"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi
SAYISI : 2023/661 E., 2024/624 K.
KARAR : Davanın kısmen kabulü
Taraflar arasında görülen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Mahkeme kararının ikinci kez bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davacı ve davalı Bakanlık vekilleri tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin davalı asıl işveren Milli Eğitim Bakanlığına bağlı Güzelsu İMKB Yatılı Bölge İlköğretim Okulunda ihale ile temizlik, yemek, kalorifer bakım ve yakma hizmetleri satın alınan alt işverenler nezdinde kesintisiz şekilde temizlik, yemek dağıtımı ve kalorifer yakımı işlerinde hizmetli olarak çalıştığını, Okulda yatılı olarak kaldığını ve 14 günde bir evine gidebildiğini, fazla çalışma, hafta tatili, ulusal ... ve genel tatillerde çalışma yaptırıldığı hâlde bu çalışmalarına ilişkin ücretlerin kendisine ödenmemesi nedeniyle iş sözleşmesini haklı nedenle feshettiğini ileri sürerek kıdem tazminatı, ayrımcılık tazminatı, yıllık izin, hafta tatili, fazla çalışma ile ulusal ... ve genel tatil ücreti alacaklarının davalılardan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1. Davalı Millî Eğitim Bakanlığı vekili cevap dilekçesinde; iddia edilen alacakların zamanaşımına uğradığını, müvekkili İdare ile davacı arasında imzalanan bir iş sözleşmesinin bulunmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
2. Davalı ... İnşaat Yemek Otomasyon İnsan Kaynakları San. Tic. Ltd. Şti. (Şirket) vekili cevap dilekçesinde; davacının iş sözleşmesini haklı neden bulunmadan feshettiğini, iş sözleşmesinin süresi sonunda işe gelmeyen işçinin daha sonraki ihale sürecinde işe alınmamasından dolayı müvekkilinin sorumlu olmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 18.03.2015 tarihli ve 2013/153 Esas, 2015/45 Karar sayılı kararı ile; davalı Bakanlığın asıl işveren konumunda bulunduğu, diğer davalının ise alt işveren konumunda olduğu, davacının iş sözleşmesinin haksız olarak feshedildiği, davacının yaptığı işin mevsimlik iş niteliğinde olduğu ve davacının yıllık ücretli izin ... olmadığı, davacıya ayrımcılık yapıldığının ispatlanamadığı gerekçesi ile davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Birinci Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuşlardır.
2. Yargıtay (Kapatılan) 22. Hukuk Dairesinin 19.06.2018 tarihli ve 2016/3999 Esas, 2018/15236 Karar sayılı kararıyla; dava konusu kıdem tazminatı talebinin belirsiz alacak davasının konusunu oluşturmayacağı, söz konusu talebe yönelik davanın hukuki yarar yokluğundan reddine karar verilmesi gerektiği, davacının fiilen yaptığı iş veya işler, bunların ne şekilde yapıldığı, Okulun hangi bölümlerini kapsadığı, çalışılan işyerinin kapsam ve kapasitesi, vardiya veya nöbet sisteminin bulunup bulunmadığı hususları tespit edilmeksizin dava konusu fazla çalışma, hafta tatili ile ulusal ... ve genel tatil alacakları hakkında karar verilmesinin isabetli olmadığı gerekçesiyle Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
B. Mahkemece Birinci Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin 20.12.2022 tarih ve 2018/199 Esas, 2022/387 Karar sayılı kararı ile; dinlenen tanık beyanlarından davacının fazla çalışma yaptığı hâlde fazla çalışma ücreti almadığı, davacının hafta tatili ile ulusal ... ve genel tatillerde de çalıştığını ispatladığı gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
C. İkinci Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı ve davalı Şirket vekilleri temyiz isteminde bulunmuşlardır.
2. Dairemizin 03.07.2023 tarihli ve 2023/11406 Esas, 2023/10083 Karar sayılı kararıyla; davacının dava dilekçesindeki beyanı dikkate alındığında iki haftada bir cuma günleri çalışma bitiminden pazartesi günleri çalışma saatine dek izin kullanmak suretiyle, 06.30-19.00 saatleri arasında çalıştığı, faiz başlangıç tarihlerinin hatalı olduğu, davalı Bakanlık ile diğer davalı Şirket kendilerini vekil ile temsil ettirdiğinden ve ret sebebi ortak olduğundan tek bir vekâlet ücretine karar verilmesi gerektiğinden bahisle bozma kararı verilmiştir.
D. Mahkemece İkinci Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; dinlenen tanık beyanlarından fazla çalışmalarına rağmen karşılığında fazla çalışma ücreti almadıkları, hafta tatili ve ulusal ... ve genel tatillerde de çalıştıkları ve bunların da ücretlerini almadıkları, davacının söz konusu çalışmalarının tanık beyanlarına göre ispatlandığı, bozma kararı doğrultusunda bilirkişi raporu alındığı, alınan bilirkişi raporuna göre, davacının 724,58 TL hafta tatili alacağı, 410,35 TL ulusal ... ve genel tatil alacağı, 2.175,00 TL fazla çalışma alacağının hüküm altına alındığı, ayrıca davacının kıdem tazminatı talebinin belirsiz alacak davasının konusunu oluşturmayacağından söz konusu talebin reddine karar verildiği
gerekçesi ile davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı ve davalı Bakanlık vekilleri temyiz isteminde bulunmuşlardır.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı vekili temyiz dilekçesinde; dava konusu fazla çalışma, hafta tatili ile ulusal ... ve genel tatil ücreti alacaklarının eksik hesaplandığını, hükme esas alının raporun hatalı olduğunu, vekâlet ücretinin doğru olmadığını belirterek kararın bozulmasına karar verilmesini istemiştir.
2. Davalı vekili temyiz dilekçesinde; davacı ile davalı Bakanlık arasında iş ilişkisi bulunmadığını, müvekkiline husumet yöneltilemeyeceğini, davacının fazla çalışmasının bulunmadığını belirterek kararın bozulmasına karar verilmesini istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık; fazla çalışma, hafta tatili ile ulusal ... ve genel tatil çalışma alacaklarının ispatı ve hesaplanması, bu alacaklara yürütülen faiz ile vekâlet ücretine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun (1086 sayılı Kanun) 428 inci maddesi ile 439 uncu maddesinin ikinci fıkrası.
2. 4857 sayılı İş Kanunu'nun 41, 44, 46, 47, 63 ve 68 inci maddeleri, karar tarihinde yürürlükte olan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi (AAÜT) hükümleri.
3. Değerlendirme
1. Temyizen incelenen Mahkeme kararında ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı ve bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; davalı Bakanlık vekilinin tüm, davacı vekilinin aşağıdaki paragrafın kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. Somut uyuşmazlıkta; davalı Bakanlık ile diğer davalı Şirket arasında asıl işveren alt işveren ilişkisi bulunduğu, davalıların talep edilen alacaklardan müteselsilen sorumlu oldukları sonucuna varılmıştır. Karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT'nin 3 üncü maddesinin ikinci fıkrasına göre "Müteselsil sorumluluk da dahil olmak üzere, birden fazla davalı aleyhine açılan davanın reddinde, ret sebebi ortak olan davalılar vekili lehine tek, ret sebebi ayrı olan davalılar vekili lehine ise her ret sebebi için ayrı ayrı avukatlık ücretine hükmolunur." Mahkemece, davalı Bakanlık ile diğer davalı Şirket kendilerini vekil ile temsil ettirdiğinden her iki davalı lehine ayrı ayrı olmak üzere vekâlet ücretine hükmedilmiş ise de adı geçen davalılar yönünden ret sebebi ortak olduğundan ayrı ayrı vekâlet ücretine karar verilmesi doğru bulunmamıştır.
Ne var ki bu hatanın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden 6100 sayılı Kanun'un geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 sayılı Kanun'un 438 inci maddesinin yedinci fıkrası hükmü uyarınca Mahkeme kararının düzeltilerek onanması gerekir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
1. Davalı Bakanlık vekilinin tüm, davacı vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine,
2. Davacı tarafın Mahkeme kararına yönelik temyiz itirazının kabulü ile Mahkeme kararının, hüküm fıkrasının (8) ve (9) numaralı bentlerinin hükümden çıkartılarak yerlerine sırasıyla;
"8-Davalı Millî Eğitim Bakanlığı ile diğer davalı ... İnşaat Yemek Otomasyon İnsan Kaynakları San. Tic. Ltd. Şti. kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden, karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT uyarınca reddedilen miktar yönünden hesap edilen 17.900,00 TL maktu vekâlet ücretinin davacı taraftan alınarak davalılara ödenmesine," ibaresinin yazılması suretiyle DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde davacı tarafa iadesine,
Davalı Millî Eğitim Bakanlığı harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına,
Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,
09.09.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.