"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 28. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2020/2041 E., 2023/2207 K.
KARAR : İstinaf başvurularının kabulü ile davanın kısmen kabulü
İLK DERECE MAHKEMESİ : İstanbul 15. İş Mahkemesi
SAYISI : 2019/3 E., 2020/164 K.
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekilleri tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurularının kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı taraf vekilleri tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin davalı Şirketin Türkmenistan'daki projelerinde elektrik teknikeri olarak 11.06.2010-09.02.2016 tarihleri arasında çalıştığını, aylık net 2.400,00 USD ücret aldığını, 08.00-19.00 saatleri arasında çalıştığını, fazla çalışma ücretlerinin ödenmediğini, ayda iki hafta tatili iznini kullanmadığını, genel tatil günlerinde çalıştığını, iş sözleşmesinin davalı Şirket tarafından feshedildiğini belirterek ihbar tazminatı ile fazla çalışma, hafta tatili, ulusal ... ve genel tatil ücreti alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacının talep edilen alacaklarına karşı zamanaşımı def'inde bulunulduğunu, davacının elektrik teknikeri olarak çalıştığını, aylık 893,00 USD ücretle çalışmaya başladığını, son ücretinin 1.333,00 USD olduğunu, iş sözleşmesinin feshi sonrasında ihbar tazminatının davacıya ödendiğini, tüm ücretlerin bankadan ödendiğini, davacının 08.00-18.00 saatleri arasında çalıştığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; tanık beyanları, emsal ücret araştırması, davacının yaptığı işin niteliği ve kıdemi birlikte değerlendirildiğinde işten ayrılmadan önceki ücretinin net 2.400,00 USD olduğu, iş sözleşmesinin işveren tarafından haklı neden olmadan feshedildiği, dinlenen tanık beyanlarına göre davacının haftalık 15 saat fazla çalışmasının bulunduğu, ayda iki hafta tatili gününde, ... bayramında bir gün ve Kurban bayramında iki gün dışında genel tatil günlerinde çalıştığı gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuşlardır.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davacı vekili; davalıların haksız zamanaşımı def'ine itibar edilmesinin hukuka aykırı olduğunu, uygulanan indirim oranının hakkaniyet ilkesini açıkça müvekkili aleyhine zedelediğini, davalı lehine, müvekkili davacı lehine hükmedilenden daha fazla vekâlet ücretine hükmedilmesinin Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi ve hukuka açıkça aykırı olduğunu belirterek istinaf yoluna başvurmuştur.
2. Davalı vekili; kabul edilen ücrete yönelik delil bulunmadığını ayrıca net/brüt ücret tespitinin de hatalı olduğunu, ücret tespitine yönelik gerekli araştırma ve inceleme yapılmadığını, tanıkların da işverene karşı davaları olduğunu ve beyanlarına itibar edilmemesi gerektiğini, giydirilmiş ücret tespitinin de hatalı olduğunu, fazla çalışma, hafta tatili ve genel tatil alacaklarının da bulunmadığını, davacıya yaptığı çalışmalar karşılığı ücretlerinin ödendiğini, hesaplamaların hatalı olduğunu, raporlu, izinli olunan günlerin de hesaplarda dışlanması gerektiğini; yine son ücretin bilinmeyen dönemler için asgari ücrete oranlanarak hesap yapılması gerektiğini, tanıkların çalışma dönemlerinin kısıtlı olduğu gibi tanıkların işverene karşı davaları olduğundan beyanlarına itibar edilmemesi gerektiğini; ayrıca alacaklardan yapılan indirimin de yetersiz olduğunu ileri sürerek İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacının görevi, çalıştığı yer, hizmet süresi, emsal ücret verileri ile tanık anlatımları bir bütün olarak değerlendirildiğinde Mahkemece belirlenen aylık ücret miktarının dosya kapsamına uygun olduğu; ancak davacının çalıştığı Ülke ile sosyal güvenlik anlaşması bulunmaması ve işverence bordroların da sunulmayışı karşısında tazminat hesabına esas brüt ücret belirlenirken yalnızca %5 kesintinin dikkate alınması gerektiği ve dava şartı arabuluculuk ücretinin Devlet tarafından ödenen kısmının davada haksız çıkan taraftan resen alınmasına karar verilmesi gerekirken bu konuda karar verilmemesinin de hatalı olduğu gerekçeleriyle tarafların istinaf başvurularının kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuşlardır.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı vekili; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar ederek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
2. Davalı vekili; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar etmiş; ayrıca somut uyuşmazlıkta Türkmenistan hukukunun uygulanması gerektiğini, davacıya sehven yapılan yıllık izin ücreti ödemesinin yapılan hesaplamalardan mahsup edilmesi gerektiğini ve ihbar tazminatının davacıya eksiksiz bir şekilde ödendiğini belirterek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacının ücret seviyesi, ihbar tazminatı ile fazla çalışma, ulusal ... ve genel tatil, hafta tatili alacaklarının ispatı ve hesaplanması ile karşılığının işverence ödenip ödenmediği noktalarındadır.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 4857 sayılı İş Kanunu'nun 17, 32, 41, 44, 46, 47 ve 63 üncü maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup taraf vekillerince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edenlere yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
17.09.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.