"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 30. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/104 E., 2024/308 K.
KARAR : Davalının istinaf başvurusunun esastan reddi, davacının istinaf başvurusunun kabulü ile davanın kabulü
İLK DERECE MAHKEMESİ : Ankara 22. İş Mahkemesi
SAYISI : 2020/461 E., 2021/757 K.
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince davalının istinaf başvurusunun esastan reddine, davacının istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına ve esas hakkında yeniden hüküm kurulmak suretiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; kalıpçı ustası olan müvekkilinin yurt dışı hizmet sözleşmesi ile 02.07.2012 - 28.02.2017 tarihleri arasında davalı Şirkette en son aylık net 6.375,00 Suudi Arabistan riyali (SAR) ücret ile çalışırken iş sözleşmesinin davalı tarafından haksız ve bildirimsiz olarak feshedildiğini, davalı Şirket şantiyelerinde her gün 08.00'den 19.00- 20.00 saatlerine kadar çalıştığını, 15 günde 1 gün hafta tatili izni verildiğini, ulusal bayram ve genel tatil günlerinde ise sadece dinî bayramlarda izin verildiğini ileri sürerek kıdem ve ihbar tazminatları ile fazla çalışma, hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; zamanaşımı def'inde bulunduklarını, davacının yurt dışı firması olan ... Contractig Co. Ltd. Şirketinde (... Şirketi) çalıştığını, tüm ücretlerinin ve sosyal haklarının dava dışı ... Şirketi tarafından ödendiğini, işbu davanın müvekkili Şirketle hiçbir ilgisi olmadığını, davacının dava dışı ... Şirketinin projesinde 11.07.2013-28.02.2017 tarihleri arasında çalıştığını, davacının işverenini ibra ettiğini, ücret bordrolarında fazla çalışma ücretlerinin ödendiğini, Suudi Arabistan'da dinî bayramlarda çalışma olmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; tüm dosya kapsamına göre davacının 02.07.2012- 28.02.2017 tarihleri arası 4 yıl 7 ay 27 gün davalı işverenlikte çalıştığı, taraf ve tanık beyanları ile bordrolara göre davacının işten ayrılış tarihi itibarıyla aylık ücretinin brüt 5.835,23 SAR olduğu, fazla çalışmanın ücrete dâhil olduğu, davalı tarafından iş sözleşmesinin haklı nedenle sona erdirildiği ve ihbar öneli verildiği ispat edilemediğinden davacının kıdem ve ihbar tazminatına hak kazandığı, davacıya ödenen ücret ile gerçek ücretin farklı olması nedeniyle gerçek ücrete göre yapılan hesaplamada davacının fark fazla çalışma alacağı bulunduğu, tanık beyanlarına göre davacının hafta tatili ve ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışma yaptığı ve ücretinin ödenmediği gerekçeleriyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuşlardır.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davalı vekili; somut olayda davacının yurt dışı çalışmalarının bulunduğu dönem itibarıyla Suudi Arabistan kanunlarının uygulanması gerektiğini, davacının Arabistan’da geçen çalışmalarından müvekkili Şirketin sorumlu olmadığını, bu dönem yönünden pasif husumet yokluğundan ret kararı verilmesi gerektiğini, talep edilen alacakların zamanaşımına uğradığını, tanıkların davalı müvekkili Şirkete karşı açmış oldukları davaları olduğunu, davacının sabit fazla çalışma ödemeleri dâhil ücretinin 6.375,00 SAR olup çıplak aylık ücretinin 4.396,55 SAR tutarında olduğunu, hizmet süresinin ve ücretin hatalı tespit edildiğini, ücret bordrolarında fazla çalışma ücret tahakkuklarının gerçekleştirildiğini, dava şartı arabuluculuk görüşmelerinin davalıyı temerrüde düşürmüş olduğunun kabul edilemeyeceğini, bu nedenle faiz başlangıç tarihlerinin dava ve ıslah tarihlerine göre ayrı ayrı belirlenmemiş olmasının hukuka ve usule aykırı olduğunu, davanın reddi gerektiğini ileri sürerek istinaf yoluna başvurmuştur.
2. Davacı vekili; fazla çalışmaların ücrete dâhil kabul edilmesinin hatalı olduğunu, sözleşmenin yabancı dilde olduğunu, bu nedenle müvekkili açısından herhangi bir bağlayıcılığı bulunmadığını ileri sürerek istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; dosya içeriğine göre davacı davalının Suudi Arabistan şantiyesinde çalışmış ise de cevap dilekçesinde ve en geç ön inceleme oturumuna kadar uygulanacak hukuk konusunda savunmada bulunmamış olduğundan, somut uyuşmazlığa Türk hukukunun uygulanmasının isabetli olduğu, sözleşmede belirtilen 6.375,00 SAR ücretin davacının temel ücreti olduğu, dosya kapsamındaki 11.11.2021 tarihli bilirkişi raporundaki fazla çalışmanın ücrete dâhil olmadığı seçeneğine göre belirlenen ücret baz alınıp gerçeği yansıtmayan bordro tahakkuk tutarları mahsup edilmeksizin ancak iş sözleşmesinin 5 inci maddesi hükmü dâhilinde Türk hukukuna göre aylık 22,5 saatlik fazla çalışma süresinin aylık ücrete dâhil olması sebebi ile aylık 22,5 saat mahsup edilerek fazla çalışma ücret alacağının hesaplanması gerektiği gerekçesiyle davalının istinaf başvurusunun esastan reddine, davacının istinaf başvurusunun ise kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılması ile esas hakkında yeniden hüküm kurulmak suretiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; istinaf dilekçesinde ileri sürülen gerekçeleri tekrar ederek Bölge Adliye Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, husumet, ücret seviyesi, hizmet süresi, fazla çalışma, hafta tatili ve ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacaklarının ispatı, alacakların hesap yöntemi ve davalının hüküm altına alınan alacaklardan sorumlu olup olmadığı ile faiz başlangıç tarihi hususlarındadır.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 5718 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun'un 24 ve 27 nci maddeleri.
3. 4857 sayılı İş Kanunu'nun 32, 41, 44, 46, 47 ve 63 üncü maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davalı vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
11.06.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.