"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
SAYISI : 2021/404 E., 2021/508 K.
KARAR : Davanın kısmen kabulü
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Bursa Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesi kararının kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararı davalı vekilince temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin davalı 01.04.1996-31.03.2018 tarihleri arasında Sağlık Bakanlığına bağlı hastanelerde alt işverenler nezdinde kesintisiz olarak çalıştığını, asıl işverenin davalı Kurum olduğunu ve çalışma şeklinin hiç değişmediğini, iş sözleşmesine haksız ve bildirimsiz olarak son verildiğini, davacının işyerinde yasal çalışma saatlerinin üzerinde çalıştırıldığını, buna rağmen fazla çalışma ücreti ile ulusal ... ve genel tatil ücretlerinin ödenmediğini, çalıştığı süre içinde yıllık ücretli izin kullandırılmadığını ileri sürerek kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, yıllık ücretli izin, fazla çalışma ücreti ile ulusal ... ve genel tatil ücreti alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davalı Kurum ile davacı arasında iş ilişkisi kurulmadığını, müvekkili davalı Kurumun işveren değil ihale makamı olduğunu, bu sebeple davanın husumet yokluğu nedeniyle reddi gerektiğini, davacının çalışma süresince yıllık ücretli izin kullanmadığı iddiasının hayatın olağan akışına aykırı olduğunu, işten ayrılış bildirgelerinde iş sözleşmesinin sona erme sebebinin istifa olarak bildirildiğini savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 16.05.2019 tarihli ve 2018/214 Esas, 2019/181 Karar sayılı kararıyla; davalı ... Bakanlığına bağlı hastanede yemek işlerinin hizmet alımı yoluyla alt işverenlere yaptırıldığı ve davacının da bu kapsamda değişen alt işverenler nezdinde çalıştığı, davalı Kurumun işilik alacaklarından sorumlu olduğu, tanık beyanlarına göre işçilik alacaklarının denetime elverişli bilirkişi raporu ile hesaplandığı gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
Bursa Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesinin 10.06.2021 tarihli ve 2019/2512 Esas, 2021/1518 Karar sayılı kararıyla; davalı Kurum ile davacının kayden işvereni görünen Şirketler arasında asıl işveren alt işveren ilişkisinin bulunduğu, davalının işçilik alacaklarından asıl işveren olarak sorumlu tutulmasının yerinde olduğu, dosya kapsamına ve tanık beyanlarına göre sübut bulan işçilik alacaklarının denetime elverişli bilirkişi raporu doğrultusunda hüküm altına alınmasında isabetsizlik bulunmadığı gerekçeleriyle davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 15.09.2021 tarihli ve 2021/7739 Esas, 2021/11971 Karar sayılı kararı ile; davalının diğer temyiz itirazlarının reddine karar verilerek, davacının 21 yılı aşan çalışması süresince hiç izin kullanmamış olması hayatın olağan akışına aykırı olduğundan 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun (6100 sayılı Kanun) 31 inci maddesi uyarınca hakimin davayı aydınlatma ödevi çerçevesinde davacı asılın yıllık ücretli izin kullanıp kullanmadığı, kullanmış ise kaç gün kullandığı konusundaki beyanının alınması gerektiği ve ayrıca ... Gıda Tic. Ltd. Şti. (... Gıda Şirketi) ile Körfez Hizmet Paz. Med. Tıb. Cih. Ltd. Şti.ne (Körfez Hizmet Şirketi) ait işyeri bildirim belgelerinin Sosyal Güvenlik Kurumundan (SGK) getirtilerek bu Şirketler ile davalı ... arasında asıl işveren alt işveren ilişkisinin bulunup bulunmadığının yöntemince belirlenmesi gerektiği gerekçeleriyle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozularak ortadan kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
B. İlk Derece Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; bozma kararı doğrultusunda ... Gıda Şirketi ile Körfez Hizmet Şirketine ait işyeri bildirim belgelerinin SGK'dan getirtildiği, duruşmada hazır edilen davacı asılın çalışma süresince yıllık ücretli izin kullanmadığını beyan ettiği, dosyada yer alan kayıtlar ile bozma sonrası celbedilen Kurum kayıtlarından davacı asılın davalı Kuruma bağlı hastanede ara vermeden kesintisiz olarak çalıştığının anlaşıldığı ve buna göre toplam hizmet süresinin 21 yıl, 10 ay, 1 gün olduğu; davalı tarafça davacı işçinin istifa ettiği savunulmuş ise de bu hususunun ispat edilemediği ve davacının iş sözleşmesinin davalı işverence bildirim sürelerine uyulmadan haksız olarak feshedildiği kanaatine varıldığından davacının kıdem ve ihbar tazminatı alacaklarına hak kazandığı, davacının yılık ücretli izin kullandığı hususunun davalı işverence ispatlanamadığı, dosya kapsamı ve tanık beyanları ile sübut bulan fazla çalışma, hafta tatili ile ulusal ... ve genel tatil alacaklarının denetime elverişli bilirkişi raporuyla hesaplandığı tutarlarda hüküm altına alınması gerektiği gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyulmasına rağmen bozma kararı gereğinin yerine getirilmediğini, müvekkili İdarenin sorumluluğuna esas hizmet süresinin belirlenmesi konularında gerekli araştırma yapılmadan eksik incelemeyle karar verildiğini, hüküm altına alınan alacakların hatalı hesaplandığını, ihale yüklenicisi Şirketlerin yıllık ücretli izin belgelerini muhafaza etmemeleri nedeniyle davacının 20 yıl boyunca hiç izin kullanmadığı kabulüyle hukuka ve hakkaniyete aykırı karar verildiğini belirterek ve inceleme sırasında resen gözetilmesi gereken sair nedenlerle İlk Derece Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık; hizmet süresinin belirlenmesi ve yıllık ücretli izin alacağının ispat ve hesaplanması hususlarındadır.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Kanun'un 326 ncı maddesi, 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 4857 sayılı İş Kanunu'nun 2, 53 ve 59 uncu maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen İlk Derece Mahkemesi kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeple;
Davalı vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Davalı ... harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine,
11.09.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.