"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
SAYISI : 2023/315 E., 2024/67 K.
KARAR : Davanın kısmen kabulü
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 30. Hukuk Dairesi kararının kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin davalı işyerinde 16.04.2007 tarihinde usta gemici olarak çalışmaya başladığını, 26.02.2008 tarihinde protokol teknesinde kaptan olarak görevine devam ettiğini, özlük haklarına aykırı işveren uygulamaları nedeniyle iş sözleşmesini 10.06.2017 tarihinde haklı nedenle feshettiğini, ücretinin, ikramiyelerinin ve fazla çalışma ücretinin işyerinde uygulanan toplu iş sözleşmesine uygun biçimde tespit edilip ödenmediğini beyanla bakiye ücret, fazla çalışma, kıdem tazminatı, hafta tatili ile bakiye ikramiye alacaklarının tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı davaya cevap vermemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 17.12.2020 tarih ve 2017/401 Esas, 2020/903 Karar sayılı kararı ile; Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) kayıtlarına göre davacının davalı Şirkete ait işyerlerinde 16.04.2007-10.06.2017 tarihleri arasında 10 yıl 1 ay 24 gün çalışmasının bulunduğu, taraf tanık beyanları ile gemiadamları bilgi sistem çıktıları birlikte değerlendirildiğinde davacının, davalı işyerinde kaptan olarak çalıştığı, işverence davacının özlük haklarının eksik ödendiği, bu nedenle davacının iş sözleşmesini haklı nedenle feshettiği ve kıdem tazminatına hak kazandığı, davalı tarafından ıslah dilekçesine karşı ileri sürülen zamanaşımı def'inin Mahkemece resen değerlendirilerek sonucuna göre karar verildiği gerekçe gösterilerek davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı ve davalı vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuşlardır.
B. Gerekçe ve Sonuç
İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 30. Hukuk Dairesinin 30.11.2022 tarih ve 2021/1191 Esas, 2022/1660 Karar sayılı kararı ile; davacının 854 sayılı Deniz İş Kanunu'na (854 sayılı Kanun) tâbi olarak çalıştığı, İlk Derece Mahkemesince dava konusu alacaklara uygulanacak faiz türü ve temerrüt tarihlerinin tespitinde 854 sayılı Kanun hükümleri gözetilerek karar verilmesinde isabetsizlik bulunmadığı, ıslaha karşı zamanaşımı def'i gözetilerek resen yapılan hesaplamaya göre belirlenen miktarlarda bir isabetsizlik bulunmadığı, hafta tatilinin ispatlanamadığı, dosya kapsamındaki SGK kayıtları, tanık beyanları ile emsal işçiler hakkında verilen Yargıtay kararlarındaki değerlendirmeler dikkate alındığında davacının kabul edilen hizmet süresinde isabetsizlik bulunmadığı, tanık beyanları ile İdare tarafından tutulan kayıtlara göre davacının davalıya ait gemilerde kaptan olarak çalıştığı hususunun ispatlandığı, dava konusu fazla çalışmanın davalı işverence sunulan bordrolardaki fazla çalışma saati tahakkuklarına göre hesaplandığı gerekçe gösterilerek davacı ve davalı vekillerinin istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 23.05.2023 tarih ve 2023/3729 Esas, 2023/7525 Karar sayılı ilâmı ile; 854 sayılı Kanun hükümlerine tâbi gemiadamı olarak çalışan davacının fazla çalışma ücreti hesabına esas alınan saat ücretinin hatalı tespit edildiği, davalının ileri sürdüğü ıslaha karşı zamanaşımı def'inin anlaşılabilir ve denetlenebilir şekilde değerlendirilmediği gerekçesiyle temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının kaldırılmasına İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
B. İlk Derece Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; alınan raporda davacının fazla çalışma alacağının bozma ilâmında belirtilen şekilde belirlenen saat ücreti üzerinden hesaplandığı, dosya kapsamında bulunan özlük dosyası ve bozma ilâmı uyarınca alınan raporun uygun olduğundan bahisle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili temyiz dilekçesinde; davacının hizmet süresinin ve dava konusu fazla çalışma alacağının hesaplanma yönteminin hatalı olduğunu ileri sürerek ve dilekçesinde belirttiği diğer nedenlerle İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, fazla çalışma ücreti hesabına esas alınan saat ücretinin tespiti ile davalı tarafından ileri sürülen ıslaha karşı zamanaşımı def'ine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 854 sayılı Kanun'un 1, 14, 20, 26, 28, 41, 42 ve 46 ncı maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen İlk Derece Mahkemesi kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeple;
Davalı vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine,
06.05.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.