"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
SAYISI : 2024/63 E., 2024/130 K.
KARAR : Davanın kabulü
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen sendika aidat alacağı davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesi kararının kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kabulüne karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararı davalılar vekilleri tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davalı Şirketlerin oluşturduğu iş ortaklığı ile müvekkili Sendikanın taraf olduğu, 15.04.2017-31.12.2019 yürürlük süreli toplu iş sözleşmesinin Yüksek Hakem Kurulu tarafından bağıtlandığını, müvekkili Sendika tarafından davalı Şirketlere 26.07.2019 tarihli ihtarname keşide edilerek ihtarname ekinde bildirilen üye işçilerin sendika üyelik aidatlarının 15.04.2017 tarihinden, üye olmayan işçilerin dayanışma aidatlarının toplu iş sözleşmesinden yararlanmaya başladıkları tarihten itibaren kesilmek suretiyle müvekkili Sendika hesabına yatırılmasının istendiğini, ihtarnameye rağmen sendika üyelik aidatlarının davacı Sendika hesabına yatırılmadığını beyanla fazlaya ilişkin ... saklı kalmak kaydıyla şimdilik sendika aidat alacağından 20.000,00 TL'nin muacceliyet tarihinden itibaren en yüksek mevduat faiziyle davalılardan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1. Davalı ... Yem. Gıda Tem. Mad. İnş. Tur. Ltd. Şti. (... Şirketi) vekili cevap dilekçesinde; dava dilekçesindeki iddiaları kabul etmediklerini, dava konusu alacağın zamanaşımına uğradığını, müvekkili Şirketin anılan ortaklıktaki çalışmasının sadece bir gün olduğunu, müvekkilinin adi ortaklık hissesini 18.06.2019 tarihinde devrettiğini, alt işverenlerin aidat sorumluğunun devir tarihine kadar olduğuna dair Yargıtay içtihatları bulunduğunu, buna göre dava konusu alacaklardan sorumluluğunun bir gün ile sınırlı olması gerektiğini, her toplu iş sözleşmesi döneminde üye işçilerin listesi ile hesap bilgilerinin gönderilmesi gerektiği hâlde bu bilgilerin gönderilmediğini savunarak davanın reddini istemiştir.
2. Diğer davalılar davaya cevap dilekçesi vermemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davanın ödenmeyen sendika aidatının tahsili istemine ilişkin olduğu, asıl işveren Ankara Üniversitesi nezdinde alt işveren olarak davalı Şirketlerin oluşturduğu adi ortaklık ile davacı Sendika arasında Yüksek Hakem Kurulu Başkanlığının 30.05.2019 tarihli ve 2019/42 Esas, 2019/207 Karar sayılı kararı ile bağıtlanan 15.04.2017-31.12.2019 tarihleri arasını kapsayan toplu iş sözleşmesi bulunduğu, davacı Sendika Tüzüğü'nün 39 uncu maddesine göre; üyelerden alınacak üyelik aidatının bir aylık (30 günlük) brüt çıplak ücretinin %3'ü olduğu, aidat kesilmesi esas ve usulleri için 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu’nun (6356 sayılı Kanun) 18 inci maddesi hükümleri uygulanacağı kararlaştırıldığı, davacı Sendikaya üye olan tüm işçilerin üyelik fişleri ile ücret bordrolarının dosyaya kazandırıldığı, dosyanın bilirkişiye tevdii ile alınan denetime elverişli rapora itibar edildiği, faiz yönünden taleple bağlı kalınarak en yüksek banka mevduat faizine hükmedildiği, davacı Sendika tarafından gönderilen ihtarnamenin tebliğ tarihinin 31.07.2019 olduğu ve ödeme için 1 aylık süre verildiğinin temerrüt bakımından gözetildiği, dava dilekçesiyle talep edilen meblağ üzerinden taleple bağlı kalındığı gerekçe gösterilerek davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılar vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuşlardır.
B. Gerekçe ve Sonuç
Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 7.Hukuk Dairesinin 27.10.2023 tarih ve 2023/1845 Esas, 2023/3667 Karar sayılı kararı ile; 6356 sayılı Kanun uyarınca bir işyerinde veya işletmede toplu iş sözleşmesi yapmak için yetki belgesi alan işçi sendikasının, yetki belgesine konu işyeri veya işletmede çalışan üyesi işçilerin listesini ve sendika tüzüğüne göre üyelerin sendikaya ödemeyi kabul ettikleri üyelik aidatını işverene bildirmesi ve bu listeye göre üyelik aidatının kesilmesini ve sendikaya ödenmesini istemesi gerektiği, somut uyuşmazlıkta, öncelikle 15.04.2017 - 31.12.2019 dönemi sendika üyelik aidatı talep edildiği, dava tarihi itibarıyla hüküm alınan alacakların zamanaşımına uğramadığı, davalı Şirketlerin tamamının Yüksek Hakem Kurulu tarafından kararlaştırılan 30.05.2019 tarihli ve 2019/42 Esas, 2019/207 Karar sayılı toplu iş sözleşmesinin tarafı olduğu, sözü edilen toplu iş sözleşmesi uyarınca tüm davalıların davaya konu sendika üyelik aidatı alacağından sorumlu olduğu, davalı Şirketler arasındaki hukuki ilişkilerin toplu iş sözleşmesi tarafı olan davacı Sendikayı bağlamayacağı, davacı Sendika tarafından üye olan işçilerin listelerinin davalılara gönderildiği, davalı Şirketler vekillerinin hükme dayanak bilirkişi raporuna yönelik somutlaştırılmış bir itirazlarının bulunmadığı, bu nedenle yeni bir bilirkişi incelemesi yapılması veya ek rapor tanzimine gerek olmadığı, İlk Derece Mahkemesince 14.10.2021 tarihli bilirkişi raporuna itibarla hüküm kurmasında da isabetsizlik olmadığından bahisle davalılar vekillerinin istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılar vekilleri temyiz isteminde bulunmuşlardır.
2. Dairemizin 15.01.2024 tarih ve 2023/21547 Esas, 2024/391 Karar sayılı ilâmı ile; aidat kesinti talep yazısının davalı Şirketlere 31.07.2019 tarihinde tebliğ edildiği, Mahkemece bu tarihten önceki döneme dair aidat alacağının hüküm altına alınmasının doğru olmadığından bahisle temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının kaldırılmasına İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
B. İlk Derece Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; hükme esas alınan 14.10.2021 tarihli bilirkişi raporu ekinde sendika üyesi işçilerin üyelik ve çekilme tarihleri ile aidat tarihlerinin açıkça belirtildiği, uyulmasına karar verilen bozma ilâmı doğrultusunda aidat kesinti yükümlülüğünün başladığı 31.07.2019 tarihinden sonraya ilişkin 2019 yılı Ağustos ayı ile 2019 yılı Aralık ayı arasında kalan döneme ilişkin muaccel olan alacaklarla (14.751,24×5) dava dilekçesindeki talebin dikkate alındığından bahisle davanın kabulüne karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılar vekilleri temyiz isteminde bulunmuşlardır.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davalı Name Şirketi vekili; müvekkilinin 18.06.2019 tarihinde adi ortaklığa ilişkin yaptığı devir nedeniyle ihbar olunan Üniversite ve işçilerle bir bağı bulunmadığını, işçilerin müvekkili nezdinde sadece bir günlük çalışması bulunduğunu, alt işverenlerin sorumluluklarının devir tarihine kadar olduğunu, Yüksek Hakem Kurulu tarafından toplu iş sözleşmesinin bağıtlandığı tarih itibarıyla diğer davalı Şirketlerle müvekkili arasında ortaklık ilişkisi bulunmadığından sorumlu tutulamayacağını belirterek temyiz yoluna başvurmuştur.
2. Davalılar Atisal Şirketi ile On İlaçlama Şirketi vekili; müvekkilleri ile davacı ve ihbar olunan Üniversite arasında hiçbir hukuki irtibat bulunmadığını, sendika aidatının ödenmesinde asıl sorumluluğun işçide olduğunu, bu nedenlerle müvekkillerine husumet yöneltilmesinin isabetli olmadığını, müvekkilleri ile ihbar olunan Üniversite arasındaki hizmet alım sözleşmesinin dosyaya kazandırılması gerektiğini, hükme esas alınan raporun hatalı olduğunu zira sendika üyesi işçilerin üyelikten istifalarının doğru değerlendirilmediğini belirterek temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık, sendika aidat alacaklarının hüküm altına alınması gereken döneme ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 371 inci maddesi.
2. 6356 sayılı Kanun’un 18 inci maddesi ile Sendika Üyeliğinin Kazanılması ve Sona Ermesi ile Üyelik Aidatının Tahsili Hakkında Yönetmelik'in 9 uncu maddesi.
3. Değerlendirme
1. Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen İlk Derece Mahkemesi kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeple;
Davalılar vekillerinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderlerinin temyiz edenlere yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
01.07.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.