"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/1141 E., 2024/262 K.
KARAR : İstinaf başvurusunun kabulü ile davanın reddi
İLK DERECE MAHKEMESİ : ... 7. İş Mahkemesi
SAYISI : 2018/440 E., 2022/48 K.
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı ESHOT Genel Müdürlüğü vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin ... Büyükşehir Belediyesi ... Elektrik, Su, Havagazı, Otobüs ve Troleybüs (ESHOT) Genel Müdürlüğünde hat şoförü olarak çalıştığını, ... Büyükşehir Belediyesi ESHOT Genel Müdürlüğünün işçisi olduğunun ... 11. İş Mahkemesinin 2015/583 Esas ve 2017/140 Karar sayılı kararı ile tespit edildiğini, bu kararın Yargıtay (Kapatılan) 22. Hukuk Dairesinin 24.10.2017 tarihli ve 2017/41870 Esas, 2017/22664 Karar sayılı kararı ile onandığını, davacının ESHOT Genel Müdürlüğünde örgütlü bulunan ... Sendikasına 18.07.2014 tarihinde üye olduğunu, davacının davalı ESHOT Genel Müdürlüğünün işçisi olduğu hususunun kesinleştiğini; ancak kesinleşmiş yargı kararlarına rağmen davacının toplu iş sözleşmesinden yararlandırılmadığını ve ücretlerinin düşük ödendiğini ileri sürerek fark ücret, ikramiye (ilave tediye), giyim, yakacak, temizlik, yemek, gece çalışma ücreti, fazla çalışma ücreti, ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı ESHOT Genel Müdürlüğü vekili cevap dilekçesinde; davacının talep ettiği alacakların zamanaşımına uğradığını, husumet itirazında bulunduklarını, ... 11. İş Mahkemesinin 2015/583 Esas sayılı kararıyla taleplerin reddedildiğini, davacının hizmet süresi boyunca alacaklarının ... Sendikası ile diğer davalı arasında imzalanan toplu iş sözleşmesine uygun olarak ödendiğini, aynı anda iki toplu iş sözleşmesinden yararlanmasının mümkün olmadığını, muvazaa tespitine dayanılmasının mümkün olmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davalılar arasındaki ilişkinin muvazaalı olduğunun ... 11. İş Mahkemesinin 2015/583 Esas sayılı dosyası ile tespit edildiğini ve kararın kesinleştiğini, davacının 18.07.2014 tarihi itibarıyla ... Sendikası ile ESHOT Genel Müdürlüğü arasında imzalanan toplu iş sözleşmesi hükümlerinden yararlanması gerektiği ancak davalıların davacı işçinin aynı anda iki toplu iş sözleşmesinden faydalanamayacağı yönündeki savunmaları göz önüne alınarak ve dava dilekçesinde de ... Sendikası ile bağıtlanan toplu iş sözleşmesi hükümlerine göre ödenmesi gereken ücret ve ekleri ile davacıya ödenen tutarlar arasındaki farkın hesaplanması gerektiği gerekçesiyle alınan bilirkişi raporu doğrultusunda davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ESHOT Genel Müdürlüğü vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı ESHOT Genel Müdürlüğü vekili; davalılar arasında muvazaa bulunmadığını, davacının ... Sendikasına üye olduğunun bildirilmediğini, davacının aynı anda iki toplu iş sözleşmesinden yararlanmasının mümkün olmadığını, hükmedilen vekâlet ücretinin hatalı olduğunu belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması ve davanın reddine karar verilmesi istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacının 18.07.2014 tarihinde ... Sendikasına üye olduğu, yargılama sırasında ... Sendikasının müzekkere cevabında davacının sendika üyeliğinin işverene hangi tarihte bildirildiğine dair evraka kayıtlarda rastlanılmadığı, asıl işveren alt işveren ilişkisinin muvazaaya dayandığının ya da geçerli olarak kurulmadığının ve işçinin çalışma süresinin en başından itibaren asıl işverenin işçisi olduğunun belirlendiği durumlarda; işçi, toplu iş sözleşmesinin imza tarihinde yetkili sendikaya üye olsa da gerçek işveren olan asıl işverenin toplu iş sözleşmesinden yararlanabilmesinin ancak taraf sendika üyeliğinin gerçek işverene bildirildiği tarihten itibaren mümkün olduğu, somut uyuşmazlıkta davacının ... Sendikasına üyeliğinin gerçek işvereni olan davalı ESHOT Genel Müdürlüğüne bildirilmemesi sebebiyle gerçek işveren olan asıl işverenin toplu iş sözleşmesinden yararlanmasının mümkün olmadığı gerekçeleriyle davalı ESHOT Genel Müdürlüğü vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; emsal dava dosyalarında kabul kararlarının onadığını, davacı işçi tarafından muvazaanın tarafı olan ve kayden işvereni olarak görünen davalı ... AŞ'ye sendika üyeliğinin bildirildiğini ve bu üyeliğinin diğer davalı ESHOT Genel Müdürlüğüne bildirilmesini talep ettiğini, ESHOT Genel Müdürlüğüne bu bildirimler yapıldığında dilekçelerinin dahi alınmadığını ve üyelik bildirimlerinin kendi işverenleri olan ... AŞ'ye yapılması gerektiğinin bildirildiğini, sendikanın bildirim yükümlülüğünü yerine getirmemesinin sonuçlarına davacının katlanamayacağını, 14.10.2016 tarihli Çalışma ve İş Teftiş Kurulu raporunda Sendikanın bildirim yaptığının anlaşıldığını, Yargıtay Hukuk Genel Kurulu kararında da toplu iş sözleşmesinin imza tarihinden önce sendikaya üye olanların toplu iş sözleşmesinin yürürlük tarihinden itibaren toplu iş sözleşmesinden yararlanacağının belirtildiğini, ESHOT Genel Müdürlüğünün kötüniyetli olup kendi muvazaasından yaralanamayacağını belirterek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, muvazaanın varlığı hâlinde gerçek işverenin işyerinde uygulanan toplu iş sözleşmesinden yararlanma koşullarına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu'nun 39 uncu maddesi, 4857 sayılı İş Kanunu'nun 2 nci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacı vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
26.06.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.