"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/130 E., 2023/1797 K.
KARAR : İstinaf başvurusunun esastan reddi
İLK DERECE MAHKEMESİ : Samsun 1. İş Mahkemesi
SAYISI : 2019/628 E., 2022/676 K.
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı ... ve davalı ... vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı ... ve davalı ... vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin davalı işyerinde 03.07.1984 - 20.06.2019 tarihleri arasında sürekli ve kesintisiz bir şekilde aşçıbaşı olarak çalıştığını, net ücretinin 3.450,00 TL olduğunu, haftada 7 gün 06.30-18.30 saatleri arasında çalıştığını, ücretlerinin eksik ödendiğini, sadece Ramazan aylarında 10 gün ücretsiz izin kullandığını, dinî bayramların 1 günü hariç ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışmaya devam ettiğini, ücretinin elden ödendiğini ve bazı aylarda eksik ödendiğini ileri sürerek kıdem tazminatı, ücret, yıllık ücretli izin, ulusal bayram ve genel tatil, fazla çalışma ile hafta tatili ücreti alacaklarının davalılardan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1. Davalılar ... ve ... vekili cevap dilekçesinde; zamanaşımı def'inde bulunduklarını, davacının kendi isteği ile işten ayrıldığını, 35 yıl süre ile kesintisiz çalıştığı iddiasının gerçek dışı olduğunu, işyerinde sabahları yemek yapıldığını, davacının haftada bir gün hafta tatili yaptığını, izinlerini kullandığını, davacının işyerindeki pozisyonunun belirtildiği gibi olmadığını, ücretinin asgari ücret olduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.
2. Davalı ... cevap dilekçesi sunmamıştır.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; dosya kapsamına göre davacının son ücretinin net 3.450,00 TL olduğu, fazla çalışma, ulusal bayram ve genel tatil, hafta tatili ve ücret alacaklarının bulunduğu, iş sözleşmesinin davacı tarafından haklı nedenle sonlandırıldığı ve kıdem tazminatına hak kazandığı, davacının kesintisiz çalışma iddiasını kanıtlayamadığı, tanık beyanlarına göre 2013 yılından önce 1 yıl, 2013 yılından sonra ise 2,5 yıl olmak üzere çalışmasının toplam 3,5 yıl kesintiye uğradığı, kıdem süresinin 31 yıl 5 ay 22 gün olduğu, 2013 yılı sonrası 3 tam yıllık hizmeti için 42 günlük yıllık ücretli izin alacağı bulunduğu, dosya içerisindeki ücret bordrolarında fazla çalışma tahakkuku bulunmadığı, tanık anlatımlarına göre davacının haftada 18 saat fazla çalışmasının olduğu, dosyada bulunan ücret bordrolarında ulusal bayram ve genel tatil ücreti tahakkuku da bulunmadığı, tanık anlatımlarına göre davacının Kurban bayramının iki günü hariç ulusal bayram ve genel tatillerde çalıştığı, hafta tatili yapmadığı, 01.07.2015 tarihinden sonrası için fazla çalışma, ulusal bayram ve genel tatil ile hafta tatili ücretlerinin hesaplandığı, ispat yükü üzerinde olan davalı işveren tarafından ücret alacağının ödendiğine ilişkin delil sunulmadığı, 2015 yılı Temmuz ayından sonraya ilişkin ücret alacağı bulunduğu gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılar ... ve ... vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalılar ... ve ... vekili; davacının başka işverenler yanındaki çalışmalarının, işe giriş çıkış kayıtlarının, emekli olduğunun, Kurum denetim elemanlarına verdiği beyanlarının dolayısıyla aralıklı çalışmalarının göz önüne alınmadığını, davacı tanığı İ.Ö'nün işverene karşı davası bulunduğunu, diğer tanıklar Y.C. ile S.S'nin işyerinde fiilen çalışan kişiler olmadığını, davacının sendika üyesi olmadığını, aşçıbaşı olduğunun ve emsal ücretinin nasıl belirlendiğinin anlaşılamadığını, davacının hafta tatili yaptığını, izinlerini kullandığını, davalılar arasında adi ortaklık olmasına rağmen hükmedilen alacakların davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesinin hatalı oduğunu belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması ve davanın reddine karar verilmesi istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; tüm dosya kapsamı ve özellikle tarafların ortak tanığı A.G. ile davalı tanığı İ.İ'nin beyanlarına göre davacının iddia ettiği tarih aralıklarında toplamda 3,5 yıl kadar ara vererek çalıştığı hususunun sabit olduğu, İlk Derece Mahkemesince bu kabule göre belirlenen çalışma süresi üzerinden alacakların hesaplanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, davacının davalı işyerinde aşcı olarak çalıştığı, davacının asgari ücretle çalışması hayatın olağan akışına uygun olmadığı, İlk Derece Mahkemesince yapılan emsal ücret araştırması, davacının kıdemi, yaptığı iş ve tanık anlatımları bir arada değerlendirildiğinde en son net 3.450,00 TL ücretle çalıştığının kabulü ile yapılan hesaplamalara göre karar verilmesinde bir hata bulunmadığı, tarafların iddia ve savunmaları ile tanık anlatımları, yapılan işin niteliği ve tüm dosya kapsamından davacının haftanın 7 günü çalıştığı, Kurban bayramının 2 günü hariç tüm ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalıştığı, bu suretle davacının ara dinlenmeleri düşüldükten sonra haftalık 18 saat fazla çalışma yaptığı, davalılar arasında adi ortaklık ilişkisi bulunduğunun anlaşıldığı, hükmedilen alacaklardan müştereken ve müteselsilen sorumluluklarına hükmedilmesinin isabetli olduğu gerekçesiyle istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılar ... ve ... vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalılar ... ve ... vekili temyiz dilekçesinde; davacı hakkında toplam 35 yıllık çalışma süresine göre karar verildiğini, bu süre içerisinde davacının başka işverenler yanında işe giriş çıkışları olduğunu, kendi işyerini açtığını, bu hususların dikkate alınmadığını, davacı tanıklarının işyerinde çalışan veya komşu işyerlerlerinden olmadığını, davacının sendikalı işçi olmadığını ancak sendikalı işçi gibi kabul edildiğini, işyerinde bayram günlerinde çalışılmadığı belirtilmesine rağmen bilirkişi hesabında göz önüne alınmadığını, bilirkişi raporunda alternatifli hesaplama yapıldığı hâlde tercih nedeninin açıklanmadığını belirterek Bölge Adliye Mahkemesi Kararının ortadan kaldırılması ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, hizmet süresi, aylık ücret miktarının tespiti, davacının fazla çalışma, hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacaklarına hak kazanıp kazanmadığı ile alacakların hesaplanmasına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 4857 sayılı İş Kanunu'nun 32, 41, 44, 46, 47 ve 63 üncü maddeleri ile aynı Kanun'un 120 nci maddesi atfıyla hâlen yürürlükte bulunan mülga 1475 sayılı İş Kanunu'nun 14 üncü maddesi.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davalılar ... ve ... vekili tarafından temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edenlere yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
20.05.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.