"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi
KARAR : Davalı ...Anonim Şirketinin istinaf başvurusunun esastan reddi, davacının istinaf başvurusunun kabulü ile davanın kısmen kabulü
İLK DERECE MAHKEMESİ : Ankara 2. İş Mahkemesi
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesinin 07.12.2022 tarihli kararı ile İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılmasına ve eksikliğin giderilerek sonucuna göre yeniden karar verilmesi için dosyanın Mahkemesine gönderilmesine karar vermiştir.
Bölge Adliye Mahkemesinin ortadan kaldırma kararı doğrultusunda yeniden yapılan yargılama yapan İlk Derece Mahkemesince, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davacı ve davalı ... (...AŞ) vekilleri tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince davalı ...AŞ vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine, davacı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı ve davalı ...AŞ vekilleri tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin davalının Moskova'daki işyerinde teklif şefi/teknik ofis şefi/planlama mühendisi olarak 01.04.2011 - 05.02.2016 tarihleri arasında en son aylık 6.000,00 USD ücretle çalıştığını, iş sözleşmesine 05.02.2016 yılında son verildiğini, fazla çalışma yaptığını, ulusal bayram ve dinî tatillerde çalıştığını ancak alacaklarının ödenmediğini ileri sürerek kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, yıllık izin ücreti, fazla çalışma ücreti, ulusal bayram ve genel tatil ücreti, hafta tatili ücreti alacağının davalıdan tahsiline karar verilmesini istemiştir.
II. CEVAP
1. Davalı ...AŞ vekili cevap dilekçesinde; davacının 05.04.2011 - 14.07.2011 ve 01.01.2013 - 30.09.2015 tarihleri arasında, ...AŞ'de teknik ofis şefi olarak, en son brüt 5.100,00 USD ücretle çalıştığını, davacının kendi isteği ile işten ayrılmak istediğini belirttiğini ve tarafların anlaşarak iş sözleşmesine son verdiklerini, davacının kıdem ve ihbar tazminatına hak kazanmadığını, davacının zor durumda ve paraya ihtiyacı olduğunu belirtmesi üzerine tüm iyi niyetiyle çalışanına yardımcı olmak adına 13.12.2013 tarihinde, 50.890,00 TL tutarında borç verildiğini, alınan borcun davacı tarafından ödenmediğini, davacının müvekkili Şirketten alacağı olmadığını savunarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
2. Davalı ... Proje Danışmanlık ... İnş. ve Tic. AŞ vekili cevap dilekçesinde; davalı Şirketin Türk kanunlarına göre kurulmuş ve hâlihazırda yalnızca Türkiye’de ihracat gerçekleştiren bir anonim şirket olduğunu, 2011 yılının Nisan ayından itibaren Rusya’da sınırlı bir süre faaliyeti olduğunu, hâlihazırda 4 yılı aşkın süredir Rusya’dan çekilmiş bulunduklarını, Rusya şubesinin kapanmış olduğunu, davacının müvekkili Şirkette 22.07.2011-31.12.2012 tarihleri arasında teknik şef olarak çalıştığını, 31.12.2012 tarihinde Rusya’da başka bir firmada iş bulduğunu belirterek davalı Şirketten ihbar öneline uymaksızın ayrıldığını, en son brüt ücretinin 4.500,00 USD olduğunu, müvekkili Şirketten herhangi bir ücret alacağı bulunmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; somut olayda Türk hukukunun uygulanması yönünde dava açılmış olması ve davalıların savunmasının da Türk hukukuna göre yapılması nedeniyle uyuşmazlığa Türk hukuku uygulandığı, Bölge Adliye Mahkemesi kaldırma kararı öncesi verilen ilk karar ile yıllık izin ücreti yönünden davalının zamanaşımı def'i değerlendirilirken sehven 10 yıllık zamanaşımına tâbi olduğu değerlendirilerek hüküm kurulmuş ise de Yargıtay emsal içtihatları dikkate alındığında yıllık izin ücreti alacağının 5 yıllık zamanaşımı süresine tâbi olduğu, bu doğrultuda ıslah dilekçesine konu edilen kısmın zamanaşımına uğradığı belirtilerek davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı ve davalı ...AŞ vekilleri tarafından istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davacı vekili; fazla çalışma, hafta tatili ile ulusal bayram ve genel tatil alacaklarına ilişkin davanın kısmi dava olarak kabulünün hatalı olduğunu, bu alacakların belirsiz alacak davası olarak açıldığını ve zamanaşımına uğradıklarını kabul etmediklerini, yıllık izin ücreti alacağı yönünden 10 yıllık zamanaşımına tâbi olduğuna ilişkin kabule karşı davalıların istinafı olmadığını, bu durumun lehlerine usuli kazanılmış hak oluşturduğunu ileri sürerek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılması istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
2. Davalı ...AŞ vekili; iş sözleşmesinin bizzat davacı tarafından eylemli olarak işyerini terk edilmesi suretiyle sonlandırıldığını, davacıya 50.890,00 TL ödeme yapıldığını ve dekont sunulmasına rağmen bu miktarın alacaktan mahsup edilmediğini, hesaplamaya esas alınan ücretin hatalı olduğunu, alacakların net olarak hüküm altına alınması gerektiğini ileri sürerek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılması istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; güncel içtihatlara göre Türk hukukunun uygulanmasının yerinde olduğu, davacının 05.04.2011-30.09.2015 tarihleri arası çalıştığı ve Mahkemece esas alınan hizmet süresinde hata olmadığı, davacı aylık net 6.000,00 USD ücret aldığını iddia ettiği, ücret bordrolarına göre davacıya 2014 yılı Temmuz-Aralık ayları arası 6.000,00 USD; 2015 yılından sonra 5.100,00 USD aylık ücret ödendiği, tanıkların işveren tarafından ücret indirimi yapıldığını belirttiği, davacının ücretin düşürülmesine yazılı olarak onay verdiğine ilişkin delil olmadığı, bu doğrultuda davacının aylık 6.000,00 USD aldığının kabulünde hata olmadığı, davacının iş sözleşmesinin tazminat gerektirmeksizin sona erdiğinin ispat yükünün davalılarda olduğu, davalılar tarafından bu yönde delil sunulmadığı, tanıkların Rusya ile Türkiye arasında yaşanan kriz sonrasında davacının işten çıkarıldığını beyan ettikleri, bu durumda davacının kıdem ve ihbar tazminatına hak kazandığı, davalı tarafça davacıya borç para verildiği belirtilmişse de bu hususta delil olarak sunulan belgede borç verildiğine, verildiyse miktarına ilişkin veri bulunmadığı, alacakların brüt olarak hüküm altına alınmasında hata bulunmadığı, dava dilekçesinde davanın belirsiz alacak davası olarak açıldığına dair ibare bulunmadığı, davanın kısmi dava olduğu, davalıların ıslaha karşı süresinde zamanaşımı defi ileri sürdükleri, fazla çalışma, ulusal bayram ve genel tatil, hafta tatili ile yıllık izin alacaklarının dava dilekçesindeki miktarlar dışında zamanaşımına uğradığı, ancak ilk kararda yıllık izin ücreti açısından 10 yıllık zamanaşımı değerlendirmesi yapılarak 11.200,00 USD yıllık izin ücretine karar verildiği, davalı ... Şirketinin ilk karara karşı sunduğu istinaf dilekçesinde zamanaşımı yönünden istinaf başvurusu olduğu, ancak davalı ...AŞ'nin istinaf başvurusunda zamanaşımı def'i bulunmadığı, bu durumda davacı lehine kazanılmış hak nedeniyle davalı ...AŞ yönünden yıllık izin ücretine mahkemenin ilk kararındaki gibi hükmedilmesi gerektiği gerekçesiyle Bölge Adliye Mahkemesince davalı ...AŞ vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine, davacı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına ve davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı ve davalı ...AŞ vekilleri tarafından istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı vekili; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebeplere ek olarak vekâlet ücretinin hatalı olduğunu ileri sürerek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozularak ortadan kaldırılması ve davanın kabulüne karar verilmesi istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
2. Davalı vekili; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü taleplere ek olarak, tanıkların çalışma süreleri ile sınırlı hesaplama yapılması gerektiğini ileri sürerek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozularak ortadan kaldırılması ve davanın reddine karar verilmesi istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davanın türüne göre zamanaşımı def'inin dikkate alınıp alınmayacağı ile iş sözleşmesinin feshi, ücret miktarı, kıdem ve ihbar tazminatı, hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatil ile fazla çalışma alacağının var olup olmadığı ve vekâlet ücreti noktalarında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
1.6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 4857 sayılı İş Kanunu'nun17, 32, 41, 44, 46, 47 ve 63 maddeleri, 5718 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkındaki Kanun'un 24 ve 27 nci maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacı ve davalı ...AŞ vekillerinin temyiz dilekçelerinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edenlerden davalıya yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
20.11.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.