"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : GAZİANTEP BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 15. HUKUK DAİRESİ
DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL
Taraflar arasındaki tapu iptali ve tescil davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, İlk Derece Mahkemesince verilen davanın kabulüne ilişkin kararın, davalı Hazine vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine Bölge Adliye Mahkemesi tarafından yapılan inceleme sonucunda; başvurunun esastan reddine dair verilen karar, süresi içinde davalı Hazine vekili tarafından temyiz edilmekle; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili, Midyat İlçesi, Gülgöze Mahallesi çalışma alanında bulunan ve kadastro sırasında Hazine adına tespit ve tescil edilen 101 ada 174 ile 146 ada 4 parsel sayılı taşınmazların 25 yıldan beri davacı tarafından kullanıldığını ileri sürerek Hazine adına olan tapu kayıtlarının iptali ile davacı adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı Hazine vekili, zilyetlikle taşınmaz edinme koşullarının davacı yararına oluşmadığını belirterek davanın reddini savunmuştur.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
Mahkemece, zilyetlik yoluyla taşınmaz edinme koşullarının davacı taraf yararına oluştuğu gerekçesiyle davanın kabulüne, çekişmeli 101 ada 174 parsel sayılı taşınmazın fen bilirkişi raporunda (A) harfi ile gösterilen 36.089,83 ve 146 ada 4 parsel sayılı taşınmazın fen bilirkişi raporunda (A) harfi ile gösterilen 4633,20 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz bölümlerinin tapu kaydının iptali ile davacı adına tesciline karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
1. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı Hazine vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
2.İstinaf Nedenleri
Davalı vekili, taşınmazın devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerden olduğunu iddia ederek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasını talep etmiştir.
3. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesince, dava konusu taşınmazların 3402 sayılı Kanunun 14. ve TMK'nın 713/1. maddesinde belirtilen kazanma koşullarının davacı lehine oluştuğu kabul edilmek suretiyle davalı Hazine vekilinin istinaf başvurusunun HMK'nın 353/1-b/1. maddesi gereğince esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
1.Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Temyiz Nedenleri
Davalı Hazine vekili, taşınmazların devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerden olması nedeniyle zilyetlikle iktisabının olmadığını, kaldı ki zilyetlikle taşınmaz edinme koşullarının da oluşmadığını açıklayarak mahkeme kararının bozulmasını talep etmiştir.
3. Gerekçe
3.1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, kadastro öncesi nedene dayalı tapu iptali ve tescil isteğine ilişkindir.
3.2. İlgili Hukuk
3.2.1. 3402 sayılı Kadastro Kanunu’nun 14. maddesi, "Tapuda kayıtlı olmayan ve aynı çalışma alanı içinde bulunan ve toplam yüzölçümü sulu toprakta 40, kuru toprakta 100 dönüme kadar olan (40 ve 100 dönüm dahil) bir veya birden fazla taşınmaz mal, çekişmesiz ve aralıksız en az yirmi yıldan beri malik sıfatıyla zilyetliğini belgelerle veya bilirkişi veyahut tanık beyanlarıyla ispat eden zilyedi adına tespit edilir."
3.2.2. 3402 sayılı Kadastro Kanunu’nun 17. maddesi, "Orman sayılmayan Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan ve kamu hizmetine tahsis edilmeyen araziden, masraf ve emek sarfı ile imar ve ihya edilerek tarıma elverişli hale getirilen taşınmaz mallar 14 üncü maddedeki şartlar mevcut ise imar ve ihya edenler veya halefleri adına, aksi takdirde hazine adına tespit edilir." hükümlerini içermektedir.
3.3. Değerlendirme.
3.3.1. Dosya içeriğine, toplanan delillere, kararın (IV./3.) numaralı bendinde yer verilen Bölge Adliye Mahkemesi’nin kararında dayandığı yasal ve hukuksal gerekçeye göre, dava konusu 101 ada 174 parsel yönünden yazılı şekilde karar verilmesinde bir isabetsizlik bulunmamaktadır.
3.3.2. Davalı vekilinin çekişmeli 146 ada 4 parsel sayılı taşınmaza ilişkin temyiz itirazlarına gelince; Mahkemece, kazanmayı sağlayan zilyetlik koşullarının davacı yararına gerçekleştiği kabul edilmek suretiyle hüküm kurulmuş ise de; Mahkemenin kabulü dosya kapsamına uygun düşmemektedir. Dava konusu parsel başında yapılan keşif sonucu dosyaya ibraz edilen 19.12.2017 tarihli ziraatçı bilirkişi kurulu ile 14.12.2017 havale tarihli jeodezi ve fotogrametri mühendisi raporlarında, çekişmeli taşınmaz bölümünün % 50-60 oranında taşlık-kayalık yapıda olduğu, tarımsal amaçlı kullanımın olmadığı belirtilmiştir. Bilirkişi raporlarına ekli fotoğraflardan da çekişmeli taşınmaz bölümünde ekonomik amaca uygun zilyetliğin bulunmadığı anlaşılmaktadır. Hal böyle olunca dava konusu 146 ada 4 parsel sayılı taşınmazda 3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun 14 ve 17. maddelerinde öngörülen zilyetlikle mülk edinme şartlarının gerçekleşmediğinin kabulü ile davanın reddine karar verilmesi gerekirken yazılı olduğu şekilde karar verilmesi isabetsiz olmuştur.
VI. SONUÇ:
Açıklanan nedenlerle;
1- Davalı Hazine vekilinin dava konusu 101 ada 174 parsel sayılı taşınmaza yönelik temyiz itirazlarının reddiyle 101 ada 174 parsel yönünden usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı HMK'nın 370 inci maddesi uyarınca ONANMASINA, 492 Sayılı Harçlar Kanunu'nun değişik 13. maddesinin j. bendi gereğince Hazine'den harç alınmasına yer olmadığına,
2- Davalı Hazine vekilinin dava konusu 146 ada 4 parsel sayılı taşınmaza yönelik temyiz itirazlarının kabulü ile 146 ada 4 parsel yönünden 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 373/1. maddesi uyarınca Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA, İlk Derece Mahkemesi kararının (V./3.3.2.) numaralı bentde yazılı nedenlerden dolayı 6100 Sayılı HMK’nin 371/1-a maddesi uyarınca BOZULMASINA, dosyanın kararı veren Midyat 1. Asliye Hukuk Mahkemesine, kararın bir örneğinin Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 15. Hukuk Dairesine gönderilmesine, 13/01/2022 gününde kesin olmak üzere oybirliğiyle karar verildi.