"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 1. HUKUK DAİRESİ
DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL
Taraflar arasında görülen tapu iptali ve tescil davası sonunda, yerel mahkemece davanın reddine karar verilmiş, davacılar vekilinin istinafı üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesince kararın kesin mahiyette olduğu gerekçesiyle istinaf başvurusunun HMK’nın 341/2. ve 352/1. maddeleri uyarınca reddine karar verilmiş, davacıların temyizi üzerine, kararın miktar itibariyle kesin olduğundan bahisle temyiz talebinin reddine ilişkin olarak verilen 14.10.2020 tarihli ek karar davacılar vekili tarafından yasal süre içerisinde temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, Tetkik Hakimi ...’ün raporu okundu, açıklamaları dinlendi, gereği görüşülüp düşünüldü;
Dava, bağıştan rücu hukuki nedenine dayalı tapu iptali ve tescil isteğine ilişkindir.
Davacılar, mirasbırakan...’ın 13023 ada 1 parsel sayılı taşınmazdaki payını “lise” yapılması koşuluyla 26.09.1996 tarihinde davalı ...’ye bağışladığını ancak aradan uzun bir süre geçmesine rağmen taşınmazın hala boş vaziyette olduğunu, bağış koşulunun gerçekleşmediğini ileri sürerek, tapu kaydının iptali ile miras payları oranında adlarına tescilini istemişlerdir.
Davalı, davanın 1 yıllık hak düşürücü süre içerisinde açılmadığını, imar planında taşınmazın lise olarak yer aldığını, bağıştan rücu koşullarının oluşmadığını belirterek davanın reddini savunmuştur.
İlk Derece Mahkemesince, davanın zamanaşımı süresi içerisinde açılmadığı gerekçesiyle reddine karar verilmiş, davacılar vekilinin istinafı üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesince kararın kesin mahiyette olduğu gerekçesiyle istinaf başvurusunun HMK’nın 341/2. ve 352/1. maddeleri uyarınca reddine karar verilmiş, anılan karara yönelik davacılar vekilinin temyiz başvurusu kararın miktar itibariyle kesin olduğu gerekçesiyle 14.10.2020 tarihli ek karar ile reddedilmiştir.
Bilindiği üzere, 492 sayılı Harçlar Kanunu'nun 16. maddesi uyarınca, gayrimenkulün aynına taalluk eden davalarda dava değerinin gayrimenkulün değerine göre belirleneceği öngörülmüştür. Dava değerinin belirlenmesinde taşınmazın dava tarihindeki keşfen saptanacak gerçek değerinin esas alınacağı kuşkusuzdur.
Öte yandan, Harçlar Kanunu harç alınmasını veya tamamlanmasını yanların isteklerine bırakmamış; değinilen yönün mahkemece kendiliğinden (re'sen) gözetilmesi gerektiğini hükme bağlamıştır. 492 sayılı Harçlar Kanununun 32. maddesinde yargı işlemlerinden alınacak harçlar ödenmedikçe müteakip işlemlerin yapılmayacağı vurgulanmıştır. Aynı Yasanın 30. maddesinde ise; "Muhakeme sırasında tespit olunan değerin, dava dilekçesinde bildirilen değerden fazla olduğu anlaşılırsa, yalnız o celse için muhakemeye devam olunur, takip eden celseye kadar noksan değer üzerinden peşin karar ve ilam harcı tamamlanmadıkça davaya devam olunmaz. Hukuk Muhakemeleri Kanununun 150. maddesinde gösterilen süre içinde dosyanın muameleye konulması, noksan olan harcın ödenmesine bağlıdır.'' düzenlemesine yer verilmiştir.
Somut olayda, dava 1.000,00 TL değer gösterilmek suretiyle açılmış, yapılan keşif sonucunda çekişmeli taşınmazın davacıların miras payına isabet eden değeri dava tarihi itibarıyla 831.077,50 TL olarak saptanmış olup, mahkemece belirlenen bu değer üzerinden eksik harç tamamlatılmadan sonuca gidilmiştir.
Hal böyle olunca, Harçlar Kanunu 30. ve 32. maddeleri gereğince taşınmazın keşfen saptanan değeri üzerinden eksik harcın tamamlanması için davacılara usulünce süre verilmesi, harcın tamamlanması halinde davaya devam edilerek işin esasının incelenmesi, aksi halde HMK’nın 150. maddesi gereğince işlem yapılarak sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde karar verilmesi doğru değildir.
Davacıların temyiz itirazlarının kabulü ile ...Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesince verilen temyiz dilekçesinin reddine ilişkin 14.10.2020 gün ve 2020/836 Esas, 2020/808 Karar sayılı ek kararın ORTADAN KALDIRILMASINA, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 371/1-a maddesi uyarınca ... Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi kararının BOZULMASINA, alınan peşin harcın istek halinde temyiz edene iadesine, 23/09/2021 tarihinde kesin olmak üzere oybirliğiyle karar verildi.