"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 29. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2024/20 E., 2024/837 K.
KARAR : İstinaf başvurusunun esastan reddi
İLK DERECE MAHKEMESİ : Ankara 51. İş Mahkemesi
SAYISI : 2021/1218 E., 2023/456 K.
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin davalı ... Bakanlığına bağlı Huzurevi Yaşlı Bakım ve Rehabilitasyon Merkezi Müdürlüğünde bakım personeli kadrolu işçi olarak 2020 yılından itibaren çalışmaya başladığını, davacıya sendika üyesi olmasına rağmen 15.01.2021 imza tarihli 01.01.2019-31.10.2021 tarihleri arasında yürürlükte olan toplu iş sözleşmesi hükümlerinin uygulanmadığını, davacının sanki 696 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile kadroya geçen işçiler gibi değerlendirdiğini ileri sürerek ücret farkı, ikramiye, sosyal yardım, giyim yardımı, sorumluluk tazminatı, ek ödeme, ilave tediye, fazla çalışma, ulusal ... ve genel tatil alacaklarının davalıdan tahsilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; ücret politikasının hukuka uygun olduğunu ve davacının ödenmeyen alacağının bulunmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacının brüt ödenen yevmiyesi ve brüt ödenmesi gereken yevmiyesi, davalı tarafından dosya içeriğine ibraz edilen davacının ücret bordroları ve davacının üyesi olduğu Sendika ile davalı Kurum arasında imzalanan toplu iş sözleşmesi dikkate alınmak suretiyle belirlenerek aradaki fark çalışma günü ile çarpılmak suretiyle toplu iş sözleşmesi hükümleri gereği dönemsel zamlar dikkate alınarak arabuluculuk son tutanak tarihine kadar davacının fark alacakları ve diğer alacakları hesaplanmış ve ücret bordrolarında yapılan tahakkuklar ve ödemeler dikkate alınarak davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuşlardır.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili istinaf dilekçesinde; Yüksek Hakem Kurulu tarafından karara bağlanan ve 31.10.2021 tarihine kadar uygulanacak olan toplu iş sözleşmesinin ücret, mali ve sosyal haklara ilişkin hükümlerine göre kararda yer verilen ücret, ilave tediye, ikramiye, sosyal yardım alacakları, ikramiye alacakları, giyim yardımı, sorumluluk tazminatı alacakları, ek ödeme alacaklarının hukuka uygun olmadığını, fazla çalışma ücreti ile ulusal ... ve genel tatil ücretinin yanlış hesaplanmış olduğunu ileri sürerek İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılmasını ve davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacının 2020 yılında işe girdiği, sendika üyelik tarihinden itibaren toplu iş sözleşmesi hükümlerinden yararlanabileceği, sendika üyelik tarihinden sonra ... toplu iş sözleşmesinden kaynaklı alacaklarının ödenmediğinin anlaşılmış olmasına göre de, Mahkemece ücret farkı, ikramiye, sosyal yardım, giyim yardımı, sorumluluk tazminatı, ilave tediye, ek ödeme, fazla çalışma ile ulusal ... ve genel tatil alacağı taleplerinin kabulüne karar verilmesinde bir isabetsizlik görülmediği gerekçeleriyle davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuşlardır.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; davalı istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü gerekçeleriyle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozularak ortadan kaldırılması ve davanın reddine karar verilmesi istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacı işçinin işyerinde uygulanan 15.01.2021 imza tarihli ve 01.11.2019-31.10.2021 yürürlük süreli toplu iş sözleşmesine göre ücretinin tespiti, talep edilen alacaklara hak kazanıp kazanmadığı, varsa alacakların hesaplanması hususlarına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 371 inci maddesi.
2. 4857 sayılı İş Kanunu'nun 32, 41, 44, 47 nci maddeleri.
3. 6356 sayılı Sedikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanun'un 39 uncu maddesi.
3. Değerlendirme
1. Davacı işçi, 2020 yılında Bakanlığa ait işyerinde bakım elemanı olarak çalışmaya başladığını, işyerinde uygulanan 15.01.2021 imza tarihli ve 01.11.2019-31.10.2021 yürürlük süreli toplu iş sözleşmesinden yararlanma şartlarını taşıdığı hâlde, sözleşmede öngörülen ücret zamlarından ve diğer haklardan yararlandırılmadığını ileri sürerek toplu iş sözleşmesinden kaynaklanan alacaklarının tahsilini talep etmiş; Mahkemece bilirkişi raporunda hesaplanan alacaklar hüküm altına alınmıştır.
2. Hükme esas alınan bilirkişi raporu incelendiğinde; davacının ücretine ikinci yıl birinci altı ay için %6,25 oranında zam uygulanarak 01.11.2020 tarihi itibarıyla alması gereken ücretin 108,40 TL olarak belirlendiği görülmektedir. Ancak toplu iş sözleşmesi hükmü uyarınca davacının 01.01.2021 tarihindeki ücretinin asgari ücretinin altında kaldığı gerekçesiyle 01.01.2021 tarihindeki asgari ücrete %6,25 uygulanmak suretiyle yeniden ücret tespiti yapılmış olup bu hesaplama biçimi hatalıdır.
3. 15.01.2021 imza tarihli toplu iş sözleşmesinin "Ücret Zammı" başlığını taşıyan 26 ncı maddesinin (II) numaralı bendinin "İkinci Yıl Birinci Altı Ay Zammı" başlıklı (c) alt bendinde; "İşyerinde çalışan sendika üyesi işçilerin 31.10.2020 tarihinde almakta oldukları günlük brüt çıplak ücretlerine, 01.11.2020 tarihinden geçerli olmak üzere %6,25 (yüzde altı yirmibeş'i) oranında zam yapılacaktır. (Bu zamma enflasyon farkı dahil edilmiştir)" hükmüne yer verilmiştir.
4. Toplu iş sözleşmesinin ilgili hükmü dikkate alındığında, davacının ücretine ikinci yıl birinci altı ay zam oranı uygulandıktan sonra 01.01.2021 tarihi itibarıyla ödenmesi gereken ücret, asgari ücretin altında kaldığı takdirde, ikinci yıl birinci altı aylık dönemin bitimine kadar (30.04.2021) asgari ücret ödenmeye devam olunmalıdır. Mahkemece, 01.01.2021 tarihindeki asgari ücrete tekrar %6,25 oranında zam uygulanmak suretiyle ücret tespiti hatalıdır. Davacının ücreti doğru şekilde belirlenmeli, belirlenen bu ücret miktarı üzerinden toplu iş sözleşmesinden kaynaklanan alacaklar hesaplanarak hüküm altına alınmalıdır.
5. Açıklanan ilke ve esaslara aykırı olarak yazılı şekilde hüküm kurulması hatalı olup kararın bu sebeple bozulması gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
2. İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
01.07.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.