"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
1. Taraflar arasındaki “maddi tazminat” davasından dolayı yapılan yargılama sonunda Kars 1. Asliye Hukuk Mahkemesince verilen davanın kabulüne ilişkin karar, davalı vekilinin temyizi üzerine Yargıtay 4. Hukuk Dairesince yapılan inceleme sonunda bozulmuş, Mahkemece Özel Daire bozma kararına karşı direnilmiştir.
2. Direnme kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
3. Hukuk Genel Kurulunca dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
I. YARGILAMA SÜRECİ
Davacı İstemi:
4. Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin köyde yaşadığını ve geçimini çiftçilikle sağladığını, 31.10.2011 tarihinde müvekkiline ait Simental ırkı gebe ineğin köyün arazisinde otlarken davalı tarafından uygunsuz yere bırakılan şeker pancarı ve posa atıklarını yemesi sonucu öldüğünü, hayvanının ölmesinden dolayı ekonomik sıkıntıya düştüğünü ileri sürerek fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla 3.000TL maddi tazminatın 31.10.2011 tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalıdan tahsilini talep etmiş, bilirkişi raporundan sonra da 24.09.2013 tarihli makbuzla tamamlama harcı yatırarak maddi tazminat talebini 8.820TL'ye yükseltmiştir.
Davalı Cevabı:
5. Davalı vekili cevap dilekçesinde; 2011 - 2012 dönemi içinde fabrikada biriken şeker pancarı atıklarını toplama ve Kars Belediyesi çöplüğüne nakletme işinin dava dışı ...İnşaat Tem. Gıda San. Tic. Ltd. Şti.’ye ihale edildiğini, ihale şartnamesinin 30. maddesi gereğince şartname gereklerine uygun davranılmaması hâlinde oluşacak zarar ve ziyandan yüklenici firmanın sorumlu olacağının kararlaştırıldığını, dava konusu olayda bir zarar var ise husumetin yüklenici firmaya yöneltilmesi gerektiğini, müvekkilinin davada taraf sıfatı bulunmadığı gibi dava konusu olayda müvekkiline atfı kabil bir kusurun da bulunmadığını, davacıya ait ineğin fabrika atığından dolayı öldüğünün belli olmadığını, belirtilen zarar miktarını kabul etmediklerini belirterek davanın reddini savunmuştur.
Mahkeme Kararı:
6. Kars 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 03.10.2013 tarihli ve 2012/85 E., 2013/606 K. sayılı kararı ile; şeker fabrikası atıklarının hayvanların kolayca ulaşabileceği yerlere gelişi güzel bırakıldığı, davacıya ait ineğin davalı ... fabrikasına ait atıkları yemesi sonucu öldüğü, dolayısıyla olayda davalının kusurlu olduğu gerekçesiyle davanın kabulü ile 5.000TL hayvanın ölüm tarihindeki değeri, 1820TL süt geliri ve hayvanın gebe olması sebebi ile doğacak zarar olan 2.000TL olmak üzere toplam 8.820TL’nin olay tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmiştir.
Özel Daire Bozma Kararı:
7. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
8. Yargıtay 4. Hukuk Dairesinin 25.11.2014 tarihli ve 2014/848 E.,2014/15920 K. sayılı kararı ile;
“...Dava haksız fiil nedeni ile uğranılan zararın tahsili isteği ile 818 sayılı BK 41.(TBK. 49) maddesine dayanılarak açılmıştır. 818 sayılı BK 41.(TBK. 49) maddesinde ifade edilen zarar mal varlığında meydana gelen bir azalmayı ifade eder. Bu eksilme malvarlığının zarar verici eylemin işlenmesi sonucu içine düştüğü durumla bu eylem olmasa idi mal varlığının bulunacak olduğu durum arasındaki farktan ibarettir. Tazminatın amacı bu farkın giderilmesine yöneliktir. Fail o fiilin uygun illiyet rabıtasından doğmayan sonuçlarından sorumlu tutulamaz. Bu anlamda süt verimi ineğin ekonomik değeri içinde bulunmaktadır. Ölen ineğin ve doğacak buzağının bedeline olay tarihinden faizi ile birlikte hükmedildiğine göre ayrıca süt gelirinden mahrum kalındığı esası benimsenerek bunlar ile haksız fiil arasında ancak mantıki bir illiyetin mevcut olduğu, gerçek bir sebep – sonuç bağının bulunmadığı düşünülmeden bu kalem isteğin hüküm altına alınması bozmayı gerektirmiştir...” gerekçesiyle karar bozulmuştur.
Direnme Kararı:
9. Kars 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 08.10.2015 tarihli ve 2015/158 E., 2015/540 K. sayılı kararı ile önceki gerekçe tekrar edilmek ve genişletilmek suretiyle direnme kararı verilmiştir.
Direnme Kararının Temyizi:
10. Direnme kararı süresi içinde davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
II. UYUŞMAZLIK
11. Direnme yolu ile Hukuk Genel Kurulu önüne gelen uyuşmazlık; davalının eylemi ile davacıya ait ineğin ölümü arasında, davalının davacının mahrum kaldığı süt gelirinden sorumlu olmasını gerektirecek şekilde uygun illiyet bağının mevcut olup olmadığı, buradan varılacak sonuca göre davalının mahrum kalınan süt gelirine ilişkin zarar kaleminden sorumlu tutulup tutulmayacağı noktasında toplanmaktadır.
III. ÖN SORUN
12. Hukuk Genel Kurulunda yapılan görüşmeler sırasında işin esasının incelenmesinden önce; direnme kararının davalı vekili tarafından 03.12.2015 tarihinde temyiz edilmesi üzerine mahkemece temyiz harç ve masraflarının mahkeme veznesine yatırılması için muhtıra düzenlendiği ve 15.12.2015 tarihinde davalıya tebliğ edildiği, muhtıra içeriğine “aşağıda miktarı belirtilen posta giderinin (ve eksik harcın) ve vekil olduğunaza dair vekalatnamenizi işlem muhtırasının tebliğ tarihinden itibaren yedi günlük kesin süre içinde mahkeme veznesine yatırılması, aksi halde temyiz isteminden vazgeçme sayılacağına karar verileceği ihtar olunur” şeklinde meşruhat yazıldığı, davalı vekilinin temyiz harç ve masraflarını süresi içinde mahkeme veznesine yatırmaması üzerine mahkemece bir haftalık kesin süre içerisinde temyiz harç ve masraflarının yatırılmadığı gerekçesiyle 15.07.2016 tarihli ek karar ile temyiz isteminin reddine karar verildiği, davalı vekilinin temyiz harç ve giderlerini süresi içerisinde posta havalesi yoluyla yatırdığını iddia ettiği ancak dosya kapsamında yer alan 17.12.2015 tarihli acele posta servis belgesinin içeriğinin belli olmadığı olayda; muhtırada temyiz harç ve masraflarının mahkeme veznesine yatırılması gerektiği ihtar edilmesine rağmen posta havalesi yoluyla gönderilmesinin kabul edilip edilmeyeceği, buradan varılacak sonuca göre mahkemece verilen ek kararın kaldırılarak, esasa yönelik temyiz incelemesinin yapılıp yapılamayacağı hususları ön sorun olarak tartışılmıştır.
IV. GEREKÇE
13. Uyuşmazlığın çözümü açısından öncelikle konuyla ilgili yasal düzenlemelerin incelenmesinde yarar vardır.
14. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (HMK) geçici 3. maddesi;
“(1) Bölge adliye mahkemelerinin, 26/9/2004 tarihli ve 5235 sayılı Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanunun geçici 2 nci maddesi uyarınca Resmî Gazete’de ilan edilecek göreve başlama tarihine kadar, 1086 sayılı Kanunun temyize ilişkin yürürlükteki hükümlerinin uygulanmasına devam olunur.
(2) Bölge adliye mahkemelerinin göreve başlama tarihinden önce verilen kararlar hakkında, kesinleşinceye kadar 1086 sayılı Kanunun 26/09/2004 tarihli ve 5236 sayılı Kanunla yapılan değişiklikten önceki 427 ilâ 454 üncü madde hükümlerinin uygulanmasına devam olunur. (Ek cümle: 1/7/2016-6723/34 md.) Bu kararlara ilişkin dosyalar bölge adliye mahkemelerine gönderilemez.
(3) Bu Kanunda bölge adliye mahkemelerine görev verilen hallerde bu mahkemelerin göreve başlama tarihine kadar 1086 sayılı Kanunun bu Kanuna aykırı olmayan hükümleri uygulanır.” hükmünü içermekle birlikte, 28.07.2020 tarihli ve 31199 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 7251 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun’un 47. maddesi ile geçici 3. maddenin 2. fıkrasındaki “454” ibaresi “444” şeklinde değiştirilmiştir.
15. Açıklanan düzenlemeye göre, bölge adliye mahkemelerinin göreve başlama tarihinden önce verilmiş olan kararlar hakkında, kesinleşinceye kadar 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nun (HUMK) 26.09.2004 tarihli ve 5236 sayılı Kanun ile yapılan değişiklikten önceki 427 ila 444. madde hükümlerinin uygulanmasına devam olunacağı anlaşılmaktadır.
16. 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nun 5236 sayılı Kanun ile yapılan değişiklikten önceki 434. maddesinin 3. fıkrasında ise temyiz dilekçesi verilirken gerekli harç ve giderlerin tamamının ödeneceği, bunların eksik ödenmiş olduğu sonradan anlaşılırsa kararı veren hâkim veya mahkeme başkanı tarafından verilecek yedi günlük kesin süre içinde tamamlanması gerektiği, aksi hâlde temyizden vazgeçmiş sayılacağı hususunun temyiz edene yazılı olarak bildirileceği, verilen süre içinde harç ve giderler tamamlanmadığı takdirde kararın temyiz edilmemiş sayılmasına karar verileceği düzenlenmiştir.
17. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun geçici 3. maddesi gereğince uygulanması gereken HUMK’nın 434. maddesi ile ilgili 25.01.1985 tarihli ve 1984/5 E., 1985/1 K. sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı gereğince, temyiz isteği dilekçenin temyiz defterine kaydedildiği tarihte yapılmış sayılır ve temyiz dilekçesi verilirken gerekli harç ve giderlerin tamamı ödenir. Temyiz harç ve giderlerinin eksik ödenmiş veya hiç ödenmemiş olduğunun sonradan anlaşılmış bulunması hâlinde, kararı veren hâkim tarafından yedi günlük kesin süre tanınarak, bu süre içerisinde tamamlanması veya ödenmesi, aksi hâlde temyizden vazgeçmiş sayılacağı temyiz edene yöntemince ve yazılı olarak bildirilir. Verilen süre içinde harç ve giderler tamamlanmadığı takdirde, mahkeme kararın temyiz edilmemiş sayılmasına karar verir. 05.01.1949 tarihli ve 1944/32 E., 1949/1 K. sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı gereğince bu konuda karar verme yetkisi de Yargıtaya değil, mahkemeye aittir.
18. Somut olayda, direnme kararını temyiz eden davalı vekiline mahkemece 03.12.2015 tarihli muhtıra ile temyiz harç ve giderlerini mahkeme veznesine yatırması için bir haftalık kesin süre verilmiş, muhtıra davalı vekiline 15.12.2015 tarihinde tebliğ edilmiştir. Temyiz harç ve giderlerinin yatırılmaması üzerine de 15.07.2016 tarihli ek karar ile davalı vekilinin temyiz talebinin reddine karar verilmiş, ek karar davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
19. Dosya içerisinde ve UYAP sisteminde temyiz harç ve giderlerinin mahkeme veznesine yatırıldığına dair kayıt bulunmadığı anlaşılmıştır.
20. Öte yandan; 03.12.2015 tarihli muhtıra içeriğinde paranın mahkeme veznesine yatırılması gerektiği ihtar edilmesine rağmen posta havalesi yoluyla gönderilmesi usul ve yasaya uygun olmadığından davalı vekilinin bu yöne ilişkin temyiz itirazları yerinde değildir.
21. Yapılan bu açıklamalara göre, usul ve yasaya uygun olduğu anlaşılan mahkemenin 15.07.2016 tarihli ek kararının onanması gerekmiştir.
V. SONUÇ:
Açıklanan nedenlerle;
Davalı vekilinin ek karara yönelik temyiz itirazlarının reddi ile mahkemece verilen temyiz talebinin reddine dair 15.07.2016 tarihli ek kararın ONANMASINA,
Harç peşin alındığından harç alınmasına yer olmadığına,
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun geçici 3. maddesi atfıyla uygulanmakta olan 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nun 440/III-1. maddesi gereğince karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere, 09.12.2021 tarihinde oy birliği ile kesin olarak karar verildi.