"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : Kayseri Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/771 E., 2021/848 K.
DAVA TARİHİ : 31.07.2018
İLK DERECE MAHKEMESİ : Gürün Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2018/186 E., 2021/77 K.
Taraflar arasındaki tapu iptali tescil ve tazminat davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabul, kısmen reddine karar verilmiştir.
Kararın davacılar vekili ve davalı ... tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince davacılar vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine, davalı ...'in istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden hüküm kurulmak suretiyle davanın usulden reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacılar vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar, mirasbırakanları ...'ya ait olan dava konusu Sivas ili, Gürün ilçesi, Ayvalı Köyü 125 ada 13 ve 17 parsel sayılı taşınmazların yine mirasçı olan davalılar Bayram ve ...tarafından satıldığını ve kadastro çalışmaları sırasında diğer davalı ... adına tespit ve tescil edildiğini, ancak mirasbırakanları ...nin ölümünden sonra mirasçılar arasında bir mal paylaşımı yapılmadığını, nitekim mirasbırakana ait dava dışı taşınmazların tüm mirasçılar adına payları oranında tescil edildiğini, davalılar ...ve Bayram tarafından yapılan satış işleminin geçersiz olduğunu, satış bedelini davalılar ...ve ...'ın aldıklarını, diğer davalı ...'nın ise kötüniyetli olduğunu ileri sürerek tapu kayıtlarının iptali ile miras payları oranında tesciline, olmadığı takdirde miras paylarının güncel değerinin hesaplanarak yasal faizi ile birlikte davalılar ...ve Bayram'dan tahsiline karar verilmesini istemişler, aşamada davacılardan ...'in ölümü üzerine mirasçıları davaya devam etmişlerdir.
II. CEVAP
1. Davalı ..., dava konusu taşınmazları davacıların annesi ve kardeşleri diğer davalılardan satış senedi ile bedeli karşılığında satın aldığını, aldığı tarihten beri de kullandığını, davacıların satıştan haberdar olduğunu, kendisinin iyiniyetli bulunduğunu, tüm mirasçıların birlikte dava açmaları gerektiğini belirterek davanın usulden ve esastan reddini savunmuş, aksi halde ödediği satış bedelinin güncel değerinin kendisine ödenmesini istemiştir.
2. Davalı ..., dava konusu taşınmazların babaları ...den anneleri ...'ya kaldığını, annesinin de çocuklarının rızasını alarak taşınmazları sattığını belirterek davanın reddini savunmuştur.
3. Davalı ..., davanın reddini savunmuştur.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile, davanın kısmen kabul kısmen reddi ile, davacıların payları oranında tapu iptal-tescile, davalılar ...ve Bayram yönünden ise pasif husumet yokluğundan davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacılar vekili ve davalı ... istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B.İstinaf Sebepleri
1. Davacılar vekili istinaf dilekçesinde özetle; anneleri ...'nın yaptığı satış geçerli kabul edildiğinden davacıların anneleri...'ten gelen haklarının davalı ... üzerinde bırakılarak kalan oranlarda pay verildiğini, ancak kararın hatalı olduğunu, mirasçılardan bazılarının satış yapmasının geçerli kabul edilemeyeceğini, miras paylarının tamamının verilmesi gerektiğini bildirerek ve önceki beyanlarını tekrarla İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
2. Davalı ... istinaf dilekçesinde özetle; davanın esası, yargılama giderleri ve vekalet ücreti yönünden kararın hukuka ve hakkaniyete aykırı olduğunu, Mahkemenin taşınmaz bedelinin iadesi hususunda bir karar vermediğini, davanın tümden reddedilmesi gerektiğini bildirerek ve önceki beyanlarını tekrarla İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile, davacıların dava konusu taşınmazların mirasbırakanları ...'ya ait olduğu iddiası ile miras payı oranında iptal ve tescil isteğinde bulunduğu, davalı ...'in mirasbırakanın terekesine göre 3. kişi olduğu, bir mirasçının elbirliği mülkiyeti hükümlerine tabi bir taşınmaz üzerinde tek başına tasarrufta bulunma yetkisi olmadığı, terekeye karşı 3. kişi konumunda olan davalı ...'e yönelik davada dava koşulunun bulunmadığı, tapu iptali ve tescile yönelik asli talebin usulden reddine karar verilmesi gerektiğine göre tazminata yönelik feri talebin değerlendirilmesinin de mümkün olmadığı gerekçesiyle davacıların istinaf başvurusunun esastan reddine, davalının istinaf başvurusunun kabulüne, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 353/1-b-2 nci maddesi uyarınca İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına, yeniden hüküm kurularak davanın usulden reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A.Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacılar vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacılar vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesindeki itiraz nedenlerini yineleyip, davalılar ...ve ... ile davacılar arasında menfaat çatışması bulunduğunu, tüm mirasçıların birlikte dava açması gerektiği kabul edilse dahi mahkemenin bu konuda süre vermesi, diğer mirasçıların muvafakatlerinin alınması ya da terekeye temsilci tayin ettirilmesi gerektiğini, böyle bir bildirim yapılmadığını, süre verilmediğini bildirerek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, kadastro öncesi nedene dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 4721 sayılı ... Medeni Kanunu'nun (TMK) 640 ıncı, 701 inci, 702 nci maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Kadastro sonucu, dava konusu Sivas ili, Gürün ilçesi, Ayvalı köyü, 125 ada 13 ve 17 parsel sayılı, 9.522,21 ve 2.542,19 m2 yüzölçümlü, tarla vasıflı taşınmazlar kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği nedeniyle davalı ... adına tespit edilmiş, dava açılmadığından kadastro tespitlerinin 06.08.2008 tarihinde kesinleşmesi ile davalı ... adına tescil edilmiştir.
2. Dosya içeriği ve toplanan delillere göre; mirasbırakan...'nın 19.02.1984 tarihinde ölümü ile geride dava dışı eşi... ile davacı çocuk..., ...,... ve ...ile davalı oğulları ...ve Bayram'ın kaldıkları, ...'in ise 2016 yılında öldüğü, dava konusu taşınmazların tapu kayıt maliki ...'in ise mirasçı olmadığı, davacıların dava konusu 13 ve 17 parsel sayılı taşınmazların mirasbırakanlarına ait olduğunu iddia ederek miras payları oranında tapu iptali tescil, olmadığı takdirde tazminat isteğinde bulunduğu anlaşılmaktadır.
Bilindiği üzere, mirasçılardan birinin, terekeye karşı üçüncü kişi konumunda olan birisi aleyhine kendi payı hakkında açtığı tapu iptali ve tescil davasında, diğer mirasçıların paylarını kapsamadığından ve aynı zamanda onlar adına dava açılmadığından davaya diğer mirasçıların katılması (icazet vermesi) veya terekeye temsilci atanması suretiyle devam edilmesine olanak yoktur.
3. Somut olayda, davacıların mirasbırakanı ...'nin terekesine göre üçüncü kişi konumunda olan davalı ... aleyhine miras payları oranında açtıkları tapu iptali tescil davasında aktif husumet ehliyetleri ve bunun sonradan tamamlanma olanağı bulunmadığından, davalı ... yönünden davanın usulden reddine karar verilmesi doğrudur. Davacılar vekilinin davalı ... yönünden temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
4. Davacılar vekilinin diğer davalılar ... ve ... yönünden temyiz itirazlarına gelince; Bölge Adliye Mahkemesince HMK'nın 111 inci maddesinden bahisle, davacıların tapu iptali ve tescile yönelik asli talebinin usulden reddine karar verilmesi gerektiğine göre tazminata yönelik feri talebinin değerlendirilmesinin de mümkün bulunmadığı yönünde hüküm kurulmuştur.
Ancak davacılar, davalı ... yönünden miras payları oranında tapu iptal tescil isteğinde bulunmuşlar, olmadığı takdirde ise diğer davalılar ...ve Bayram yönünden yine payları oranında tazminat talep etmişlerdir. Başka bir deyişle, davacılar aynı davalıya karşı feri talepte bulunmayıp terditli tazminat taleplerini diğer davalılara yönelttiklerine göre davalılar ...ve ... yönünden tazminat talebinin değerlendirilmesi gerekeceği açıktır.
5. Hal böyle olunca; davacıların davalılar... ve ...a yönelttiği tazminat talebinin toplanan ve toplanacak tüm delillerle birlikte değerlendirilmesi ve sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken hatalı değerlendirme ile yazılı şekilde karar verilmesi bozmayı gerektirmektedir.
VI. KARAR:
Açıklanan sebeplerle;
Davacılar vekilinin değinilen yöne ilişkin temyiz talebinin kabulü ile Bölge Adliye Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde temyiz eden davacılara iadesine,
Dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
27.09.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.