanan 16.07.2014-31.12.2015 yürürlük süreli toplu iş sözleşmesinden yararlanıp yararlanamayacağı ve bu bağlamda hüküm altına alınan alacakların ilgili toplu iş sözleşmesi hükümlerine göre doğru olarak hesaplanıp hesaplanmadığı noktalarındadır.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu’nun 39 uncu maddesi, 6360 sayılı Kanun'un geçici 1 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen İlk Derece Mahkemesi kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise temyiz edenin sıfatı da gözetildiğinde yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeple;
Davalı vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Davalı ... harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine,
30.04.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.