"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2024/520 E., 2024/497 K.
KARAR : İstinaf başvurusunun esastan reddi
İLK DERECE MAHKEMESİ : Ankara 52. İş Mahkemesi
SAYISI : 2021/340 E., 2023/514 K.
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin davalıya ait Samsun Sahil Güvenlik Karadeniz Onarım Destek Komutanlığı işyerinde iş makineleri operatörü olarak çalıştığını, Türk Harb-İş Sendikasına üye olduğunu, işletme toplu iş sözleşmelerinden yararlandığını, Sağlık Kuralları Bakımından Günde Azami Yedi Buçuk Saat veya Daha Az Çalışılması Gereken İşler Hakkında Yönetmelik'in (Yönetmelik) 4 üncü maddesine göre gürültülü işler kapsamında bir işte çalışmasına rağmen günde 7,5 saatin üzerinde çalıştırıldığını, işyerinde yapılan ölçümler neticesinde gürültü seviyesinin 95,5 ve 97 desibel çıktığını, işverence herhangi bir iyileştirme yapılmadan ölçüm metotlarına aykırı ölçümler ile gürültü seviyesi 82,5 desibele düşürülmüş gibi işlem yapıldığını, davacının günde 8,5 saat çalıştırıldığını, günlük yarım saat fazla çalışma ücretine hak kazandığını, Yönetmelik kapsamında çalıştırılan işçilere %14 kısa çalışma primi ödenmesi ve toplu iş sözleşmesi gereği fazla çalışma ücretinin %80 zamlı ödenmesi gerektiğini ileri sürerek kısa çalışma primi ve fazla çalışma ücreti alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; ölçümlerin kasıtlı olarak düşük çıkarıldığı iddiasının doğru olmadığını, işyerinde yapılan ölçümler neticesinde gürültü seviyesi 85 desibelin üzerinde çalışan işçilerin Yönetmelik kapsamında çalıştırıldığını ve kısa çalışma primlerinin ödendiğini, Yönetmelik kapsamında olmadığı tespit edilen işyerleri için toplu iş sözleşmesi hükümlerine uygun çalışma yaptırıldığını, davacının iddialarının gerçeği yansıtmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; işyerinde yapılan keşif suretiyle bilirkişi heyeti tarafından davacının çalıştığı ortam ve yaptığı işlerin incelendiği, davacının çalışmasının Yönetmelik kapsamında olduğunun yapılan keşifle sabit olduğu, buna göre davacının günde 7,5 saati aşmayacak şekilde çalıştırılması gerektiği, bu tespit gereğince toplu iş sözleşmesi doğrultusunda davacının fiilen çalışma saatleri karşılığı hesaplanan kısa çalışma primine hak kazandığı, davacının ücret bordrosu ve puantaj kayıtlarına göre haftanın 5 günü 8,5 saat çalıştığı, günlük yarım saat fazla çalışma yaptığı, ödenen %15 verimliliği teşvik primi mahsup edilerek hesaplanan fazla çalışma ücretine hak kazandığı, 12.07.2023 tarihli bilirkişi ek raporunun karar eki sayılması gerektiği gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili; hükme esas alınan bilirkişi raporunda izin ve istirahat günleri için de hesap yapılmasının hatalı olduğunu, iş makinesi operatörlerinin gürültü ölçümlerinin bağımsız firmalar tarafından mevzuata uygun şekilde gerçekleştirildiğini, iş makinesi operatörlerinin fiili gürültü maruziyetlerinin 7,5 saatten az olduğunu, haftalık gürültü maruziyet düzeyinin baz alınması gerektiğini, davacının kişisel kulaklık koruyucu donanımı kullanmasının zorunlu olduğunu, kullanılan kulaklık koruyucunun 27 desibel değerinde gürültü düzeyini düşürücü etkisi bulunduğunu, işyerinde yapılan ölçüm sonuçlarının normal değerlerde olması sebebiyle iş makinesi operatörü branşında çalışan işçilerin 8,5 saat çalışmasının hukuka uygun olduğunu, davacının yaptığı işin Yönetmelik'te belirtilen şartları taşımadığını ve davacının fazla çalışma ücreti ile kısa çalışma primine hak kazanamayacağını ileri sürerek istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; İlk Derece Mahkemesince keşif yaptırılmak suretiyle uzmanlığı yeterli olan bilirkişi heyetinden rapor alındığı, bilirkişi heyetinin ehil olduğu ve bilirkişi raporunun dosya kapsamına uygun olduğu, sözü edilen rapora göre davacının Yönetmelik kapsamında çalıştığı, bunun sonucu olarak fazla çalışma ücreti ve kısa çalışma primi alacaklarına hak kazandığı, İlk Derece Mahkemesinin vakıa ve hukuki değerlendirmesinde usul ve esas yönünden kanuna aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davalının istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili temyiz dilekçesinde; istinaf dilekçesinde ileri sürülen gerekçeleri tekrar ederek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozularak ortadan kaldırılması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacının görev ve çalışma şartlarının Yönetmelik kapsamında değerlendirilip değerlendirilemeyeceği ve buna bağlı olarak davacının fazla çalışma ile kısa çalışma primi alacaklarına hak kazanıp kazanamayacağına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu'nun 39 uncu maddesi.
3. 4857 sayılı İş Kanunu’nun 41 ve 63 üncü maddeleri.
4. 16.07.2013 tarihli ve 28709 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Yönetmelik.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davalı vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davalı ... harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
20.05.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.