"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2009/276 E., 2010/158 K.
HÜKÜM/KARAR : Davanın Açılmamış Sayılması
Taraflar arasındaki tapusuz taşınmazın tescili davasından dolayı yapılan yargılama sonunda Sarıkamış Kadastro Mahkemesince görevsizlik kararı verilmiştir.
Dosyanın görevli mahkemeye gönderilmesi üzerine; Mahkemece davanın açılmamış sayılmasına karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davacı mirasçıları vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı dava dilekçesi ile özetle; ......, İlçesi, ......, Köyü Kilisedere mevkiisinde ve ... ... yol ayrımında bulunan 3 dönüm taşınmazının kadastro tespitlerinde tespit harici bırakıldığını, bu taşınmaz için kadastro tespit tutanağı düzenlenmediğini, taşınmazının yanından Kars-Sarıkamış karayolu geçtiğini, taşınmazın ... kavşağında bulunduğunu, hatta bir kısmının kadastrodan önce kamulaştırıldığını ve kamulaştırma bedelini kendisinin aldığını, kalan kısmını kendisinin kullanmakta olduğunu ileri sürerek tespit harici bırakılan bu taşınmazın adına tapuya tesciline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalılar tarafından davaya cevap verilmemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
Sarıkamış Kadastro Mahkemesinin 21.09.2007
tarih 2007/518 Esas, 2007/28 Karar sayılı kararı ile; mahkemenin görevsizliğine karar verilmiş; karar 06.10.2009 tarihinde kesinleşmiş ve davacı ...'ün 23.09.2009 havale tarihli talebiyle Sarıkamış Sulh Hukuk Mahkemesine gönderilmiştir.
Sarıkamış Sulh Hukuk Mahkemesinin 14/07/2010 tarihli ve 2009/276 Esas, 2010/158 Karar sayılı kararı ile; davacı tarafından açılan kadastro tespitine itiraz davasının yapılan yargılaması sırasında davacının duruşma gününden haberi olmasına rağmen 18.03.2010 tarihli duruşmaya gelmediği, davayı takip etmediği, davalı tarafların da duruşmaya gelmedikleri ve davayı takip etmedikleri gerekçesiyle 18.03.2010 tarihinde davanın yenileninceye kadar dosyanın işlemden kaldırılmasına; davacı tarafından HUMK'un 409 uncu maddesi gereğince yasal üç aylık süre içerisinde davanın yenilenmediği gerekçesiyle davanın açılmamış sayılmasına karar verilmiştir.
IV. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı mirasçıları vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı mirasçıları vekili, verilen kararın usul ve yasaya aykırı olduğunu, ölü kişi hakkında hüküm kurulamayacağını belirterek kararın bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, tescil istemli açılan davada davacının vefatı nedeniyle mirasçıları davaya dahil edilmeden davanın takip edilmediği gerekçesiyle açılmamış sayılmasına karar verilmiş olmasına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
4721 sayılı ... Medeni Kanunu (TMK)' nun 713 üncü, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu (HMK) 'nun 55 inci, 150 nci ve 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu (HUMK)’nun 409 uncu maddeleri
3. Değerlendirme
Mahkemece, "Davacı tarafından açılan kadastro tespitine itiraz davasının yapılan yargılaması sırasında davacı duruşma gününden haberi olmasına rağmen duruşmaya gelmediği" gerekçesiyle davanın açılmamış sayılmasın karar verildiği ancak davacının 30.11.2009 tarihinde vefat etmiş olduğu, duruşma gün ve saatini bildiren tebligatın 05.12.2009 tarihinde davacının oğlu ......,'ün beyanıyla davacının ölmüş olduğu not düşülerek iade edildiği anlaşılmıştır.
İşlemden kaldırma ve davanın açılmamış sayılması müessesesi HMK'nın 150 nci maddesinde (1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu (HUMK)’nun 409 ve devamı maddelerinde) düzenlenmiştir. Kural olarak, mahkemece, taraflara usulüne uygun davetiye çıkarılması, bu yolla tarafların duruşmada hazır bulunmalarının ve savunma yapabilmelerinin sağlanması yasal bir zorunluluk ve hukuki dinlenilme hakkının gereğidir.
Mahkemece, davacının vefat etmiş olduğunun tespit edilerek duruşma tutanağına yazıldığı, buna rağmen 18.03.2010 tarihli duruşmada davacı mirasçılarının herhangi bir bildirimde bulunmadığı gerekçesiyle davanın HUMK'un 409 uncu maddesi gereğince işlemden kaldırıldığı görülmüştür. HMK madde 55 gereğince usulüne uygun şekilde davacı mirasçılarının tespit edilmesi ve taraf teşkili sağlandıktan sonra mirasçıların davaya devam edip etmeyeceklerinin sorulması ve davaya devam etmeleri durumunda esasa ilişkin karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde davanın açılmamış sayılmasına karar verilmesi isabetsiz olup bozmayı gerektirmektedir.
V. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacı mirasçıları vekilinin açıklanan nedenlerle değinilen yön itibariyle yerinde bulunan temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün 6100 sayılı Kanun'un geçici 3 üncü maddesi yollaması ile 1086 sayılı HUMK'un 428 inci maddesi gereğince BOZULMASINA,
Alınan peşin harcın temyiz edenlere geri verilmesine,
1086 sayılı HUMK'un 440/III-2 nci maddesi uyarınca karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere,
05.10.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.