"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
DAVA TARİHİ : 19.07.2016
İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak verilen karar; davacı vekili ile davalı ... (...) vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildi.
Davacı vekilince temyiz incelemesinin duruşmalı olarak yapılması istenilmiş ise de 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369/2 hükmü uyarınca duruşma isteğinin mahiyetten reddi ile incelemenin dosya üzerinden yapılmasına karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkili Şirketin ... ilçesinde bulunan işyerinde teftiş yapıldığını, teftiş sonucu hazırlanan raporun tam ve tasdikli bir suretinin Şirkete tebliğ edilmediğini, sadece tespit edilen eksikliklerle ilgili bölümler hakkında bilgi verildiğini, teftiş raporunun ... içeriğine ve detaylarına ulaşılamadığı için savunma haklarının kısıtlandığını, ulaşılabilen bilgilere göre fiilî ve kaydi ücret farkı bulunduğu, eksik ücret ödendiği, fazla çalışma, hafta tatili, ulusal bayram ve ... tatil ücretlerinin ödenmediğine dair rapor düzenlendiğini, raporda yer alan tespit ve değerlendirmelerin gerçeği yansıtmadığını, zira yapılan çalışmalar karşılığı tüm ücretlerin bordrolara yansıtılarak tam olarak ödendiğini, raporda yazılı bir delil ile sonuca gidilmediğini ileri sürerek teftiş sonucu düzenlenen raporun iptaline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1. Davalı ... vekili cevap dilekçesinde; müvekkili Bakanlığa husumet yöneltilemeyeceğini, öncelikle davanın husumet yönünden reddi gerektiğini, davanın süresinde açılmadığını, müfettiş tarafından tespit edilen noksanlıkların giderilmemesi nedeniyle davacı hakkında 329.658,00 TL idari para cezası uygulandığını, idari para cezasına itiraz edilmediğinden tespitin kesinleştiğini, kaldı ki tespit olunan mevzuata aykırılıkların işyeri çalışanlarının ifadelerine dayandığını, tespitlerin hatalı olmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
2. Taraf olmaktan çıkarılan Türkiye İş Kurumu (...) ... Müdürlüğü vekili cevap dilekçesinde; müvekkili Kurumun davada taraf sıfatı bulunmadığını, davanın süresinde açılmadığını, teftiş sonucu düzenlenen rapordaki tespitlerin usul ve esas yönünden hukuka ve olaya uygun olduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.
3. Davalı olarak davaya dâhil edilen bir kısım işçiler cevap dilekçelerinde davacının açtığı davayı kabul ettiklerini beyan ederken bir kısım işçiler ise yasal süresi içerisinde cevap dilekçesi ibraz etmemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 26.02.2021 tarihli kararı ile; kurum işleminin iptali yönündeki talebin hukuki yarar yokluğundan reddine, 6100 sayılı Kanun'un 124. maddesi uyarınca dava dışı bırakılan ... ... Müdürlüğü hakkında karar verilmesine yer olmadığına ve lehine vekâlet ücreti takdirine yer olmadığına karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
İlk Derece Mahkemesinin 26.02.2021 tarihli kararına karşı süresi içinde davacı vekili, davalı taraf olmaktan çıkarılan ... ... Müdürlüğü vekili ile bir kısım davalı işçiler vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulması üzerine İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 15. Hukuk Dairesinin 10.03.2022 tarihli kararı ile istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
Bölge Adliye Mahkemesinin 10.03.2022 tarihli kararının süresi içinde davacı vekili ve davalı taraf olmaktan çıkarılan ... ... Müdürlüğü vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine Dairece; iş müfettişi tarafından tutulan tutanaklar ile düzenlenen raporların işçi alacaklarına ilişkin kısımlarına karşı tarafların otuz gün içinde itiraz hakkının mevcut olduğu, bu kapsamda açılan davalarda ayrı bir hukuki yarar şartı aranmayacağı, diğer bir ifade ile davacı işverenin bu davayı açmakta hukuken korunmaya değer güncel bir yararının bulunduğunun kabul edilmesi gerektiği, buna göre İlk Derece Mahkemesince işin esasına girilerek bir karar verilmesi gerekirken yerinde olmayan gerekçe ile teftiş raporunun iptali talebinin reddine karar verilmesinin hatalı olduğu, davada taraf olmaktan çıkarılan ... ... Müdürlüğü lehine vekâlet ücretine hükmedilmesi gerektiği, bu hususun gözetilmemesi ve ayrıca davalı sıfatıyla gerekçeli karar başlığında belirtilmesinin isabetsiz olduğu gerekçesiyle hükmün bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; bozmaya uyularak yapılan yargılama sonunda, iş müfettişi raporunda hakkında işçilik alacağı olduğu tespiti yapılan işçilerin ... tespitlere ilaveten her birinin durumunun tek tek irdelenmesi neticesinde davalı işyerindeki uygulamaların hatalı olduğu, iş müfettişi tespitlerinin kanuna uygun olduğu, gerek kesinleşen işçilik alacakları davaları gerekse dosyadaki deliller ve bilirkişi raporundaki tespitler birlikte değerlendirildiğinde teftiş raporunda 31 günlük çalışma karşılığı ücrete ilişkin tespit dışındaki diğer tespitlerde hukuka aykırılık bulunmadığı, aksinin davacı işveren tarafından ispat edilemediği, bu sebeple davayı kabul eden 72 işçi dışındaki işçilere ilişkin teftiş raporundaki tespitlerin iptalini gerektiren bir durum olmadığı gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Sebepleri
1. Davacı vekili temyiz dilekçesinde;
a. İşçilik alacakları hakkında dava açan ve davaları kesinleşen dâhili davalı 16 işçi açısından teftiş raporunun iptaline karar verilmemesinin hatalı olduğunu,
b. Teftiş raporundaki fazla çalışma, hafta tatili ve ulusal bayram ve ... tatil günlerinde çalışmaya ilişkin tespitlerin esastan incelenmediğini,
c. Teftiş raporunda incelenen dönem bakımından 1 yıllık süreye uyulmadığını,
d. İşçilik alacaklarının zamanaşımına uğradığını ileri sürmüştür.
2. Davalı ... vekili temyiz dilekçesinde;
a. Müvekkili Bakanlık aleyhine olacak şekilde teftiş raporunun bir kısmının iptaline karar verilmesinin usul ve kanuna aykırı olduğunu,
b. Davacı tarafın bir kısım işçilerin kabul beyanı dışında teftiş raporunun aksini ispat edemediğini,
c. Yargılama giderinden sadece Bakanlığın sorumlu tutulmasının haksız ve hukuka aykırı olduğunu ileri sürmüştür.
B. Değerlendirme ve Gerekçe
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık; ... İş Teftiş Kurulu Başkanlığının dava konusu teftiş raporunda yer alan tespitlerin gerçeği yansıtıp yansıtmadığı, buna göre rapora itirazın yerinde olup olmadığı ve yargılama giderine ilişkindir.
Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacı vekili ve davalı ... vekili tarafından temyiz dilekçelerinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan İlk Derece Mahkemesi kararının ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz eden davacı tarafa yükletilmesine,
Davalı ... harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine,
05.02.2025 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.