"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
SAYISI : 2023/361 E., 2024/86 K.
KARAR : Davanın kısmen kabulü
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 29. Hukuk Dairesi kararının kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davalı ... ile dava dışı alt işverenler arasında imzalanan hizmet alım sözleşmesi kapsamında davacının alt işveren işçisi olarak davalı Bakanlığa ait işyerinde belirsiz süreli iş sözleşmesi ile çalışırken 696 sayılı Kanun Hükmünde Kararname kapsamında sürekli işçi kadrosuna geçirildiğini, sürekli işçi kadrosuna geçirildikten sonra ücretinin düşürüldüğünü, bundan dolayı ücret farkı, ikramiye farkı, ilave tediye farkı alacaklarının bulunduğunu, ayrıca davacının pandemi döneminde davalı Bakanlık tarafından yayımlanan Genelge çerçevesinde 7, 10 ve 15'er günlük nöbetler ile gece gündüz yirmi dört saat kapalı sistem çalıştığını, bu çalışma şeklinde fazla çalışma yaptığını ve ulusal bayram ve genel tatil günleri ile hafta tatili günlerinde çalıştığını, gece çalışması da yaptığını; ancak bu çalışmalara ilişkin zamlı ücretlerin ödenmediğini ileri sürerek fark ücret, ikramiye ve ilave tediye alacakları ile fazla çalışma, ulusal bayram ve genel tatil, hafta tatili ve gece zammı ücreti alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; ücret politikasının hukuka uygun olduğunu ve davacının ödenmeyen alacağının bulunmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 24.05.2022 tarihli kararıyla; davacının sürekli işçi kadrosuna geçiş sürecinde imzalanan bireysel iş sözleşmesinde ücretinin asgari ücretin belirli oranda fazlası olduğuna yönelik açık bir düzenleme bulunmadığı, bu sebeple fark ücret, ikramiye ve ilave tediye alacaklarına hak kazanılmadığı; ancak talep konusu diğer alacaklar bakımından ücret bordroları, puantaj kayıtları ile yasal mevzuat dikkate alınarak hazırlanan bilirkişi raporunun dosya kapsamına uygun olduğu gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı ... davalı vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuşlardır.
B. Gerekçe ve Sonuç
Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 29. Hukuk Dairesinin 12.12.2022 tarihli kararıyla; davacının sürekli işçi kadrosuna geçiş sürecinde imzalanan bireysel iş sözleşmesinde ücretinin asgari ücretin belirli oranda fazlası olduğuna yönelik açık bir düzenleme bulunmadığı, ücret bordroları, puantaj kayıtları ile yasal mevzuat dikkate alınarak hazırlanan bilirkişi raporunun dosya kapsamına uygun olduğu gerekçesiyle taraf vekillerinin istinaf başvurularının ayrı ayrı esastan reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 12.06.2023 tarihli kararıyla; davacı vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine karar verilerek, davacı tarafça dava dilekçesinde fazla çalışma ücretinin 270,00 TL, hafta tatili ücretinin ise 100,00 TL olarak talep edilmiş olduğu, hükme esas alınan bilirkişi raporunda ilgili alacakların belirtilen tutarların üzerinde olacak şekilde hesaplanmasına ve İlk Derece Mahkemesince de davacı tarafça ıslah talebinde bulunulmamış olduğundan taleple bağlı kalınarak karar verildiği açıklanmış olmasına rağmen fazla çalışma ücreti alacağı ile hafta tatili alacaklarının dava dilekçesindeki miktarların altında olacak şekilde hüküm kurulduğu gerekçesiyle Bölge Adliye Mahkemesi kararının ortadan kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
B. İlk Derece Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; bozma kararı doğrultusunda fazla çalışma ücreti ile hafta tatili ücreti alacakları dava dilekçesindeki talep miktarıyla sınırlı olacak şekilde hüküm altına alınmak suretiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; bilirkişi tarafından 31.10.2020 tarihinden sonra 4857 sayılı İş Kanunu (4857 sayılı Kanun) hükümleri dikkate alınmak suretiyle hesaplama yapılmış ise de 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu'nun 39 uncu maddesi uyarınca davacının dayanışma aidatı ile toplu iş sözleşmesi hükümlerinden faydalanıp faydalanmadığı hususunda gerekli incelemenin yapılmadığını, davacının pandemi döneminde kapalı sistem çalıştığı döneme ilişkin kayıtlar getirilmeksizin eksik inceleme yapıldığını, yapılan işin niteliği dikkate alındığında davacının aralıksız 24 saat çalıştığının kabulü gerektiğini, günlük 11 saati, gece 7,5 saati, yıllık 270 saati geçen fazla çalışmaların davalı Bakanlık tarafından ödenmediğini, gece çalışmaları için işçinin yazılı onayının alınmadığını, ulusal bayram ve genel tatil ücreti ile hafta tatili ücreti alacaklarının işyerinde toplu iş sözleşmesi hükümlerine göre zamlı şekilde hesaplanması gerektiğini, bilirkişi raporunda mahsup işleminin hatalı yapıldığını, ödemelerin yalnızca ilgili olduğu aydan mahsubu gerektiğini, fazla çalışma ücreti, ulusal bayram ve genel tatil ücreti, hafta tatili ücreti ve gece zammı alacaklarının davacının kadroya geçiş tarihi olan 02.04.2018 tarihi ile arabuluculuk son tutanak tarihi arasındaki dönem bakımından hesaplanması gerektiğini, 2018 yılı Aralık ayından itibaren davacının ücretinin işveren tarafından tek taraflı olarak düşürüldüğü sabit olduğundan fark alacakların reddinin hatalı olduğunu belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık; hüküm altına alınan fazla çalışma ücreti ile hafta tatili ücreti alacaklarının miktarı ile gece zammı ücreti alacağı ve davalı Bakanlık aleyhine harca hükmedilip hükmedilemeyeceği hususlarına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 371 inci maddesi.
2. 4857 sayılı Kanun'un 41 ve 46 ncı maddeleri, 492 sayılı Harçlar Kanunu'nun 13 üncü maddesinin (j) bendi.
3. Değerlendirme
1. Temyizen incelenen İlk Derece Mahkeme kararında ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı ve bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; davacı vekilinin aşağıdaki paragrafların kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. Somut uyuşmazlıkta davacının ödenmeyen gece zammı ücreti alacağının bulunduğu sabit olup Dairemizin 12.06.2023 tarihli kararında da ilgili alacağa yönelik kurulan hüküm, bozma kapsamı dışında bırakılmıştır. Buna rağmen bozmaya uyan İlk Derece Mahkemesince, hüküm fıkrasında söz konusu talebin reddine karar verilmesi hatalı olmuştur.
3. Öte yandan harç, kamu düzenine ilişkin olup İlk Derece Mahkemesince, davalı ... Bakanlığının harçtan muaf olduğu gözetilmeksizin aleyhine harca hükmedilmesi de doğru olmamıştır.
VII. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde ilgiliye iadesine,
Dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine,
27.05.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.