"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
SAYISI : 2023/442 E., 2024/5 K.
KARAR : Davanın kabulü
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairemizce İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesi kararının ortadan kaldırılmasına, İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kabulüne karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davacının üyesi olduğu Türkiye Belediyeler ve Genel Hizmetler İşçileri Sendikası (Belediye-İş Sendikası) ile Manisa Büyükşehir Belediyesi Su ve Kanalizasyon İdaresi (...) Genel Müdürlüğü arasında 16.07.2014 tarihinde yürürlüğe giren toplu iş sözleşmesinin imzalandığını, davacının 6360 sayılı On Dört İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Yedi İlçe Kurulması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun (6360 sayılı Kanun) gereğince ... bünyesinde görevlendirilerek 15.12.2014 tarihinden itibaren yeni görev yerinde çalıştığını, 6360 sayılı Kanun'un geçici 1 inci maddesinin onuncu fıkrasına göre her şartta işkolu değişen işçilerin de eski toplu iş sözleşmesi hükümlerinden yararlanması gerektiğini, bu maddeye rağmen İl Milli Eğitim Müdürlüğünün bu durumu gözetmediğini ve ücret zamlarını ücretlere yansıtmadığını, Salihli İş Mahkemesinin 2016/192 Esas, 2016/15 Karar sayılı kararı ile işçi lehine ücret farklarının ödenmesine karar verildiğini, bu karara karşı istinaf başvurusunun İzmir Bölge Adliye Mahkemesince kesin olarak reddedildiğini, anılan emsal dosyanın davanın haklılığını gösterdiğini, davacının toplu iş sözleşmesinden faydalandırılmasını ve toplu iş sözleşmesi gereğince 15.12.2014 tarihinden 15.07.2017 tarihine kadar eksik aldığı fark ücret, sorumluluk zammı, yakacak ve yemek ücreti farkı alacaklarının tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacının ... Genel Müdürlüğü bünyesinde işçiyken 6360 sayılı Kanun sonrasında 15.12.2014 tarihinde müvekkili İdareye devredildiğini, davacı İdareye geçtikten sonra 15.01.2015 tarihinde ... Genel Müdürlüğü ile Belediye-İş Sendikası arasında toplu iş sözleşmesi imzalandığını, bu sözleşmenin 16.07.2014-31.12.2015 tarihleri arasında yürürlükte olduğunu, davacının 15.12.2014 tarihinde ...'den ayrılıp müvekkili Kurumda çalışmaya başladığını, bu tarih itibarıyla üyesi bulunduğu Belediye- İş Sendikası ile bağının kalmadığını, çalışmakta olduğu işkolunun değiştiğini, dolayısıyla bu tarihten bir ay sonra 15.01.2015 tarihinde ... ile Belediye-İş Sendikası arasında bağıtlanan sözleşmeden yararlanamayacağını, ayrıca 24.02.2015 tarihinde davacının çalışmakta olduğu yeni işkoluna uygun olarak Türkiye Kooperatif Ticaret Eğitim ve Büro İşçileri Sendikası (Koop-İş Sendikası) ile toplu iş sözleşmesi imzaladığını, Koop-İş Sendikasınca imzalanmış toplu iş sözleşmesi uyarınca iyileştirmelerden zaten yararlanacağını ve herhangi bir mağduriyetinin bulunmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 02.07.2021 tarihli ve 2020/168 Esas, 2021/322 Karar sayılı kararı ile; dosya içeriğinde yer alan bilgi ve belgelere göre davacının 18.08.1992-30.03.2014 tarihleri arasında Alaşehir Belediye Başkanlığı nezdinde, 31.03.2014-14.07.2014 tarihleri arasında Manisa Büyükşehir Belediye Başkanlığında görev yaparak, 15.07.2014 -14.12.2014 tarihleri arasında ise ... bünyesinde çalıştığı, 15.12.2014 tarihinden itibaren Manisa İl Milli Eğitim Müdürlüğü bünyesinde çalışmasını sürdürdüğü, Bakanlık nezdindeki çalışmasının 6111 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ve Diğer Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkındaki Kanun (6111 sayılı Kanun) kapsamında başladığı, davacının kurumlar arasında nakil olduğu görülmekle iş sözleşmesi ve toplu iş sözleşmesinden ... hakları ile devrolduğu dikkate alınarak davalı Bakanlığın talep konusu alacaklardan sorumlu olduğu, davacının 18.07.2014 tarihinde Belediye-İş Sendikasına üye olduğunu, 14.12.2014 tarihinde işkolu değişikliği nedeniyle üyeliğinin düşürüldüğü, 15.01.2015 tarihinde ise Koop-İş Sendikasına üye olduğu, Kamu İşletmeleri İşverenleri Sendikası ile Koop-İş Sendikası arasında imzalanan ve 01.07.2015-30.06.2018 tarihleri arasında yürürlükte bulunan toplu iş sözleşmesinin ve Belediye-İş Sendikası ile ... arasında imzalanan 16.07.2014-31.12.2015 tarihleri arasında yürürlükte bulunan toplu iş sözleşmesinin sunulduğu, davacının Kurumlar arasındaki nakillerin, her kurum için yeni bir iş sözleşmesi olmadığı, Kurumlar arasındaki nakiller sonucunda, iş sözleşmesi ile birlikte gerek iş sözleşmesinden ve gerekse toplu iş sözleşmesindeki kazanılmış hakları bakımından iş sözleşmesinin unsuru olarak yeni Kurum bünyesine geçtiğinin kabul edilmesi gerektiği, ... bünyesinde çalışmakta iken 6111 sayılı Kanun'un mahalli idarelerin ihtiyaç fazlası işçilerine ilişkin hükümlerde yer alan devredilen işçilerin ücret ile diğer mali ve sosyal haklarının toplu iş sözleşmesi bulunan işçiler bakımından yenileri düzenleninceye kadar devir işleminden önce tâbi bulunan toplu iş sözleşmesi hükümlerine göre, toplu iş sözleşmesi olmayan işçiler bakımından 2010 yılı Kasım ayından geçerli olan bireysel iş sözleşmesi hükümlerine göre belirlenmesi gerektiği, 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu'nun (6356 sayılı Kanun) 12 nci maddesi uyarınca işkolu değiştiren işçinin sendika üyeliğinin kendiliğinden sona ereceği, davacının 14.12.2014 tarihinde işkolu değişikliği nedeni ile Belediye-İş Sendikası üyeliğinin düşürüldüğü, Belediye-İş Sendikası ile ... arasında imzalanan toplu iş sözleşmesi hükümlerinden 16.07.2014-14.01.2015 tarihleri arasında yararlanabileceği, 14.01.2015 tarihi itibarıyla toplu iş sözleşmesinden kaynaklı ücret ile para ve parayla ölçülebilir mali haklarına ilişkin hükümlerin uygulanmaya devam etmesi gerektiği gerekçeleriyle bilirkişi raporunda hesaplanan alacaklar hüküm altına alınarak davanın davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesinin 24.02.2023 tarihli ve 2021/1783 Esas, 2023/297 Karar sayılı kararı ile; davacının kurumlar arasındaki nakillerinin her kurum için yeni bir iş sözleşmesi olmadığı, kurumlar arasındaki nakiller sonucunda, iş sözleşmesi ile birlikte gerek iş sözleşmesinden ve gerekse toplu iş sözleşmesindeki kazanılmış haklar bakımından iş sözleşmesinin unsuru olarak yeni kurum bünyesine geçtiğinin kabul edilmesi gerektiği, davacının ... bünyesinde çalışmakta iken 6111 sayılı Kanun'un mahalli idarelerin ihtiyaç fazlası işçilerine ilişkin hükümlerde yer alan devredilen işçilerin ücret ile diğer mali ve sosyal haklarının toplu iş sözleşmesi bulunan işçiler bakımından yenileri düzenleninceye kadar devir işleminden önce tâbi bulunan toplu iş sözleşmesi hükümlerine göre, toplu iş sözleşmesi olmayan işçiler bakımından 2010 yılı Kasım ayından geçerli olan bireysel iş sözleşmesi hükümlerine göre belirlenmesi gerektiği, 6356 sayılı Kanun'un 12 nci maddesi uyarınca işkolu değiştiren işçinin sendika üyeliğinin kendiliğinden sona ereceği, davacının 14.12.2014 tarihinde işkolu değişikliği nedeni ile Belediye-İş Sendikası üyeliğinin düşürüldüğü, davacının ...'de çalıştığı dönemde işkolu 20 iken 14.01.2015 tarihinden itibaren davalı İdarede çalıştığı dönemde işkolunun 10 olduğu, davacının Belediye İş Sendikası ile ... arasında imzalanan toplu iş sözleşmesi hükümlerinden 16.07.2014-14.01.2015 tarihleri arasında yararlanabileceği, 14.01.2015 tarihi itibarıyla toplu iş sözleşmesinden kaynaklanan ücret ile para ve parayla ölçülebilir mali haklarına ilişkin hükümlerin uygulanmaya devam etmesi gerektiği, kazanılmış hak oluşturan ücrete yeni çalıştığı idare bünyesindeki toplu iş sözleşmesi hükümleri gereğince ücret zamlarının ilave edilmesi gerektiği, bilirkişi raporu ve somut dosya delillerine göre, İlk Derece Mahkemesi kararında isabetsizlik bulunmadığı belirtilerek davalı vekilince yapılan istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 07.06.2023 tarihli ve 2023/719 Esas, 2023/14167 Karar sayılı kararı ile; davacının Koop- İş Sendikasının taraf olduğu toplu iş sözleşmesinden ancak sözleşmenin imza tarihi olan 20.11.2015 tarihinden itibaren yararlanabileceği, Kanun'da açıkça "... yenileri düzenleninceye kadar ..." hükmüne yer verildiğinden, Koop-İş Sendikasının taraf olduğu toplu iş sözleşmesinin yürürlük süresinin geriye etkili şekilde, 01.07.2015 olarak belirlenmesi de sonuca etkili olmayacağı, nakledilen işyerinde düzenlenecek yeni toplu iş sözleşmesinden yararlanmak için 6356 sayılı Kanun'un 39 uncu maddesindeki şartların gerçekleşmesi gerektiği, dosya kapsamından davacının 19.01.2015 tarihinde Koop-İş Sendikasına üye olduğu ve üyeliğinin işverene bildirdiği, bu durumda davacının Koop- İş Sendikasının taraf olduğu toplu iş sözleşmesinden ancak 20.11.2015 tarihinden sonra yararlanabileceğinin kabulü gerektiği; davacının, 20.11.2015 tarihine kadar ... Genel Müdürlüğü ve Belediye-İş Sendikası arasında imzalanan 16.07.2014-31.12.2015 yürürlük süreli toplu iş sözleşmesinden; 20.11.2015 tarihinden sonra ise Koop-İş Sendikası ile yapılan 01.07.2015-30.06.2018 yürürlük süreli toplu iş sözleşmesinden yararlandırılması gerektiğinden bu esaslar gözetilmeden yapılan hesaplamaya itibar edilerek hüküm tesis edilmesinin hatalı olduğu gerekçesiyle İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
B. İlk Derece Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; bozma ilâmı doğrultusunda alınan ek raporun hükme esas alındığı, dava ve ıslah dilekçesindeki talepler ile usuli kazanılmış hakların gözetildiği belirtilerek ve kabule ilişkin bozma öncesi gerekçeler tekrar edilerek davanın kabulüne karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; davanın tümden reddi gerekmekle birlikte davacının 15.07.2017 tarihine kadar eksik aldığını iddia ettiği taleplerinin 24.02.2015 tarihinde Koop-İş Sendikasına üye olması karşısında bu tarihten sonra istenemeyeceğinin açık olduğunu, davanın bu tarihten sonraki kısmının özellikle reddi gerektiğini, davacının Devlet Personel Başkanlığının 06.11.2014 tarihli ve 5986 sayılı yazısı ile ... Genel Müdürlüğünden ayrılıp 15.12.2014 tarihinde Kurumlarında işe başladığını, bu tarih itibarıyla işçilerin üyesi bulundukları Belediye- İş Sendikası ile hukuki bağlarının sona erdiğini, 15.12.2014 tarihinde Belediye İş Sendikası ile tüm bağları biten ve artık ... personeli olan davacının, 1 ay sonra 15.01.2015 tarihindeki ... Genel Müdürlüğü ile Belediye İş Sendikası arasında imzalanan toplu iş sözleşmesinden hareketle lehine haklar çıkarmasının hukuka ve maddi gerçeğe uygun olmadığını, ... Genel Müdürlüğü ve Belediye-İş Sendikası arasında yapılan sözleşmenin geriye etkisinin ... Genel Müdürlüğünde kalan işçilere şâmil olacağını, öte yandan davacının 24.02.2015 tarihinde yeni işkoluna uygun olarak Koop-İş Sendikasına geçmesiyle birlikte alacağı ücrette Koop-İş Sendikasınca imzalanmış toplu iş sözleşmesindeki iyileştirmelerden yararlanacağından davacının herhangi bir mağduriyeti bulunmadığını ileri sürerek davanın reddine karar verilmek üzere İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık; davacının 20.11.2015 tarihine kadar ... Genel Müdürlüğü ve Belediye-İş Sendikası arasında imzalanan 16.07.2014-31.12.2015 yürürlük süreli toplu iş sözleşmesinden; 20.11.2015 tarihinden sonra ise Koop İş Sendikası ile yapılan 01.07.2015-30.06.2018 yürürlük süreli toplu iş sözleşmesinden yararlandığı kabulüne uygun şekilde dava konusu taleplerin hesaplanıp hesaplanmadığına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 6360 sayılı Kanun'un geçici 1 inci maddesinin onuncu fıkrasının son cümlesi şöyledir:
"Devredilen veya nakledilen işçilerin ücret ile diğer malî ve sosyal hakları; Toplu İş Sözleşmesi bulunan işçiler bakımından yenileri düzenleninceye kadar devir veya nakil işleminden önce tabi oldukları Toplu İş Sözleşmesi hükümlerine göre, Toplu İş Sözleşmesi olmayan işçiler bakımından 2012 yılı Eylül ayında geçerli olan bireysel iş sözleşmesi hükümlerine göre belirlenir.”
3. 6356 sayılı Kanun'un 36 ve 39 uncu maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Mahkemece karar başlığında davalı Milli Eğitim Bakanlığı yerine, ... yazılması mahallinde düzeltilebilir maddi hata olarak kabul edilmiştir.
3. Temyizen incelenen İlk Derece Mahkemesi kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; davalı vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeple;
Davalı vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Davalı Millî Eğitim Bakanlığı harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine,
11.09.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.