"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : GAZİANTEP BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 16. HUKUK DAİRESİ
DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL
Taraflar arasındaki tespit harici bırakılan taşınmazın tescili istemiyle açılmasından sonra Hazine adına ihdasen oluşan tapu kaydı nedeniyle tapu iptali ve tescile dönüşen davanın yapılan yargılaması sonunda, İlk Derece Mahkemesince verilen davanın kabulüne ilişkin kararın, davalılar Hazine, Karaköprü Belediyesi ve Şanlıurfa Büyükşehir Belediyesi tarafından istinaf edilmesi üzerine Bölge Adliye Mahkemesi tarafından yapılan inceleme sonucunda; davalılar Hazine, Karaköprü Belediyesi ve Şanlıurfa Büyükşehir Belediyesinin istinaf başvurularının esastan reddine, İlk Derece Mahkemesi kararı kamu düzeni bakımından kaldırılarak yeniden esas hakkında karar verilmesine dair verilen karar, süresi içinde davacılar vekili ve davalı Hazine vekili tarafından temyiz edilmekle; temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten sonra, dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü.
I. DAVA
Davacılar, Karaköprü ilçesi, Büyükördek Mahallesinde bulunan ve dava dilekçesine ekli krokide gösterilen yaklaşık 20 dönümlük bölümün kadastro sırasında taşlık nedeniyle tespit harici bırakıldığını, imar ihya ile irsen intikal ve kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği nedeniyle lehine iktisap şartlarının oluştuğunu ileri sürerek bu kısmın miras payları oranında adlarına tescilini istemişlerdir.
II. CEVAP
Davalılar, davanın reddini savunmuşlardır.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
Şanlıurfa 5. Asliye Hukuk Mahkemesinin 09.07.2018 tarihli ve 2016/74 Esas 2018/369 Karar sayılı kararıyla; davanın kabulüne 21.07.2017 havale tarihli fen bilirkişi raporunda (A) harfi ile gösterilen 20.424 metrekarelik kısmın davacılar adına miras payları oranında tapuya kayıt ve tesciline karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
1. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı Hazine vekili, Karaköprü Belediye Başkanlığı vekili ve ... vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunmuştur.
2. İstinaf Nedenleri
2.1. Hazine vekili, Mahkemece yeterli araştırma ve inceleme yapılmadığını, bilirkişi raporlarının yetersiz olduğunu belirterek, kararın kaldırılmasını istemiştir.
2.2. Karaköprü Belediye Başkanlığı vekili, imar ihya ve zilyetlikle iktisap koşullarının oluşmadığını, bilirkişi raporlarının yetersiz olduğunu belirterek, kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
2.3. ... vekili, imar ihya ve zilyetlikle iktisap koşullarının oluşmadığını, eksik araştırma ve inceleme ile hüküm kurulduğunu belirterek, kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
3. Gerekçe ve Sonuç
Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 16. Hukuk Dairesinin 09/01/2020 tarihli 2019/2879 Esas, 2020/9 Karar sayılı kararı ile; dava konusu taşınmazın mera ve orman olmadığı, imar ihyası tamamlandıktan sonra ihdasen tescil tarihine kadar 20 yıl, öncesinde hububat tarımı yapıldığı, sonrasında Antep fıstığı ağaçları dikilmek suretiyle malik sıfatıyla davasız ve aralıksız eklemeli olarak zilyet edildiği, taşınmazın 30-35 yaşlarında kapama Antep fıstığı bahçesi vasfında olduğu, taşınmaz yönünden imar-ihya ve zilyetlikle taşınmaz iktisabına ilişkin yasal koşulların davacılar lehine gerçekleştiği, mahkeme kararının usul ve yasaya uygun olduğu gerekçesiyle istinaf başvurularının ayrı ayrı esastan reddine; kamu düzeni açısından yapılan inceleme sonucunda davanın tapu iptali ve tescil davası olduğu göz ardı edilerek, hüküm kısmında 351 parselin tapu kaydının dava konusu yere ilişkin bölümün iptaline karar verilmediği, dava konusu yerin hangi vasıfla tapuya tescil edileceğinin kararda belirtilmediği bu hususların infazda tereddüde yol açacağı, dava konusu parselin maliki olmayan Karaköprü Belediyesi ve Şanlıurfa Büyükşehir Belediyesi hakkında açılan davanın pasif husumet yokluğundan davanın reddine karar verilmesi gerektiği gerekçesi ile İlk Derece Mahkemesi kararı kaldırılarak davanın kabulüne, 351 parsel numaralı taşınmazın 21/07/2017 tarihli fen bilirkişi raporuna ekli krokide (A) harfi ile gösterilen 20.424.19 m2'lik bölümünün Hazine adına olan tapusunun iptali ile Antep fıstığı vasfıyla davacıların adına miras payları oranında tapuya tesciline karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
1. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacılar vekili ve davalı Hazine vekili temyiz isteminde bulunmuşlardır.
2. Temyiz Nedenleri
2.1. Davacılar vekili, Bölge Adliye Mahkemesi kararının esas yönünden hukuka uygun olduğunu, ancak davalılar Karaköprü Belediyesi ile Şanlıurfa Büyükşehir Belediyesine karşı açtıkları davanın pasif husumetten reddine karar verilmesi ile davanın niteliği gereği Hazinenin yasal hasım olduğu gerekçesi ile yargılama giderlerinin davacılar üzerinde bırakılması ile davacılar lehine vekalet ücreti takdirine yer olmadığına ilişkin kararın usul ve yasaya aykırı olduğunu, davacıların TMK 713'de belirtilen olağanüstü zamanaşımına dayalı tapu iptali ve tescil davası açtıklarını, davanın kabulüne karar verildiği halde davacılar yararına yargılama gideri ve vekalet ücretine hükmedilmediğini belirterek, hükmün bu yönlerden düzeltilerek onanmasını talep etmiştir.
2.2. Davalı Hazine vekili, Yerel Mahkeme ve Bölge Adliye Mahkemesi kararının usul ve yasaya aykırı olduğunu belirtip istinaf dilekçelerindeki itiraz nedenlerini yineleyerek kararın bozulmasını talep etmiştir.
3.Gerekçe
3.1.Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, kadastroda tespit harici bırakılan bölümün imar ihya ve kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği nedeniyle tapuya tescili taşınmazın ihdasen Hazine adına tescilinden sonra tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir.
Dava konusu taşınmazın bulunduğu yerde kadastro çalışmalarının 03/02/1961 tarihinde kesinleştiği, yapılan çalışmalarda taşınmazın taşlık olması nedeni ile tespit harici bırakıldığı daha sonra çekişmeli bölümün dava tarihinden önce 14/01/2013 tarihinde ihdasen Hazine adına tapuya kayıt ve tescil edildiği anlaşılmıştır.
3.2. İlgili Hukuk
3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun 14. maddesi “Tapuda kayıtlı olmayan ve aynı çalışma alanı içinde bulunan ve toplam yüzölçümü sulu toprakta 40, kuru toprakta 100 dönüme kadar olan (40 ve 100 dönüm dahil) bir veya birden fazla taşınmaz mal, çekişmesiz ve aralıksız en az yirmi yıldan beri malik sıfatıyla zilyetliğini belgelerle veya bilirkişi veyahut tanık beyanlarıyla ispat eden zilyedi adına tespit edilir.”
4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 713/1. maddesi, "Tapu kütüğünde kayıtlı olmayan bir taşınmazı davasız ve aralıksız olarak yirmi yıl süreyle ve malik sıfatıyla zilyetliğinde bulunduran kişi, o taşınmazın tamamı, bir parçası veya bir payı üzerindeki mülkiyet hakkının tapu kütüğüne tesciline karar verilmesini isteyebilir."
3402 sayılı Kadastro Kanunu’nun 17. maddesi, “Orman sayılmayan Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan ve kamu hizmetine tahsis edilmeyen araziden, masraf ve emek sarfı ile imar ve ihya edilerek tarıma elverişli hale getirilen taşınmaz mallar 14 üncü maddedeki şartlar mevcut ise imar ve ihya edenler veya halefleri adına, aksi takdirde hazine adına tespit edilir.” hükümlerini içermektedir.
3.3. Değerlendirme
3.3.1. Davacılar vekilinin temyizi incelendiğinde; her ne kadar dava tescil davası olarak açılmış ise de yargılama sırasında tapu iptali ve tescil davasına dönüştüğü ve Hazine aleyhine açılan dava kabul edildiğine göre yargılama giderinden olan harcın davacılardan tahsili ve yargılama giderinin davacı taraf üzerinde bırakılması, ayrıca davacılar lehine vekalet ücretine hükmedilmemesi hatalıdır. Davacıların harç, vekalet ücreti ve yargılama giderlerine yönelik temyiz itirazları açıklanan nedenle yerinde ise de; bu yanılgının giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden hükmün (B) fıkrasının 3. bendi ile 4. bentlerinin düzeltilmesi, HMK’nın 370’inci maddesinin dördüncü fıkrası hükmü gereğidir.
3.3.2. Davalı Hazine vekilinin temyiz istemine gelince; dosya içeriğine, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre davalı Hazinenin temyiz itirazları yerinde değildir.
VI. SONUÇ
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalı Hazine vekilinin (V/3.3.2.) numaralı paragrafta açıklanan nedenlerle temyiz itirazlarının REDDİNE,
2. Davacılar vekilinin temyiz itirazlarının (V/3.3.1.) numaralı paragrafta açıklanan nedenlerle kabulü ile Bölge Adliye Mahkemesi hükmünün (B) fıkrasının 3. bendi ile 4. bendi hükümden çıkarılarak; 3. bendin yerine "3- Davalı Hazine harçtan muaf olduğundan davalıdan harç alınmasına yer olmadığına, davacı tarafından yatırılmış bulunan peşin harç ve tamamlama harcı olmak üzere toplam 1.345.78 TL'nin davacıya iadesine" cümlesinin, 4. bendin yerine "4- Davacının yaptığı 2.943,20 TL yargılama gideri ile davacı vekili lehine AAÜT göre belirlenen 9.016.00 TL nispi vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacılara ödenmesine" cümlesinin yazılmasına, hükmün bu hali ile DÜZELTİLEREK ONANMASINA, istek halinde peşin alınan temyiz harcının yatırana iadesine, dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin de Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine 16/03/2022 tarihinde kesin olmak üzere oybirliğiyle karar verildi.