"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Yargıtay 5. Hukuk Dairesi (İlk Derece Mahkemesi Sıfatıyla)
1. Taraflar arasındaki “tazminat” davasından dolayı Yargıtay 5. Hukuk Dairesince ilk derece mahkemesi sıfatıyla yapılan yargılama sonunda, davanın reddine karar verilmiştir.
2. Karar davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
3. Hukuk Genel Kurulunca dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
I. YARGILAMA SÜRECİ
Davacı İstemi:
4. Davacı vekili dava dilekçesinde; 6. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin kararının Tebligat Kanunu’nun 16 ve 23/5, Kadastro Kanunu’nun 12/3, Kamulaştırma Kanunu ve 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (HMK) ilgili maddelerine açıkça aykırı olduğunu, Hukuk Daireleri Başkanlar Kurulunun, 5235 sayılı Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanun’un 35. maddesinin 3. fıkrası gereğince uyuşmazlığın giderilmesi talebine ilişkin kendi görüşünü de ekleyerek Yargıtaydan bu konuda bir karar verilmesini istemesi gerektiğini, ancak dava dosyasını Yargıtaya göndermeyip yetkisi ve görevi olmadığı hâlde uyuşmazlığın giderilmesi talebine ilişkin olarak ret kararı verdiğini, 6. Hukuk Dairesince farklı bir anlam yüklenemeyecek kadar açık ve kesin kanun hükümlerine aykırı karar verildiğini, Hukuk Daireleri Başkanlar Kurulunca ise farklı bir anlam yüklenemeyecek kadar açık ve kesin kanun hükümlerine aykırı karar verildiğini ve hakkın yerine getirilmesinden kaçınıldığını ileri sürerek HMK’nın 46. maddesinin (c) ve (e) bentleri gereğince fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla 10TL tazminatın davalıdan tahsili ile hisseleri oranında müvekkillerine ödenmesine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı Cevabı:
5. Davalı ... vekili cevap dilekçesinde; davacının davasını somutlaştırma yükümlülüğünü yerine getirmediğini, HMK’nın 46. maddesinde belirtilen koşulların oluşmadığını, HMK’nın 48. maddesi gereğince dayanılan sorumluluk nedenleri açıkça belirtilmediği gibi sorumluluğu ispata yarayacak yeterli delil de sunulmadığını, hâkimlerin dosyaya sunulan resmî belgelere ve delillere dayanarak inceleme yaptıklarını ve yasaya uygun karar verdiklerini, işlemlerde kusur, kast ve hatanın bulunmadığını belirterek davanın reddini savunmuştur.
Özel Daire Kararı:
6. Yargıtay 5. Hukuk Dairesinin 01.06.2022 tarihli ve 2022/3 E., 2022/14 K. sayılı kararı ile;
“…Davacı vekilinin Başkanlığımıza sunduğu 15.12.2021 havale tarihli dilekçesi ve ön inceleme duruşmasındaki beyanlarıyla; 6. Hukuk Dairesi'nin yerel mahkemenin vermiş olduğu ret kararına yaptıkları istinaf başvurusunun muhataba yapılan noter tebligatının usulsüz olduğu ve kamulaştırma bedelinin ödendiğinin ispatlanamadığı gerekçesiyle kaldırarak Görele 1. Asliye Hukuk Mahkemesine gönderdiğini, Görele 1. Asliye Hukuk Mahkemesin'in davanın kabulüne karar verdiğini, ancak bu kez 6. Hukuk Dairesi'nin önceki kararının aksine tebligatın usulsüzlüğünün ispatlanamadığı, bu nedenle davanın hak düşürücü süre nedeniyle reddine karar verdiğini, Görele 1. Asliye hukuk mahkemesince verilen kararın miktar itibariyle kesin olduğunu ancak istinafa tabi olarak açıklandığını dolayısıyla istinafa tabi olmayan bir kararın bölge adliye mahkemesince incelenerek davanın reddine karar verildiğini, davalı taraf ile uzlaşma söz konusu olmadığını, muhataba yapılan tebligatın tebligat kanununun 16. ve 23/5. maddelerine aykırı olup usulsüz olmasına rağmen 6. Hukuk Dairesi'nce farklı bir anlam yüklenemeyecek kadar açık ve kesin bir kanun hükmüne aykırı şekilde davalı tarafın istinaf talebinin kabulü ile hükmün kaldırılarak davanın reddine karar verildiğini, Hukuk Daireleri Başkanlar Kurulunun 5235 sayılı Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanun'un 35/3. maddesi gereğince uyuşmazlığın giderilmesi talebine ilişkin kendi görüşünü de ekleyerek Yargıtay'dan bu konuda bir karar verilmesini istemesi gerektiği halde dava dosyasını Yargıtay'a göndermeyip yetkisi ve görevi olmadığı halde uyuşmazlığın giderilmesi talebine ilişkin olarak red kararı verdiğini, tüm bu hususlar değerlendirilerek HMK'nın 46. maddesi kapsamında Hazine aleyhine müvekkilleri lehine 10,00-TL tazminata hükmedilmesini talep ve dava etmiştir.
Dava dilekçesi ve ekleri davalı hazineye tebliğ edilmiş, davalı Hazine vekili cevap dilekçesi ve duruşmadaki beyanıyla; davanın zamanaşımına uğradığını, davayı kabul etmemekle birlikte davacının uğradığını iddia ettiği zararın Görele 1. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 2018/146 Esas, 2019/977 Karar ve 2020/66 Esas 2020/132 Karar sayılı dosyalarında belirlendiğini ancak davacının belirsiz alacak davası açtığını oysa bunda hukuki yararı bulunmadığını, HMK'nın 46. maddesinde düzenlenen sorumluluk koşullarının oluşmadığını, kararların yasal mevzuata uygun verildiğini belirterek davanın reddini talep etmiştir.
Yargılama aşamasında; dava 6. Hukuk Dairesi'nin Başkan ve Üyeleri ile Hukuk Daireleri Başkanlar Kurulu üyelerine ihbar edilmiş, ihbar olunan ...'in sunduğu beyan dilekçesi ile davacıların kamulaştırmasız el atmadan kaynaklı tazminat alacaklarının Görele 1. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin dosyasında belirlenmiş olup bu durum itibariyle alacak miktarı belli olduğundan davacıların belirsiz alacak davası açmakta hukuki yararlarının bulunmadığını, Başkanlar Kurulun'un uyuşmazlığın giderilmesi isteminde bulunmama kararında herhangi bir hukuka aykırılık bulunmadığını, davacının hakimin hukuki sorumluğunu gerektirir hukuki bir olguya dayanmadığı gibi, HMK 46. maddesinde sınırlayıcı olarak sayılan sorumluluk sebeplerinden hiçbirisininde mevcut olmadığını somut olay bakımından davaya konu irtifak haklarının kadastro tespit tutanakları ve tapu kayıtlarına işlendiği ve kadastro tespitinin kesinleştiğini mahkemece yapılan keşif sırasında davaya konu enerji nakil hatlarınında tapu kayıtlarına tescil edilen enerji nakil hattı olduğunu 3402 sayılı Kadastro Kanununun 12/3. maddesinde öngörülen 10 yıllık hak düşürücü süre geçtikten sonra eldeki davanın açıldığını, bu hususun kamu düzenine ilişkin olduğu gözetilerek davanın reddine karar verilmesinde bir usulsüzlük bulunmadığından bahisle davanın reddini talep etmiştir.
Yargılama sırasında Görele 1. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 2020/66 Esas, 20200/132 Karar sayılı dosyası ile Hukuk Daireleri Başkanlar Kurulunun 2020/17 sayılı hüküm uyuşmazlığı dosyaları celbedilerek incelenmesinde; Görele 1. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 2020/66 Esas sayılı dosyasının davacısının ..., davalısının Türkiye Elektrik Dağıtım Anonim Şirketi, davanın Giresun İli, Görele İlçesi, ... Beldesi, ... Mahallesi, 339 ada, 24 parsel ve 339 ada 48 parsel sayılı taşınmazlar üzerinden elektrik hattı geçirilmek ve direk yerleri inşa edilmek suretiyle fiilen el atıldığından bahisle 100,00-TL'lik kamulaştırmasız el atma tazminatı olduğu, dosyanın 19.03.2020 tarihinde 2020/132 Karar no ile davanın kabul edilerek karara çıktığı, dosyanın davalı vekilince istinaf talebi üzerine 6. Hukuk Dairesi'nin 17/07/2020 tarih 2020/837 Esas 2020/1526 Karar sayılı ilamı ile yapılan tebligatın usulüne uygun olduğu dolayısıyla davacı tarafın 30 günlük hak düşürücü süreyi geçirdiğinden bahisle davanın reddi gerekirken kabulü nedeniyle davalı idarenin istinaf başvurusunun kabul edilerek Görele 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 10.03.2020 tarihi 2020/66 Esas 2020/132 Karar sayılı kararının kaldırılarak davanın hak düşürücü süre dava şartı yokluğu nedeniyle reddine kesin olarak karar verildiği, Hukuk Daireleri Başkanlar Kurulu'nun, 2020/17 Hüküm Uyuşmazlığı dosyasının incelenmesinde ise davacı vekilinin 6. Hukuk Dairesi'nin 2020/837 Esas, 2020/1526 Karar sayılı dosyasında hüküm uyuşmazlığı niteliğinde bir uyuşmazlığın bulunmadığına karar verildiği anlaşılmıştır.
Yapılan yargılama sonunda her ne kadar davacı vekilince, Görele 1. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 2020/66 Esas, 2020/132 Karar sayılı dosyasında yapılan yargılama üzerine 6. Hukuk Dairesinin kararı ile farklı bir anlam yüklenemeyecek kadar açık ve kesin kanun hükümlerine aykırı karar ve hüküm verilmiş olması sebebiyle, HMK'nın 46/c bendi, Hukuk Dairesi Başkanlar Kurulu'nun kararı ile farklı bir anlam yüklenemeyecek kadar açık ve kesin bir kanun hükmüne aykırı karar veya hüküm verilmiş olması ve hakkın yerine getirilmesinden kaçınılmış olması sebebiyle HMK 46/c ve e bentleri gereğince tazminat talep edilmiş ise de; gerek 6. Hukuk Dairesi Başkan ve Üyelerince verilen 17.07.2020 tarih 2020/837 Esas, 2020/1526 Karar sayılı ilamı gerekse Hukuk Dairesi Başkanlar Kurulu Üyelerince verilen 04.12.2020 tarih ve 2020/17 Hüküm Uyuşmazlığı sayılı kararında HMK md.46'da ifadesini bulan ve devletin sorumluğunu gerektiren tahdidi sebeplerden herhangi birinin bulunmadığı gibi münhasıran da ilgili hakimlerce farklı bir anlam yüklenemeyecek kadar açık ve kesin bir kanun hükmüne aykırı karar veya hüküm kurulmadığı, hakkın yerine getirilmesinden kaçınılmadığı verilen kararların usul ve yasaya uygun olduğu, verilen bu kararlar nedeniyle de Hazinenin sorumluğunu gerektirecek bir durumun söz konusu olmadığı, yasal şartları oluşmayan davanın reddi gerektiği sonuç ve kanaatine varılarak aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM:
1-Davacı vekili tarafından davalı aleyhine açılan maddi tazminat davasının REDDİNE,
2-HMK'nın 49.maddesi uyarınca takdiren 1.000,00-TL disiplin para cezasının davacıdan alınarak Hazineye irad kaydına,
3-Davalı vekili lehine 7.425,00-TL maktu vekalet ücretinin davacı taraftan alınarak davalı tarafa verilmesine,
4-Masrafların davacı taraf üzerinde bırakılmasına,…” karar verilmiştir.
Kararın Temyizi:
7. Özel Daire kararı süresi içinde davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
II. GEREKÇE
8. Dava, HMK’nın 46. maddesine dayalı tazminat istemine ilişkindir.
9. Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 46. maddesinde sorumluluk nedenleri sınırlı olarak sayılmıştır. HMK’nın 46. maddesinde “(1) Hâkimlerin yargılama faaliyetinden dolayı aşağıdaki sebeplere dayanılarak Devlet aleyhine tazminat davası açılabilir:
a) Kayırma veya taraf tutma yahut taraflardan birine olan kin veya düşmanlık sebebiyle hukuka aykırı bir hüküm veya karar verilmiş olması.
b) Sağlanan veya vaat edilen bir menfaat sebebiyle kanuna aykırı bir hüküm veya karar verilmiş olması.
c) Farklı bir anlam yüklenemeyecek kadar açık ve kesin bir kanun hükmüne aykırı karar veya hüküm verilmiş olması.
ç) Duruşma tutanağında mevcut olmayan bir sebebe dayanılarak hüküm verilmiş olması.
d) Duruşma tutanakları ile hüküm veya kararların değiştirilmiş yahut tahrif edilmiş veya söylenmeyen bir sözün hüküm ya da karara etkili olacak şekilde söylenmiş gibi gösterilmiş ve buna dayanılarak hüküm verilmiş olması.
e) Hakkın yerine getirilmesinden kaçınılmış olması.” düzenlemesi bulunmaktadır.
10. Somut olayda HMK'nın 46. maddesinde sınırlı sayıda belirtilen sorumluluk sebeplerinden hiçbiri bulunmadığından ve hâkimlerin yargılama faaliyetinden dolayı tazminat şartları oluşmadığından Özel Dairece davanın reddine karar verilmesi yerindedir.
11. Hâl böyle olunca, yapılan açıklamalara, dosyadaki tutanak ve kanıtlara, bilgi ve belgelere, daire kararında açıklanan gerektirici nedenlere, delillerin değerlendirilmesinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, usul ve yasaya uygun olduğu tespit edilen Yargıtay 5. Hukuk Dairesinin ilk derece mahkemesi sıfatıyla verdiği kararın onanması gerekir.
III. SONUÇ:
Açıklanan nedenlerle;
Davacı vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile Yargıtay 5. Hukuk Dairesinin ilk derece mahkemesi sıfatıyla verdiği kararın ONANMASINA,
Harç peşin alındığından harç alınmasına yer olmadığına, 28.12.2022 tarihinde oy birliği ile kesin olarak karar verildi.