"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 29. Hukuk Dairesi
KARAR : İstinaf başvurusunun esastan reddi
İLK DERECE MAHKEMESİ : Ankara 6. İş Mahkemesi
Taraflar arasındaki kurum işleminin iptal davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, Ankara 13. İş Mahkemesinin 08.01.2021 tarihli kararı ile dava dosyasının sosyal güvenlik hukukundan kaynaklanan uyuşmazlıklar dışındaki uyuşmazlıklara bakmakla görevli Ankara iş mahkemelerine tevzi edilmek üzere tevzi bürosuna gönderilmesine karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince yapılan yargılama sonucunda, davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle;kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin Ankara ili ... Eğitim ve Araştırma Hastanesinde sürekli işçi statüsü ile bilgi işlem personeli olarak çalıştığını, eşinin ise ... Belediyesine bağlı temizlik görevlisi olarak çalıştığını, davacının eşinin atamaya tâbi olmadığını, bu sebeple Ankara iline atanması veya görevlendirilmesinin mümkün olmadığını, davacının ise 21.11.2019 tarihli dilekçesiyle bağlı bulunduğu İdareye başvuruda bulunarak aile bütünlüğünü sağlamak ve eşi ile aynı evde yaşama hakkını kullanabilmek maksadıyla Balıkesir ili ... ilçesine (... Devlet Hastanesinde boş bulunan bilgi işlem personeli kadrosuna) naklen atanma talebinde bulunduğunu, bahse konu talebine ... Yönetim Hizmetleri Genel Müdürlüğünün 26.11.2019 tarihli yazısına istinaden olumsuz cevap verildiğini, davacının atama talebinin "375 sayılı KHK'ye eklenen geçici 23'ncü madde gereğince sürekli işçi kadrosuna geçiş yapan personel hakkında belirsiz süreli iş sözleşmesinin 4. maddesinde il içinde verilen geçici görevlendirme halleri hariç, ilgili mevzuatta iller arasında geçici görevlendirme, eş durumu veya naklen tayin ile ilgili herhangi düzenleme bulunmadığından talep hakkında işlem yapılmadığı" gerekçesiyle reddedilmesinin 2709 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'na (Anayasa) aykırı olduğunu, ayrıca 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin (375 sayılı KHK) geçici 23 üncü maddesinde il dışına atama yapılmayacağına ilişkin açık ve yasaklayıcı bir hüküm de yer almadığını ileri sürerek davalı İdarenin müvekkilinin il dışına atama talebinin reddine ilişkin 60438742-929 sayılı işleminin hukuka aykırı olduğunun tespiti ile iptaline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alım sözleşmesi kapsamında yüklenici firma bünyesinde Ankara ili ... Eğitim ve Araştırma Hastanesinde bilgi işlem personeli olarak görev yapan davacının 375 sayılı KHK'ya eklenen geçici 23 üncü madde kapsamında sürekli işçi kadrosuna geçirilerek bahse konu hastanede istihdam edilmeye devam edildiğini, davacının 21.11.2020 tarihli dilekçe ile başvurarak eşinin Balıkesir ili ... ilçe Belediye Başkanlığında görev yapması nedeni ile naklen atamasının yapılması talebinde bulunduğunu, davacının talebinin reddedildiğini, 375 sayılı KHK'nın geçici 23 üncü maddesinin dördüncü fıkrasında sürekli işçi kadrosuna geçirilen sözleşmeli işçilerin görev yapacağı yere ilişkin sınırlama getirildiğini, davacı tarafından her ne kadar ... Sağlık Hizmetleri ve Yardımcı Sağlık Hizmetleri Sınıfı Harici Personelin Atama ve Yer Değiştirme Usul ve Esaslarına İlişkin Yönerge'nin (Yönerge) 9 uncu maddesinin birinci fıkrası kapsamında atama hakkı bulunduğu ileri sürülmüş ise de anılan Yönerge'nin "Kapsam" başlıklı 2 nci maddesi ile 4 üncü maddesi hükümleri dikkate alındığında bu Yönerge'nin davacı hakkında uygulanmasının hukuken mümkün olmadığını, öte yandan 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun (657 sayılı Kanun) 4 üncü maddesinin (D) bendinde belirtilen sürekli işçiler bakımından 657 sayılı Kanun hükümleri uygulanmayacağı belirtildiğinden dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; Mahkemece işveren iradesi yerine geçilerek yer değişikliği talebinin reddine ilişkin kararın iptali hususunda hüküm kurulamayacağından benzer uyuşmazlığa ilişkin Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 30. Hukuk Dairesinin 2021/1405 Esas ve 2021/1562 Karar sayılı kararı da göz önünde bulundurularak davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili; Anayasa'nın 41 inci maddesi ile Yönerge'nin amaç ve kapsama ilişkin maddeleri ile "Aile birliği mazeretine bağlı yer değişikliği" başlıklı 20 nci maddesi hükmü dikkate alındığında, müvekkilinin atamasının yapılmasının ve aile bütünlüğünün sağlanmasının yasal bir gereklilik olduğunu, ayrıca 375 sayılı KHK'nın geçici 23 üncü maddesinde il dışına atama yapılmayacağına ilişkin açık ve yasaklayıcı bir hükmün yer almadığını, talebin davalı Kurum tarafından reddinin hatalı olduğunu; ayrıca işbu davada esasa dahi girilmeden davanın reddine hükmedilmesinin hukuka ve usule aykırı olduğunu, kararın gerekçesinin de yetersiz olduğunu ileri sürerek İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; 657 sayılı Kanun'un 4 üncü maddesinin (D) bendi, 696 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin (686 sayılı KHK) 127 nci maddesi ile 375 sayılı KHK'ya eklenen geçici 23 üncü madde hükümleri gözetildiğinde, sürekli işçi kadrosunda çalışan personele yönelik belirtilen mevzuat hükümlerinde işçilerin nakil ve tayinine cevaz veren bir düzenleme bulunmadığı, bu sebeple davanın reddine dair İlk Derece Mahkemesi kararının yerinde olduğu gerekçesi ile davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; istinaf dilekçesindeki gerekçelere dayanarak ve resen dikkate alınacak nedenlerle Bölge Adliye Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, 696 sayılı KHK kapsamında sürekli işçi kadrosuna geçirilen davacı işçinin, eş durumu mazereti nedeniyle başka bir ile tayin talebinin reddine ilşkin kurum işleminin iptalinin gerekip gerekmediğine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 657 sayılı Kanun'un 4 üncü maddesinin (D) bendi.
3. 696 sayılı KHK ile 375 sayılı KHK'ya eklenen geçici 23 üncü maddenin ilgili bölümü şu şekildedir:
"...
Sürekli işçi kadrolarına geçirilenler, birinci fıkrada öngörülen şartları taşıdıkları sürece ve çalıştırıldıkları teşkilat ve birimde geçiş işlemi yapılmadan önceki ihale sözleşmesi kapsamındaki hizmetleri yürütmek üzere istihdam edilebilir. (Mülga cümle:1/3/2023-7438/2 md.) Özel güvenlik görevlilerinden bu madde kapsamında geçiş işlemleri yapılanlar, 5188 sayılı Kanun hükümlerine de tabi olmaya devam eder.
..."
4. Dairemizin 29.04.2024 tarih ve 2024/3318 Esas, 2024/7347 Karar sayılı ilâmının ilgili bölümü şu şekildedir:
"....
2. Davacının 696 sayılı KHK'nın 127 nci maddesiyle 375 sayılı KHK'ya eklenen geçici 23 üncü maddeye göre istihdam edildiği ve özel hukuk hükümlerine tâbi işçi statüsünde olduğu, sözü edilen maddede "...sürekli işçi kadrolarına geçirilenler, birinci fıkrada öngörülen şartları taşıdıkları sürece ve çalıştırıldıkları teşkilat ve birimde geçiş işlemi yapılmadan önceki sözleşmesi kapsamındaki hizmetleri yürütmek üzere istihdam edilebilir." hükmüne yer verildiği ve bu şekilde sürekli işçi kadrosuna geçirilen işçilerin geçiş işlemi yapılmadan önceki işyerinde çalışmaya devam ettirileceğinin açıkça düzenlendiği, dolayısıyla davacının başka bir ile veya bölgeye naklinin mümkün olmadığı dikkate alındığında; davacının nakil işleminin bu gerekçe ile hukuka aykırı olduğunun tespitine karar verilmesi gerekirken Bölge Adliye Mahkemesince; nakil yapılan mesafe dikkate alındığında nakil işleminin davacı işçi açısından çalışma koşullarında esaslı değişiklik teşkil ettiği, ancak bu hususta davacının muvafakatinin alınmadığı gerekçesiyle nakil işleminin hukuka aykırı olduğunun tespitine karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirir."
5. Dairemizin 09.05.2024 tarih ve 2024/5800 Esas, 2024/8066 Karar sayılı ilâmının ilgili kısmi ise şöyledir:
"...
2. Kural olarak mahkemelerce nakil talebinin reddi işleminin iptali yahut naklin sağlanması gibi icrai nitelikte karar verilmesi mümkün değil ise de ret işleminin hukuka aykırı olup olmadığının tespiti mümkündür. Somut uyuşmazlıkta davacının ret işleminin hukuka aykırılığının tespiti isteminde hukuki yararı bulunmaktadır. Ancak dosya kapsamından davacının, davalı ... Bakanlığına bağlı işyerinde hizmet alım sözleşmesi kapsamında çalışmaktayken, 696 sayılı KHK hükümlerine göre 02.04.2018 tarihinde sürekli işçi kadrosuna geçirildiği anlaşılmaktadır. 696 sayılı KHK'nın 127 nci maddesi ile 375 sayılı KHK'ya eklenen geçici 23 üncü maddesinde ise '..Sürekli işçi kadrolarına geçirilenler, birinci fıkrada öngörülen şartları taşıdıkları sürece ve çalıştırıldıkları teşkilat ve birimde geçiş işlemi yapılmadan önceki ihale sözleşmesi kapsamındaki hizmetleri yürütmek üzere istihdam edilebilir. ...' hükmüne yer verilmiştir. Söz konusu yasal düzenleme karşısında davacının Antalya iline atanma talebinin davalı işveren tarafından reddine karar verilmesinde hukuka aykırılık bulunmamakla Mahkemece davanın reddine karar verilmesi sonuç itibarıyla yerindedir."
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacı vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
14.10.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.