"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL
Taraflar arasındaki tapu iptali ve tescil istemine ilişkin davada bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda davanın kısmen kabulüne ilişkin verilen karar, süresi içinde davalı ... vekili tarafından temyiz edilmekle; temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten sonra, dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; Midyat ilçesi ... Beldesinde bulunan 3854 parsel sayılı taşınmazın idari yoldan 16/12/2002 tarihinde davalı ... adına tescil edildiğini, kendi kullanımında bulunan taşınmaz bölümlerinin de bu taşınmaz içerisinde bırakıldığını belirterek, yaklaşık 38.600,00 metrekare yüz ölçümündeki bölümün tapu kaydının iptali ile adına tescilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı ... vekili cevap dilekçesinde; dava konusu taşınmaz üzerinde davacının zilyetliğinin olmadığını, lehine zilyetlik koşullarının oluşmadığını belirterek, davanın reddini savunmuştur.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
Midyat 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 05/03/2013 tarihli ve 2012/63 E., 2013/144 K. sayılı kararıyla; keşifte alınan beyanlar ve bilirkişi raporları doğrultusunda davanın kısmen kabulüne, 03/12/2012 havale tarihli fen bilirkişisi raporunda (B) harfi ile gösterilen bölümün tapu kaydının iptali ile davacı adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmiştir.
IV. TEMYİZ
1.Temyiz Yoluna Başvuranlar
Midyat 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili ve davalı ... vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Bozma Kararı
Yargıtay (Kapatılan) 16. Hukuk Dairesinin 10/09/2015 tarihli ve 2014/21554 E, 2015/10286 K. sayılı ilamında “Yapılan araştırma ve incelemenin yetersiz olduğu belirtilerek; Mahkemece, çekişmeli taşınmazın hangi tarihte ve neden tescil harici bırakıldığının Kadastro Müdürlüğünden sorulması, imar durumunun araştırılması, dava tarihinden geriye doğru en az 15, 20, 25 yıl öncesine ait en az üç ayrı evreye ilişkin hava
fotoğraflarının Harita Genel Komutanlığından getirtilerek dosya arasına konulması ve ardından taşınmaz başında fen bilirkişi, jeodezi ve fotogrametri mühendisi ve 3 kişilik ziraat mühendisinden oluşturulacak bilirkişi kurulu huzuruyla yeniden keşif yapılması, keşif sırasında dinlenilecek davada yararı bulunmayan yerel bilirkişiler ve taraf tanıklarından davacının taşınmazdaki zilyetliğinin başlangıcı, zilyetlik şekli, süresi, ekonomik amaca uygun zilyetlik bulunup bulunmadığı, taşınmazların öncesinin ne olduğu, taşınmazın imar-ihyaya muhtaç yerlerden olup olmadığı, imar-ihyaya muhtaç yerlerden ise imar-ihyanın başlangıç ve bitiş tarihleri etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılması, jeodozi ve fotogrametri mühendisi bilirkişisine hava fotoğrafları üzerinde stereoskopik inceleme yaptırılması, ziraat bilirkişi kurulundan bu yerin önceki ve şimdiki niteliğini, arazinin ekonomik amacına uygun zilyetliğine ne zaman başlanıldığını belirleyen raporlar alınması, HMK'nın 290/2. maddesi uyarınca birlikte keşfe götürülecek bir fotoğrafçı aracılığıyla taşınmaz ve çevresinin yakın plan ve panoramik fotoğrafları çektirilip mahkemece onaylandıktan sonra dosya arasına konulması, bundan sonra toplanan ve toplanacak olan tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmesi” gereğine değinilerek hükmün bozulmasına karar verilmiştir.
3. Midyat 2. Asliye Hukuk Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen karar
Midyat 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 14/05/2019 tarihli ve 2015/533 E., 2019/568 K. sayılı kararıyla; yapılan keşif alınan bilirkişi raporları ve dosya kapsamı ile 24/09/2018 havale tarihli fen bilirkişisi raporunda (B), (C1), (C3) ve (D) harfleriyle gösterilen bölümler üzerinde imar - ihya işlemlerinin çok uzun zaman önce tamamlandığı, 20 yıldan fazla bir zamandır davacının kullanımında olduğu, davacı lehine zilyetlikle iktisap koşullarının oluştuğu, (C2) ve (C4) harfleriyle gösterilen bölümler yönünden ise imar - ihya işlemlerinin tamamlanmadığının anlaşıldığı gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne, 24/09/2018 havale tarihli fen bilirkişisi raporunda (B), (C1), (C3) ve (D) harfleri ile gösterilen bölümlerin tapu kayıtlarının iptali ile davacı adına tapuya kayıt ve tesciline, fazlaya ilişkin talebin reddine karar verilmiştir.
4. Bozma Sonrası Midyat 2. Asliye Hukuk Mahkemesi Kararına Karşı Temyiz Yoluna Başvuranlar
Midyat 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
5. Temyiz Nedenleri
Davalı ... vekili temyiz dilekçesinde, kabul kararı verilen bölümlerde 2012 yılı itibariyle herhangi bir tarımsal emareye rastlanılmadığının tespit edildiğini, dolayısıyla zilyetlik şartlarının davacı lehine oluşmadığını, Mahkemenin yeterli inceleme yapmadan karar verdiğini belirterek, kararın bozulmasını talep gitmiştir.
6. Gerekçe
6.1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, dava dilekçesindeki açıklamalar ve iddianın ileri sürülüş biçimine göre Hazine adına ihdasen oluşan taşınmazın ihdas tarihinden önceki kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayalı olarak açılan tapu iptali ve tescil isteğine ilişkindir.
6.2. İlgili Hukuk
6.2.1.3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun 14. maddesi “ Tapuda kayıtlı olmayan ve aynı çalışma alanı içinde bulunan ve toplam yüzölçümü sulu toprakta 40, kuru toprakta 100 dönüme kadar olan (40 ve 100 dönüm dahil) bir veya birden fazla taşınmaz mal, çekişmesiz ve aralıksız en az yirmi yıldan beri malik sıfatıyla zilyetliğini belgelerle veya bilirkişi veyahut tanık beyanlarıyla ispat eden zilyedi adına tespit edilir.”
6.2.2. 3402 sayılı Kadastro Kanunu’nun 17. maddesi, “Orman sayılmayan Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan ve kamu hizmetine tahsis edilmeyen araziden, masraf ve emek sarfı ile imar ve ihya edilerek tarıma elverişli hale getirilen taşınmaz mallar 14 üncü maddedeki şartlar mevcut ise imar ve ihya edenler veya halefleri adına, aksi takdirde Hazine adına tespit edilir.”
6.2.3. 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 713/1. maddesi, "Tapu kütüğünde kayıtlı olmayan bir taşınmazı davasız ve aralıksız olarak yirmi yıl süreyle ve malik sıfatıyla zilyetliğinde bulunduran kişi, o taşınmazın tamamı, bir parçası veya bir payı üzerindeki mülkiyet hakkının tapu kütüğüne tesciline karar verilmesini isteyebilir.” hükümlerini içermektedir.
6.3. Değerlendirme
Mahkemece yapılan keşif, alınan beyanlar ve bilirkişi raporlarına göre ihdas tarihine kadar davacı lehine zilyetlik koşullarının oluştuğu anlaşılmaktadır.
Dosya içeriğine, Mahkemece hükmüne uyulan bozma kararında açıklandığı gibi işlem yapılıp sonucuna göre hüküm verilmiş olmasına, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre kararın (IV/3.) numaralı bendinde yer verilen gerekçeyle yazılı şekilde karar verilmesinde bir isabetsizlik bulunmamaktadır.
V. SONUÇ:
Açıklanan nedenlerle; davalı ... vekilinin yerinde bulunmayan temyiz itirazlarının reddiyle usul ve yasaya uygun olan hükmün ONANMASINA, 492 Sayılı Harçlar Kanunu'nun değişik 13. maddesinin "j" bendi gereğince davalı Hazineden harç alınmasına yer olmadığına
kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 07/03/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.