"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 5. HUKUK DAİRESİ
DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL
Taraflar arasında görülen tapu iptali ve tescil davası sonunda, yerel mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş, davalı Hazine vekilinin istinaf etmesi üzerine ... Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesince, 6100 sayılı HMK'nın 353/(1)b.1 maddesi uyarınca esastan reddine ilişkin olarak verilen karar davalı Hazine vekili tarafından yasal süre içerisinde temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi.
Davacı vekili, satın alma ve kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayanarak ... ada ... parsel sayılı taşınmazın tapu kaydının iptali ile davacı adına tescilini dava ve talep etmiştir.Yargılama sırasında davacının 13.09.2018 tarihinde ölümü ile mirasçılar davaya devam etmiştir.
Kadastro sonucu ... İli ... İlçesi .../... Mahallesi/Köyü çalışma alanında bulunan ... ada ... parsel sayılı 71.840,76 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz ... oğlu ...’in kullanımında olduğu ve taşınmazın sit alanı içerisinde kaldığından söz edilerek, Hazine adına tespit ve ve hükmen tescil edilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince, Kadastro Kanunu 14/1 maddesi gereğince davacı yararına zilyetlikle kazanma şartlarının kadastro tespitinden önce oluştuğu gerekçesiyle davanın kabulüyle,... ada ... parsel sayılı taşınmazın tapu kaydının iptali ile davacı adına tapuya tesciline, taşınmazın beyanlar hanesine ... tarihi sit alanında kaldığı Korunması gerekli taşınmaz kültür varlığıdır şerhinin eklenmesine karar verilmiş, davalı Hazine vekilinin istinaf başvurusu üzerine ... Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesince, davalı Hazine vekilinin istinaf başvurusunun HMK’nın 353/1-b.1 maddesi gereğince esastan reddine karar verilmiştir.
Mahkemece, çekişme konusu taşınmazda davacı yönünden zilyetlikle edinme koşulları oluştuğundan bahisle davacı yönünden davanın kabulüne dair hüküm verilmiş ise de, yapılan inceleme ve araştırma karar vermek için yeterli bulunmamaktadır. 07.09.2018 tarihli bilirkişi kurulu raporunda taşınmazın uzun zamandır toprak işlemesinin yapılmadığı, üzerinde tek ve çok yıllık yabancı otların özellikle yöreye adapte olmuş yabani fiğ otunun biçilerek hayvan otlatılarak değerlendirildiği belirtilmiş olmasına rağmen mahkemece taşınmazların kullanım süresi ile niteliğini ve üzerindeki imar-ihya işlemlerinin tamamlandığı tarihi belirleme yöntemi olan hava fotoğraflarından yararlanılmamıştır. Bu şekilde eksik araştırma ve incelemeye dayalı olarak hüküm kurulamaz.
Hal böyle olunca; doğru sonuca ulaşılabilmesi için Mahkemece öncelikle, Harita Genel Müdürlüğü web sitesinin hava fotoğrafı sorgulama sayfasına girilmek suretiyle taşınmazın bulunduğu köyü/mahalleyi/mevkiyi kapsayacak şekilde hangi yıllara ait hava fotoğrafları olduğu araştırılıp belirlenmek ve (denetimin sağlanması bakımından) ilgili sayfanın çıktısı dosya içerisine konulmak suretiyle buradan elde edilen verilere göre tespit tarihinden 15-20-25 yıl öncesine (bulunmadığı taktirde bu tarihlere en yakın tarihlere) ait farklı dönemlerde çekilmiş en az üç adet stereoskopik hava fotoğrafı Harita Genel Müdürlüğü'nden tarihleri açıkça yazılmak suretiyle istenilerek ve temin edilebilen en eski ve yeni tarihli uydu fotoğrafları getirilip dosya ikmal edildikten sonra, mahallinde yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen ve davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek yerel bilirkişiler, jeodezi ve fotogrametri mühendisi, teknik bilirkişi ve 3 kişilik ziraat mühendisi bilirkişi kurulunun katılımıyla keşif yapılmalı;
Bu keşifte dinlenilecek yerel bilirkişi ve tanıklardan, dava konusu taşınmazın kim tarafından ne şekilde ve ne zamandan beri kullanıldığını, imar-ihyaya konu edilip edilmediğini, edilmiş ise imar-ihyanın hangi tarihte başlayıp hangi tarihte bitirildiği etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılmalı, yerel bilirkişi ve tanık beyanları arasında doğacak çelişkiler gerektiğinde yüzleştirme yapılmak suretiyle yöntemince giderilmeye çalışılmalı; komşu taşınmazların dayanak kayıtlarının dava konusu taşınmazların yönünü ne okuduğu belirlenmeli;
Ziraat mühendisi bilirkişi kurulundan, çekişmeli taşınmazın eğimini, niteliğini, toprak yapısını, üzerindeki bitki örtüsünü, mevcut ise ağaçların cinsini, adedini ve yaşını, taşınmazın imar-ihyasının hangi tarihte tamamlandığını, taşınmaz üzerinde ekonomik amaçlı zilyetliğe ne zaman başlanıldığını, taşınmazın kullanım durumunu kesin olarak belirleyen, bilimsel verilere dayalı, önceki ziraatçi bilirkişi raporunu da irdeler mahiyette, komşu taşınmazlarla karşılaştırmalı değerlendirmeyi ve taşınmazın her yönünden çekilmiş ve sınırları kabaca işaretlenmiş renkli fotoğraflarını içerir, somut verilere ve bilimsel esaslara dayanan, ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı;
Jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişiden hava fotoğraflarının stereoskop aletiyle incelenmesi neticesinde, taşınmazın sınırlarını ve niteliğini, taşınmaz üzerinde imar-ihya tamamlanmış ise tamamlandığı tarihi ile sürdürülen zilyetliğin başlangıcını, şeklini ve süresini belirtir şekilde rapor alınmalı;
Fen bilirkişisine, keşfi takibe ve denetlemeye imkan veren rapor ve kroki düzenlettirilmeli; mahkeme hakiminin, taşınmazın niteliğine ve çevre parsellerle karşılaştırılmalı olarak fiziksel özelliklerine ilişkin gözlemi keşif tutanağına aynen yansıtılmalı;
Böylelikle davacı yararına, dava konusu taşınmazın tespit tarihine kadar zilyetlikle iktisap koşullarının gerçekleşip gerçekleşmediği kesin olarak belirlenmeli ve bundan sonra tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre karar verilmelidir.
Davalı Hazine vekilinin yerinde bulunan temyiz itirazlarının kabulü ile 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 373/1. maddesi uyarınca ... Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA, İlk Derece Mahkemesi kararının yukarıda yazılı nedenlerden dolayı 6100 sayılı HMK’nın 371/1-a maddesi uyarınca BOZULMASINA, dosyanın kararı veren ... 3. Asliye Hukuk Mahkemesine, kararın bir örneğinin ... Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesine gönderilmesine, 23/12/2021 tarihinde kesin olmak üzere oybirliğiyle karar verildi.