"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
Taraflar arasındaki tapu iptali ve tescil istemine ilişkin açılan davadan dolayı yapılan yargılama sonunda, Mahkemece verilen ret kararının Yargıtay (Kapatılan) 16. Hukuk Dairesince onanmasına karar verilmiş, karar düzeltme talebinin kabulü ile hükmün bozulması üzerine İlk Derece Mahkemesince bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda davanın kabulüne ilişkin karar süresi içinde davalı hazine vekili tarafından temyiz edilmekle; temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten sonra, dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı dava dilekçesinde; Manavgat ilçesi Sorgun köyü 2123 ada 9 parsel sayılı taşınmazın kendisine ait olduğunu, 1964 yılında yapılan kadastro çalışması sırasında 483 parsel olarak tapuya tescil edildiğini, sonrasında mahkeme kararıyla tescil harici bırakıldığını, 2004 yılında Manavgat Belediyesince imar işlemine tabi tutulup 2123 ada 9 parsel numarasını aldığını, dava konusu bölümün 1972 yılında köy tüzel kişiliği tarafından dedesi ...’a verildiğini, sonrasında kendisine devredildiğini ve bu şekilde kullanıldığını belirterek, dava konusu bölümün tapu kaydının iptali ile adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı Hazine vekili cevap dilekçesinde; dava konusu bölümün taşlık, kayalık, çalılık ve fundalık olması sebebiyle tescil harici bırakıldığını, zilyetlik koşullarının oluşmadığını belirterek, davanın reddini savunmuştur
III. MAHKEME KARARI
Manavgat 4. Asliye Hukuk Mahkemesinin 23/03/2015 tarihli ve 2014/189 E. 2015/138 K. sayılı kararıyla; ekonomik amaca uygun kullanım olmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
IV. TEMYİZ
1.Temyiz Yoluna Başvuranlar
Manavgat 3.Asliye Hukuk Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Bozma Kararı
Yargıtay (Kapatılan) 16. Hukuk Dairesinin 10/11/2017 tarihli 2015/21437 E. 2017/7772 K. sayılı kararıyla hükmün onanmasına karar verilmiştir. Davacı vekili tarafından karar düzeltme talebinde bulunulması sonucunda, Dairenin 19/04/2019 tarih 2018/2840 E. 2019/2925 K sayılı kararıyla; her ne kadar çekişmeli taşınmaz 1964 yılında çalılık niteliğiyle tescil harici bırakılmış ise de, taşınmazın 1972 yılında dağıtım sonucu köylülere verilmesi üzerine parsellerin üzerinde evlerin yapıldığı, çalılık denen bir olgunun o tarihte yok edildiği, artık saptanan bu durum karşısında taşınmazın 3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun 17. maddesi uyarınca imar ve ihya koşullarının araştırılmasına, bu konuda inceleme yapılmasına gerek kalmadığının tüm dosya kapsamındaki bilgi ve belgeler ile saptandığı, taşınmazın dağıtım sonucu köylülere verildiği 1972 yılından, Hazine adına tapu kaydının oluştuğu 20/07/2004 tarihine kadar kazanmayı sağlayan zilyetlik, imar ve ihya koşularının davacı yararına gerçekleştiği, 1972 yılında dağıtım sonucu yerin alınmasıyla üzerlerine evlerin yapılması nedeniyle imar ve ihyanın bu tarihte tamamlandığının kabulü gerektiği, aynı nitelikte ve aynı konumda bulunan birçok dosyanın Daireden geçtiği ve onanmalarına karar verildiği, Dairece onanan ilam örneklerinin dosya arasına konulduğunun görüldüğü, dava dosyası kapsamı ile aynı nitelikteki dosyaların içerisinde bulunan bilgi ve belgeler üzerinde yapılan incelemede parseller üzerindeki binaların 1980 yılından önce yapıldığının belirlendiği, en geç imar ve ihyanın bu tarihte tamamlandığının kabulünün zorunlu olduğu, davacı yararına kazanma koşullarının oluştuğu anlaşılmakla Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmesi gerekirken yazılı gerekçe ile reddine karar verilmiş olmasının isabetsiz olduğu belirtilerek, onama kararının kaldırılmasına, hükmün bozulmasına karar verilmiştir.
3. Manavgat 4.Asliye Hukuk Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Manavgat 4.Asliye Hukuk Mahkemesinin 16/07/2020 tarihli ve 2019/249 E. 2020/148 K. sayılı kararıyla; davanın kabulüne, çekişmeli 2123 ada 9 parsel sayılı taşınmazın tapu kaydının iptali ile davacı adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmiştir.
4. Bozma Sonrası Manavgat 4.Asliye Hukuk Mahkemesi Kararına Karşı Temyiz Yoluna Başvuranlar
Manavgat 4. Asliye Hukuk Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı Hazine vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
5. Temyiz Nedenleri
Davalı Hazine vekili temyiz dilekçesinde; Mahkemenin eksik inceleme neticesinde karar verdiğini, taşınmaz üzerinde imar ihya işlemlerinin araştırılmadığını belirterek, hükmün bozulmasını talep etmiştir.
6. Gerekçe
6.1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, kadastro öncesi nedene dayalı olarak açılan tapu iptali ve tescil isteğine ilişkindir.
6.2. İlgili Hukuk
6.2.1. 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 713/1. maddesi, “Tapu kütüğünde kayıtlı olmayan bir taşınmazı davasız ve aralıksız olarak yirmi yıl süreyle ve malik sıfatıyla zilyetliğinde bulunduran kişi, o taşınmazın tamamı, bir parçası veya bir payı üzerindeki mülkiyet hakkının tapu kütüğüne tesciline karar verilmesini isteyebilir."
6.2.2. 3402 sayılı Kadastro Kanunu’nun 14. maddesi, “Tapuda kayıtlı olmayan ve aynı çalışma alanı içinde bulunan ve toplam yüzölçümü sulu toprakta 40, kuru toprakta 100 dönüme kadar olan (40 ve 100 dönüm dahil) bir veya birden fazla taşınmaz mal, çekişmesiz ve aralıksız en az yirmi yıldan beri malik sıfatıyla zilyetliğini belgelerle veya bilirkişi veyahut tanık beyanlarıyla ispat eden zilyedi adına tespit edilir.”
6.2.3. 3402 sayılı Kadastro Kanunu’nun 17. maddesi, “Orman sayılmayan Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan ve kamu hizmetine tahsis edilmeyen araziden, masraf ve emek sarfı ile imar ve ihya edilerek tarıma elverişli hale getirilen taşınmaz mallar 14. maddedeki şartlar mevcut ise imar ve ihya edenler veya halefleri adına, aksi takdirde Hazine adına tespit edilir.’’ hükümlerini içermektedir.
6.3. Değerlendirme
Mahkemece mahallinde yapılan keşif, alının beyanlara göre dava konusu taşınmaz üzerinde davacının ekonomik amaca uygun kullanımının olduğu, davacı lehine zilyetlik ile kazanım koşullarının oluştuğunun tespit edilmesi nedeniyle, dosya içeriğine, Mahkemece hükmüne uyulan bozma kararında açıklandığı gibi işlem yapılıp sonucuna göre hüküm verilmiş olmasına, delillerin takdirinin yerinde bulunmasına göre (IV/3.) numaralı paragrafta yer verilen Manavgat 4. Asliye Hukuk Mahkemesinin kararında isabetsizlik bulunmamaktadır.
V. SONUÇ:
Açıklanan nedenlerle; davalı vekilinin yerinde bulunmayan temyiz itirazlarının reddiyle usul ve yasaya uygun olan Manavgat 4. Asliye Hukuk Mahkemesi kararının ONANMASINA, 492 sayılı Harçlar Kanunu'nun değişik 13. maddesinin j. bendi gereğince Hazineden harç alınmasına yer olmadığına, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere 13/06/2022 tarihinde oybirliği ile karar verildi.