"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :... Mahkemesi
SAYISI : 2022/248 E., 2023/404 K.
KARAR : Davanın kısmen kabulü
Taraflar arasında görülen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece 28.....2016 tarihli Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece 10.02.2020 tarihli bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davacı vekilince temyiz edilmesi üzerine Dairece 16.03.2022 tarihli karar ile; Mahkeme kararının ikinci kez bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece ikinci bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı taraf vekillerince temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin ... makine operatörü olarak davalı işyerinde çalıştığını, ücreti 2.500,00 TL net olduğu hâlde sigorta primlerinin düşük gösterildiğini, asgari ücretin banka aracılığı ile kalanın elden ödendiğini; elden ödemeye ilişkin tediye makbuzu sunulduğunu, 07.00-19.00 saatleri arası çalıştığını, iki haftada bir hafta tatilinde izin verildiğini, 23.08.2013 tarihli ihtarname ile ödenmeyen temmuz ayı ücret alacağı ile yaptığı fazla çalışmaların karşlığının ve izinlerinin üç gün içinde ödenmesini istediğini, ihtarnameye rağmen herhangi bir ödeme yapılmadığını, 03.09.2013 tarihine kadar çalışmasını sürdürdüğünü ve ödeme yapılmadığını ileri sürerek kıdem tazminatı ile bir kısım işçilik alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacının devamsızlık yapması nedeniyle 10.09.2013 tarihinde haklı nedenle ... sözleşmesinin sona erdirildiğini, alacakların zamanaşımına uğradığını, asgari ücret ile çalıştığını, fazla çalışma ve ... ... ve genel tatil çalışmalarına ilişkin iddiaların geçerliliği bulunmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 28.....2016 tarihli kararı ile; toplanan deliller ve bilirkişi raporu doğrultusunda, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Birinci Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 10.02.2020 tarihli ve 2016/259 Esas, 2016/226 Karar ... kararı ile; dinlenilen davacı tanıklarının davalı işyerinde çalışma sürelerini gösteren Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) kayıtları temin edilip tanıklar gerekirse yeniden dinlenilerek, tanıkların davacı ile birlikte çalıştıkları sürelerle bağlı kalınarak fazla çalışma ücreti alacağı konusunda bir değerlendirme yapılması gerektiği gerekçesiyle Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
B. Mahkemece Birinci Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin 20.11.2021 tarihli ve 2020/170 Esas, 2021/459 Karar ... kararı ile; bozma kararı uyarınca SGK kayıtlarından davacı tanıklarının bir bütün hâlinde 01.....2012-17.03.2014 tarihleri arası davacının çalışma dönemine tanıklık ettikleri tespit edildiğinden bu süre gözetilerek fazla çalışma alacağının ve diğer taleplerinin kısmen kabulüne karar verilmiştir.
C. İkinci Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 16.03.2022 tarihli ve 2022/2016 Esas, 2022/3497 Karar ... kararıyla; fazla çalışma ücreti alacağı yönünden işverenin temyiz dilekçesinde davacı tanığı H.T’nin 29.01.2012-03.11.2012 tarihleri arasında ... Anamur şantiyesinde davacıdan 6 ay sonra çalıştığının işyeri kayıtlarıyla belgelendirildiği 04.11.2012-17.03.2014 tarihleri arasında ise davacıyla birlikte Alanya şantiyesinde çalıştığı, buna göre fazla çalışma alacağının 29.01.2012-23.08.2013 tarihleri arasındaki dönem için hesaplanması gerektiği gerekçesiyle Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
D. Mahkemece İkinci Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; bozmaya uyularak bilirkişiden aldırılan ek rapor doğrultusunda davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuşlardır.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı vekili; Mahkemece aldırılan ek raporun davacı vekiline tebliğ edilmediğini, haklarının kısıtlandığını, bozma kararına uygun hesaplama yapılmadığını, davalı tanıklarınca dahi fazla çalışma yapıldığı ifade edildiği ve davalı vekilinin hiçbir itirazı bulunmadığı hâlde 01.....2012 tarihinden öncesi için hesaplama yapılmamasının hayatın olağan akışına aykırı olduğunu belirterek temyiz yoluna başvurmuştur.
2. Davalı vekili; davacının devamsızlık nedeniyle ... sözleşmesinin feshedildiğini, kıdem ve ihbar tazminatına hak kazanamadığını, delillerin yeterince değerlendirilmediğini, davacının bordrolara itirazının olmadığını, SGK kayıtlarına göre tanıkların çalışma sürelerinin tespit edilmediğini, ek raporun hatalı olduğunu belirterek temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık; usuli kazanılmış hakların gözetilmesine ve fazla çalışma alacağının hesaplanmasına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 ... Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 ... Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun 428 inci maddesi, 438 inci maddesinin yedi, sekiz ve dokuzuncu fıkraları ile 439 uncu maddesinin ikinci fıkrası.
2. 4857 ... ... Kanunu'nun, 32, 41, 53 ve 59 uncu maddeleri ile aynı Kanun'un 120 nci maddesi atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1475 ... ... Kanunu'nun 14 üncü maddesi.
3. Dairemizin 23.03.2022 tarihli ve 2022/2607 Esas, 2022/4015 Karar ... kararında usuli kazanılmış hak ilkesinden şu şekilde bahsedilmiştir:
“...
6100 ... Hukuk Muhakemeleri Kanunun’da "usuli kazanılmış hak" kavramına ilişkin açık bir hüküm bulunmamakla birlikte, bu kurum davaların uzamasının önüne geçmek, hukuki alanda istikrar sağlamak ve kararlara karşı genel güvenin sarsılmasını önlemek amacıyla Yargıtay uygulamaları ile geliştirilmiş, öğretide kabul görmüş ve usul hukukunun vazgeçilmez, ana ilkelerinden biri haline gelmiştir. Anlam itibariyle, bir davada, mahkemenin ya da tarafların yapmış olduğu bir usul işlemi ile taraflardan biri lehine doğmuş ve kendisine uyulması zorunlu olan ... ifade etmektedir. Yargıtayın vermiş olduğu bozma kararına uymuş olan yerel mahkeme, bozma kararı doğrultusunda inceleme yapmak ve hüküm kurmak zorundadır. Mahkeme uyma kararını kaldırarak, direnme kararı veremeyeceği gibi, hükmünün bozma kararının kapsamı dışında kalarak kesinleşmiş olan bölümleri hakkında da farklı bir karar vermeden yeniden hükümde karar vermek zorundadır. Bozmaya uyulmakla bozma lehine olan taraf yararına usulü kazanılmış hak doğmuş olur.
...”
3. Değerlendirme
1. Temyizen incelenen Mahkeme kararında ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı ve bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; taraf vekillerinin aşağıdaki paragrafların kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. Dairemizin 10.02.2020 tarihli ilk kararıyla; hüküm davalı temyizi üzerine, fazla çalışma alacağı bakımından hesaplamaya esas sürenin belirlenmesi yönünden bozulmuş, bozmaya uyularak verilen Mahkeme kararını davalı temyiz etmemiş, kararı sadece davacı vekili temyiz etmiştir. Mahkemece; hatalı bilirkişi raporuna göre kazanılmış hak ihlal edilerek, önceki hükmedilen miktardan daha düşük bir miktara hükmedilmiştir. Ayrıca 16.03.2022 tarihli bozmada açıkça hesaplamanın 29.01.2012 tarihinden itibaren yapılması gerektiği belirtilmesine rağmen, ek raporda 01.....2012 tarihinden itibaren hesap yapılmıştır. Bilirkişi raporunda; bilirkişi Ö.K. tarafından hazırlanan raporda belirlenen ücret katsayısı ve tespitlerin esas alındığı belirtilmiş ise de raporların birbiriyle örtüşmediği de görülmektedir. Mahkemece fazla çalışma alacağı bakımından aleyhe bozma yasağı ve kazanılmış hakkın ihlal edilmesi, Dairemizin ikinci bozma kararına uyulmasına rağmen 29.01.2012 tarihi yerine 01.....2012 tarihinden itibaren hesaplama yapılan rapora itibar edilmesi; bozma gereklerinin yerine getirilmediğini göstermekte olup bu durum usuli kazanılmış hakka da aykırıdır.
3. Mahkemece yapılması gereken; 16.03.2022 tarihli bozmada açıkça belirtildiği üzere, 29.01.2012-23.08.2013 tarihleri arasındaki dönem için fazla çalışma alacağının hesaplanması ve usuli kazanılmış haklar gözetilerek sonucuna göre karar verilmesidir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Mahkeme kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde ilgililere iadesine,
Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,
24.01.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.