"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 30. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2024/1875 E., 2024/1474 K.
İLK DERECE MAHKEMESİ : İstanbul 16. İş Mahkemesi
SAYISI : 2023/356 E., 2024/312 K.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin 31.10.2008-21.10.2016 tarihleri arasında davalı Şirket yanında çalıştığını, iş sözleşmesinin davalı tarafından FETÖ/PDY terör örgütü iltisaklı olduğu gerekçesi ile 4857 sayılı İş Kanunu'nun 25/II-(e) hükmü uyarınca feshedildiğini, savunmasının alınmadığını, davalı tarafından bildirilen fesih sebebinin haklı nedenle fesih nedeni olamayacağını belirterek müvekkilinin işe iadesine ve işe başlatmama tazminatı ile boşta geçen süre ücretinin belirlenmesine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacının Asya Katılım Bankası hesabının tespit edildiğini, hesap hareketleri davacıya sözlü olarak sorulduğunda arsa satışına ilişkin olduğunu beyan ettiğini, ancak bu hususun ispat edilemediğini, davacının millî güvenliğe tehdit oluşturan yapılarla bağlantısı olduğunun anlaşıldığını, bu nedenle iş sözleşmesinin feshedildiğini savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İHLAL KARARINDAN ÖNCEKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. İlk Derece Mahkemesi Kararı
İlk Derece Mahkemesinin 31.10.2017 tarihli kararı ile; davacının FETÖ/PYD terör örgütü ile illiyet, irtibat ve iltisakı olduğu, işveren tarafından güven ilişkisinin sarsıldığı gerekçeleriyle 673 sayılı Kanun Hükmünde Kararname gereğince davanın reddine karar verilmiştir.
B. İstinaf
İlk Derece Mahkemesinin 31.10.2017 tarihli kararına karşı süresi içinde davacı vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulması üzerine Bölge Adliye Mahkemesinin 20.11.2018 tarihli kararı ile, davacının Asya Katılım Bankası hesap hareketleri incelendiğinde davacının hesabına yüklü miktarda para girişi olduğu, davacı tarafından ilgili miktarların taşınmaz satışına ilişkin olduğunun iddia edildiği, bu iddianın ispatlanamadığı, bu durumun işverenin güvenini sarstığı gerekçeleriyle davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
C. Yargıtay Kararı
Bölge Adliye Mahkemesinin 20.11.2018 tarihli kararına karşı süresi içinde davacı vekilince temyiz başvurusunda bulunulması üzerine Dairemizin 18.09.2019 tarihli kararı ile Bölge Adliye Mahkemesi kararının onanmasına karar verilmiştir.
IV. ANAYASA MAHKEMESİ KARARI VE İHLAL KARARINDAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bireysel Başvuru ve Anayasa Mahkemesi Kararı
Kesinleşen karara karşı davacı tarafın Anayasa Mahkemesine bireysel başvuruda bulunması üzerine Anayasa Mahkemesinin 2019/36800 Başvuru numaralı ve 20.09.2023 tarihli kararı ile; somut olayda başvurucudan duyulan şüphenin Asya Katılım Bankası hesabına 2014 yılı Şubat ayında 250.000,00 TL para yatırmış olması olduğu, ancak Mahkeme tarafından ilgili Asya Katılım Bankası hesap hareketlerinin incelenmediği, bu durumun 2709 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın (Anayasa) 20. maddesinde düzenlenen özel hayata saygı hakkına etki eden tedbirin olağanüstü hâl döneminde temel hak ve özgürlüklerin kullanımının durdurulmasını ve sınırlanmasını düzenleyen Anayasa'nın 15. maddesindeki ölçütlere uygun olmadığı belirtilerek ihlalin sonuçlarının giderilmesi için yeniden yargılama yapılmasına ve dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
B. İlk Derece Mahkemesi Kararı
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; Anayasa Mahkemesi kararı üzerine gerekli araştırmaların yapıldığı, davacı hakkında FETÖ/PYD terör örgütü bağlantısı ile ilgili İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığının 2019/3497 Soruşturma sayılı dosyasında soruşturma yapıldığı, davacı hakkında kovuşturmaya yer olmadığına ilişkin karar verildiği, dosya kapsamından davacının söz konusu terör örgötü ile bağlantası, irtibatı, iltisakı ve ilişkisi olduğunu gösterir delil bulunmadığı gerekçeleriyle davanın kabulü ile davacının işe iadesine, yasal süre içinde işverene başvurması hâlinde en çok 4 aya kadar boşta geçen süre ücreti ile işe başlatılmadığı takdirde ödenmesi gereken 6 aylık ücret tutarında işe başlatmama tazminatı miktarlarının belirlenmesine karar verilmiştir.
C. İstinaf
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı taraf vekillerince süresinde istinaf başvurusunda bulunulması üzerine Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığının 2019/3497 Soruşturma sayılı dosyasında verilen kovuşturmaya yer olmadığı kararında Asya Katılım Bankası hesap hareketlerinin ayrıntılı olarak incelendiği, banka hesap hareketlerinin örgüt talimatı ile Bankayı fonlamaya yönelik yapılmış olmadığının değerlendirildiği, İlk Derece Mahkemesi tarafından verilen işe iade talebinin kabulüne ilişkin gerekçenin usul ve kanuna uygun olduğu, öte yandan 7036 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu'nun 12. maddesi hükmünün 01.01.2018 tarihinde yürürlüğe girdiği, dava tarihinin 30.10.2016 olduğu, bu nedenle alacakların parasal olarak talep edilmesinin mümkün olmadığı ve davacının kıdemine göre işe başlatmama tazminatının 5 aylık ücreti tutarında belirlenmesi gerektiği gerekçeleriyle davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine, davalı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararı ortadan kaldırılarak esas hakkında yeniden hüküm kurulmak suretiyle davanın kabulü ile davacının işe iadesine, yasal süre içinde işverene başvurması hâlinde en çok 4 aya kadar boşta geçen süre ücreti ile işe başlatılmadığı takdirde 5 aylık ücreti tutarında işe başlatmama tazminatının ödenmesi gerektiğinin tespitine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili temyiz dilekçesinde; Anayasa Mahkemesi kararı üzerine yeniden yapılan yargılama sonucunda verilen kararın diğer tarafın kazanılmış haklarını ortadan kaldıracak nitelikte olmaması gerektiğini belirterek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasını talep etmiştir.
B. Değerlendirme ve Gerekçe
Uyuşmazlık, feshin geçerli ya da haklı nedene dayanıp dayanmadığı ile bunun sonucunda davacının işe iadesine karar verilip verilemeyeceğine olmadığına ilişkindir.
Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 371. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davalı vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370/1 hükmü uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
20.01.2025 tarihinde oy birliğiyle kesin olarak karar verildi.