"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2024/2772 E., 2024/3531 K.
İLK DERECE MAHKEMESİ : Ankara 4. İş Mahkemesi
SAYISI : 2023/225 E., 2024/220 K.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davacının davalıya ait 52. Fabrika Müdürlüğü/Diyarbakır işyerinde atış kontrol aletleri tamircisi ve telemetre iş ve meslek kolunda çalışmasına rağmen işinin büyük bir kısmını Tırtıllı Araçlar ve Ağır ... Kısmında icra ettiğini, davacının Türk Harb-İş Sendikası üyesi olarak toplu iş sözleşmelerinden yararlandığını, Tırtıllı Araçlar ve Ağır ... Kısmında sürekli çalışan işçilerin 7,5 saat kapsamında çalıştığını, davacının da Tırtıllı Araçlar ve Ağır ... kısmında çalıştığı zamanlarda yüksek dozda gürültüye maruz kaldığını, 7,5 saat çalıştırılması gerekirken haksız olarak günde 8,5 saat çalıştırıldığını, %14 kısa çalışma primi ile hak kazandığı fazla çalışma ücretlerinin ödenmediğini ileri sürerek davacının Sağlık Kuralları Bakımından Günde Azami Yedi Buçuk Saat veya Daha Az Çalışılması Gereken İşler Hakkındaki Yönetmelik (Yönetmelik) kapsamında olduğunun tespiti ile buna bağlı olarak kısa çalışma primi ve fazla çalışma ücretinin (%80 zamlı) davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; zamanaşımı def'inde bulunduklarını, davacı işçinin ... ve Aka bölümünde optikçi ve telemetreci lazer ünitesinde çalıştığını, davacı her ne kadar zaman zaman Tırtıllı Araçlar ve Ağır ... Kısmında gürültüye maruz kalsa da bu kısımda geçirdiği sürelerin Yönetmelik kapsamında sayılmasını gerektirmeyeceğini, davacının fazla çalışma yapmasının söz konusu olmadığını, davacının çalışmasına ilişkin müvekkili Bakanlık tarafından toplu iş sözleşmesi, mevzuat ve emirlere uygun işlem tesis edildiğini savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
Bölge Adliye Mahkemesinin 28.04.2023 tarihli ortadan kaldırma kararı üzerine, İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; A Sınıfı İş Güvenliği Uzmanı İnşaat Yüksek Mühendisi, Öğretim Görevlisi Makine Mühendisi ve Hukukçu bilirkişiden oluşan üç kişilik bilirkişi heyeti tarafından işyerinde keşif yapıldığı, dosya kapsamına ve keşif yerinde yapılan incelemeler sonucu düzenlenen bilirkişi raporuna göre; davacının asıl çalışma yerinin tırtıllı araçların bakımının yapıldığı atölyeden yaklaşık 400 metre mesafede olan Termal, Laser kontrol ve dürbün bakım atölyesi olduğu, burada yapılan ses ölçümlerinde ses şiddetinin yapılan işe bağlı olarak 45-65 desibel arasında ölçüldüğü, davacının çalışma süresinin çoğunu bu atölyede geçirdiği, işi gereği belli zaman aralıklarında verilen iş emirlerine bağlı olarak tırtıllı araçların ve ağır ... bakımlarının yapıldığı atölyeye gittiği, bu atölyede yapılan ses ölçümlerinde araç çalışırken gürültü şiddetinin 85-87 desibel olarak ölçüldüğü, ancak davacının burada bulunma zaman aralığının sadece makine aksamının montaj, demontaj ve ayarlama zamanı kadar olduğu, bu nedenle gürültüye maruziyet zamanının çok kısa olduğu, söz konusu bu zaman diliminde de davacının KK kullanma imkânının veya atölye dışında işini yapma imkânının mevcut olduğu, bu nedenle davacının normal çalışma süresine tâbi olduğu ve Yönetmelik kapsamında sayılamayacağı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulması üzerine, Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; İlk Derece Mahkemesi kararında yer alan gerekçeler doğrultusunda, davacının çalışması Yönetmelik kapsamında sayılamayacağından davanın reddine karar verilmesinde isabetsizlik bulunmadığı gerekçesiyle davacının istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili temyiz dilekçesinde;
1. Davacının mesaisinin çoğunu gürültü düzeyi yüksek olan tırtıllı araçlar ve ağır silahlar atölyesinde geçirdiğini, mesaisinin bir kısmını orada geçirmesinin Yönetmelik'ten yararlanması ve günde 7,5 saatten fazla çalıştırılmaması için yeterli olacağını,
2. Davacının kişisel koruyucu donanım kullanmasının Yönetmelik kapsamında çalıştırılamayacağı anlamına gelmeyeceğini ve davacının işini başka yerde yapma imkânı da bulunmadığını,
3. İtiraza konu bilirkişi heyet raporunun Bakanlık görüşlerine ve emsal yargı kararlarına aykırı olduğunu, bilirkişi raporu esas alınarak kurulan hükmün hukuka ve hakkaniyete aykırı olduğunu, davanın kabulü gerektiğini ileri sürmüştür.
B. Değerlendirme ve Gerekçe
Uyuşmazlık, davacının Yönetmelik kapsamına giren işlerde çalışıp çalışmadığı, buna bağlı olarak kısa çalışma primi ve fazla çalışma alacağına hak kazanıp kazanmadığı hususlarına ilişkindir.
Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 371. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacı vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370/1 hükmü uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
21.04.2025 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.