"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 30. Hukuk Dairesi
KARAR : İstinaf başvurusunun kabulü ile davanın kısmen kabulü
İLK DERECE MAHKEMESİ : Ankara 43. İş Mahkemesi
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, davalı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin davalı Bakanlığa bağlı işyerinde çalıştığını, sendika üyesi olduğunu, 7330 sayılı ... ve ... Endüstrisi Anonim Şirketi Hakkında Kanun (7330 sayılı Kanun) ile ...Endüstrisi Kurumunun (...) kapatılarak ... ve ... Endüstrisi Anonim Şirketinin (... AŞ) kurulduğunu, 7330 sayılı Kanun'un "Personele yönelik geçiş hükmü" başlıklı geçici 1 inci maddesi uyarınca ... AŞ'de çalışmaya devam etmek istemeyen işçi statüsünde personele ikinci bir hak tanındığını ve davacının da bu kapsamda ... Bakanlığına nakil olduğunu, müvekkilinin 1991 yılı Mart ayında çıraklık ortaokulundan mezun olduğunu ve ... bünyesinde sınavsız geçiş hakkından faydalanarak 05.11.1992 yılında işbaşı yaptığını, bu süreç içerisinde aynı zamanda liseyi de bitirdiğini, 18.09.1991 yılında liseden mezun olduğunu, 7330 sayılı Kanun kapsamında 19.10.2021 tarihinde davalı Bakanlığa nakil olduğunu, toplu iş sözleşmesinin 21 inci maddesinde yer alan hüküm uyarınca lise ve dengi okul mezunlarının dokzuncu dereceden işe başlatılması gerekirken lise mezuniyetinin dikkate alınmayarak ortaokul mezunu olarak derecesinin belirlendiğini bu nedenle toplu iş sözleşmesi gereği lise mezunu olarak derece ve kademesinin belirlenerek intibakının yapılması gerektiğinin tespiti ile fark ücret, fark sözleşme ikramiye ve fark ilave tediye alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; alacakların zamanaşımına uğradığını, davacının ...'de lise mezunu olarak değil çıraklık okulu mezunu olarak işe başladığını, davalı Kurumca nakil gelen işçilerin ücret derecelerinin belirlenmesi hususunda ...'ye giriş yapıldığı dönem eğitim seviyesinin dikkate alınacağının öngörüldüğünü, davacının intibakında hatalı bir uygulama söz konusu olmadığını, talep edilen faiz türü ve faiz başlangıç tarihinin yasal dayanağı olmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; 7330 sayılı Kanun hükümleri doğrultusunda ... Bakanlığına nakil olan işçilerle ilgili olarak davalı Kurumun 04.10.2021 tarihli yazısına göre; ... ile ... AŞ'de geçirilen hizmet sürelerinin Bakanlığa bağlı işyerlerinde geçirilmiş gibi kabul edileceğini buna göre kıdem sürelerinin belirleneceğini ve kıdem yıllarına denk gelen 28. Dönem Toplu İş Sözleşmesi eki olan Ek-1 saat ücret cetvelindeki ücret derecesine, ...'de ilk işe başladığı eğitim seviyesi dikkate alınarak intibak ettirileceği, davacının 18.09.1991 tarihinde liseden mezun olmasına rağmen sınavsız geçiş hakkından faydalanma amaçlı çıraklık okulu mezuniyeti ile 1992 yılında ... bünyesinde işe başladığı, dosyada yer alan ve davacının işe başlangıç döneminde eğitim seviyesini gösteren belgede eğitim seviyesinin “çırak okulu” olarak görüldüğü, davacının ücret derecelerinin de bu eğitim seviyesine göre artırıldığının tespit edildiği ancak davalı işyerinde uygulanmakta olan toplu iş sözleşmesinin 21 inci maddesine göre lise ve dengi okul mezunlarınından sayılıp dokuzuncu dereceden işe başlatılması gerektiği ve buna mukabil 28. Dönem Toplu İş Sözleşmesi'nin 21 inci maddesinin (b) ve (ç) bentlerinde yer alan ilgili hükümler uyarınca işe başlangıç üst derecesinin onuncu ücret derecesi olması ve devamında bu ücret derecesine göre kıdeminin eklenmesi gerektiğinin tespitine ancak lise mezuniyet durumu gözetilerek intibakının yapıldığı ancak davacının ... Bakanlığına bağlı işyerine nakli yapıldıktan sonra 05.12.2021 tarihinde 14.02.2021 tarihli ön lisans diplomasını işyerine ibraz ederek yürürlükte olan toplu iş sözleşmesinin 48 inci maddesine istinaden bir üst dereceye intibakının yapılmasını talep ettiği, toplu iş sözleşmesinin "Üst okul bitirenler" başlıklı 48 inci maddesinin "20.09.2013 tarihi başlangıç olmak üzere, bu toplu iş sözleşmesinin "İş Sözleşmelerinin Yapılması" başlıklı 21 inci maddesinin (b) fıkrasının (1) numaralı bendine göre işe alınan ilkokul, ortaokul, lise, ön lisans veya meslek yüksekokulu mezunlarından işyerinde çalışmakta iken, bir üst okulu bitirenler; okul bitirme belgelerini (aslı ya da tasdikli suretini) okul bitirme tarihini takip eden 1 yıl içinde işyerlerine ibraz ettikleri takdirde, meslek hayatları boyunca bir kereye mahsus olmak üzere bir üst ücret derecesine terfi ettirilirler. Bu maddeye göre üst ücret derecesine geçirilen işçilerin bir önceki ücret derecesinde bekledikleri süreler yeni ücret derecesinde geçmiş sayılır. Bunların ücret dereceleri, tavan olarak belirlenen ücret derecesini geçemez. Bir üst ücret derecesi verilme ve intibak işlemleri okul bitirme belgelerinin ibraz tarihini takip eden ilk normal terfi tarihinde yapılır.” hükmünü içerdiğini, davacının davalı işyerinde uygulanmakta olan toplu iş sözleşmesinin 48 inci maddesi doğrultusunda ön lisans diplomasını okul bitirme tarihinden bir yıl içerisinde dosyaya sunduğu görülmekle, anılan hüküm doğrultusunda davacının bir üst dereceye geçirilmesi gerektiği ve devamında bu ücret derecesine göre kıdeminin eklenmesi gerektiği gerekçesi ile davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili; alacakların zamanaşımına uğradığını, davanın belirsiz alacak davası olarak açılamayacağını, nakil gelen işçilerin ücret derecelerinin belirlenmesi hususunda ...'ye giriş yapıldığı dönem eğitim seviyesinin dikkate alınacağının öngörüldüğünü, davacının ... Kurumuna lise mezunu olarak çıraklık okulu mezunu olarak başladığını, nakil bildiriminde de çıraklık okulu mezunu olarak gözüktüğünü, davalı Kurumca yapılan intibak işlemlerinde hata bulunmadığını, talep edilen faiz türü ve faiz başlangıç tarihinin yasal dayanağı olmadığını belirterek istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacının 05.10.1987 tarihinde ... bünyesinde bulunan çırak okuluna ortaokul diploması ile başvurarak sınav ile iş garantili olarak kayıt yaptırdığı, 1991 yılı Mart ayında çıraklık ortaokulundan mezun olduğu, bu süreçte lise eğitimine devam ettiği, 18.09.1991 yılında lise edebiyat bölümünden mezun olduğu, 05.11.1992 yılında çırak okulundan mezun olduğundan sınavsız olarak ...'de iş başı yaptığı, bu tarihte lise diplomasının da mevcut olduğu, 19.10.2021 tarihinde ise ... Bakanlığı 6. ... Bakım Fabrika Müdürlüğünde çalışmaya devam ettiği, 07.09.2021 imza ve 01.03.2021-28.02.2013 yürürlük tarihli toplu iş sözleşmesinin 21 inci maddesinin (b) ve (ç) bentlerine uygun bir şekilde intibakının yapılması gerektiğinden İlk Derece Mahkemesince verilen tespit kararı ve dava konusu fark alacaklara hak kazanıldığı kabulünde isabetsizlik bulunmadığı ancak kamu düzeni yönünden yapılan incelemede; arabuluculuk son tutanak tarihi 01.07.2022 olmakla; muaccel olmaması ve arabuluculuk son tutanağına konu edilmemesi nedenleriyle 14.06.2022 tarihi sonrası fark ücret, 29.04.2022 tarihi sonrası fark ilave tediye tutarları yönünden dava şartı gerçekleşmediğinden bahisle usulden ret kararı verilmesi gerektiğinin gözetilmemesinin yerinde olmadığı ayrıca bilirkişi raporunda temerrüt tarihlerinin mevcut olmadığı anlaşılmakla, buna göre fark ilave tediye istemi yönünden temerrüt tarihinin arabuluculuk son tutanak tarihi olması gerektiği, fark ikramiye ve fark ücret alacakları yönünden ise temerrüt tarihlerinin infaza elverişli şekilde kararda gösterilmesi gerektiğinin gözetilmemesinin hatalı olduğu gerekçeleriyle davalı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü nedenleri tekrar ederek Bölge Adliye Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık; davacının davalı Kurumdaki derece ve kademesi belirlenirken lise mezuniyetinin dikkate alınıp alınamayacağı ve buna göre derece ve kademesinin tespiti ile dava konusu fark ücret alacaklarına hak kazanıp kazanmadığı hususundadır.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 7330 sayılı Kanun'un "Personele yönelik geçiş hükmü" kenar başlıklı geçici 1 inci maddesinin altıncı fıkrası.
3. 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu'nun 39 ve 53 üncü maddeleri, 4857 sayılı İş Kanunu'nun 32 nci maddesi, 6772 sayılı Devlet ve Ona Bağlı Müesseselerde Çalışan İşçilere İlave Tediye Yapılması ve 6452 Sayılı Kanunla 6212 Sayılı Kanunun İkinci Maddesinin Kaldırılması Hakkında Kanun'un 1 vd. maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davalı vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davalı ... Bakanlığı harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
22.10.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.