"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Bursa Bölge Adliye Mahkemesi 12. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2024/1979 E., 2024/2335 K.
İLK DERECE MAHKEMESİ : Kütahya 3. İş Mahkemesi
SAYISI : 2021/15 E., 2024/29 K.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin 2016-2019 yılları arasında davalıya ait yurt dışındaki şantiyelerde tesisatçı olarak çalıştığını, net 1.800,00 USD ücret aldığını, iş sözleşmesinin haksız olarak feshedildiğini ileri sürerek ödenmeyen kıdem tazminatı ile yıllık ücretli izin, fazla çalışma, hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; husumet itirazı ve zamanaşımı def'inde bulunduklarını, davacının davalı işyerinde bir çalışması olmadığını, herhangi bir hak ve alacağının bulunmadığını, davanın yabancı para üzerinden açılmasının usule uygun olmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; tanık beyanlarına göre davacının çalışmasının davalı işverende geçtiğinin doğrulandığı, banka kayıtlarının incelenmesinde ... Limited Şirketinde çalışmasının geçtiği dönemlerde ödemeler yapıldığı, davalı Şirketin ... Limited Şirketinin hisse sahibi olduğu, emsal dosyalarda davalı Şirketin davacının çalıştığı yurt dışı projesi nedeniyle sorumlu olduğunun kabul edildiği, dolayısıyla tanık beyanları, kayıtlar ve emsal dosyalar dikkate alındığında; davalının husumet itirazının yerinde görülmediği, davalı tarafça cevap dilekçesi ıslah edilerek somut olaya yabancı hukukunun uygulanmasını talep edilmiş ise de Yargıtay kararında açıkça bu itirazın cevap dilekçesinde ya da en geç ön inceleme duruşmasında yapılması gerektiğinin içtihat edildiği dikkate alındığında uyuşmazlığa Türk hukukunun uygulanması gerektiği, iş sözleşmesinin işveren tarafından feshedildiği, feshin haklı nedene dayandığı hususunun işveren tarafından iddia ve ispat edilemediği, bildirim önellerine uyulduğunun ya da yapılan işin belirli süreli olmasına ilişkin herhangi bir delil ya da belge ile sunulmadığının anlaşılması karşısında davacının kıdem tazminatı ve ihbar tazminatına hak kazandığı, hükme esas alınan 22.11.2023 tarihli bilirkişi raporunda Türk hukuku dikkate alınarak yapılan hesaplamaya itibar edildiği gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekillerince istinaf başvurusunda bulunulması üzerine, Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; yurt dışındaki şirket ile dava Şirketin ortaklarının aynı olduğu, rezervasyon bilet çıktılarına göre davacının uçak giderlerinin davalı Şirket tarafından karşılandığı, yurda giriş çıkış kayıtlarının gönderilen Emniyet kayıtları ile uyumlu olduğu, banka kayıtlarına göre davacının hesabına ... Limited Şirketinden aylar bazında havaleler yapıldığı, tanık beyanlarına göre davacının Maldivler'de çalıştığı, dava dilekçesine ekli haber çıktılarına göre davalı Şirketin ... Projesini hayata geçirmek için bir kısım iş ilanları ve haber metinlerinin bulunduğu, buna göre davalı Şirketin davacının çalıştığı yurt dışı projesinde işveren olduğu belirtilerek istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili temyiz dilekçesinde;
1. Uyuşmazlıkta yabancı hukukun uygulanması gerektiğini,
2. Davanın husumet yokluğu nedeniyle reddi gerektiğini,
3. Davacı eksik harcı tamamlamadığından davanın açılmamış sayılmasına karar verilmesi gerektiğini,
4. Taleplerin tamamının zamanaşımına uğradığını, bu yönden yapılan itiraza rağmen yeni bir hesaplama yapılmadığını,
5. Bilirkişi raporuna itirazlarını tekrar ettiklerini,
6. Davacının iş bitimi nedeniyle işten ayrıldığını, tazminat hakkı bulunmadığı gibi fazla çalışma, hafta tatili, yıllık ücretli izin, ulusal bayram ve genel tatil alacağının da bulunmadığını,
7. Hizmet süresi ve ücretin hatalı belirlendiğini,
8. Faiz başlangıç tarihleri ve oranlarının hatalı olduğunu ileri sürmüştür.
B. Değerlendirme ve Gerekçe
Uyuşmazlık, uygulanması gereken hukukun belirlenmesi, dava konusu alacakların ispat ve hesaplanması ile hüküm altına alınan alacaklardan davalının sorumlu olup olmadığı ve hükmedilen faiz hususlarındadır.
1. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davalı vekilinin aşağıdaki paragrafın kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. Yabancı para borcuna hangi faizin uygulanacağı 3095 sayılı Kanunî Faiz ve Temerrüt Faizine İlişkin Kanun'un (3065 sayılı Kanun) "Yabancı para borcunda faiz" kenar başlıklı 4/a maddesinde düzenlenmiş olup ilgili düzenlemede;“Sözleşmede daha yüksek akdi veya gecikme faizi kararlaştırılmadığı hallerde, yabancı para borcunun faizinde Devlet Bankalarının o yabancı para ile açılmış bir yıl vadeli mevduat hesabına ödediği en yüksek faiz oranı uygulanır.” kuralına yer verilmiştir.
Somut olayda uyuşmazlık konusu alacakların yabancı parayla tahsili talep edildiğinden hüküm altına alınan alacaklara, 3095 sayılı Kanun'un 4/a maddesi uyarınca Devlet bankalarınca Amerikan Doları (USD) üzerinden açılmış bir yıllık vadeli mevduata uygulanan en yüksek faiz oranının uygulanması gerekir. Bu husus gözetilmeden karar verilmesi hatalıdır.
Ne var ki bu hatanın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 370/2 hükmü uyarınca kararın düzeltilerek onanması gerekir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Davalı tarafın diğer temyiz itirazlarının reddine,
2. Temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA, davalı tarafın temyiz itirazının kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararının, hüküm fıkrasının (a) bendindeki "bankalarca mevduata uygulanan en yüksek mevduat faizi ile" ibaresinin, (b) ve (c) bentlerindeki "yasal faizi ile" ibareleri ile (d), (e) ve (f) bentlerindeki "mevduata uygulanan en yüksek mevduat faizi ile" ibarelerinin hükümden çıkartılarak yerlerine; "Devlet Bankalarınca USD üzerinden açılmış bir yıllık vadeli mevduata uygulanan en yüksek faiz oranı ile" ibaresinin yazılması suretiyle DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde ilgiliye iadesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
12.03.2025 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.