"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
KARAR : Kısmen Kabul - Kısmen Ret
Taraflar arasında görülen kadastro öncesi nedene dayalı tapu iptali ve tescili istekli davada, Mahkemece davanın kısmen kabulüne, kısmen reddine karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davalı ... vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar Sivas ili Yıldızeli ilçesi ... köyü kadastro çalışma alanında bulunan ve kadastro sonucunda davalılar adına tespit ve tescil edilen çekişmeli 101 ada 56, 292, 295, 408, 450 parsel, 113 ada 27 parsel, 116 ada 58, 72, 74 77, 119, 134 parsel, 118 ada 18, 40, 70 parsel, 122 ada 8 parsel, 124 ada 117, 207, 223, 254, 260 parsel, 129 ada 28, 51, 68 parsel, 139 ada 5, 15 parsel, 112 ada 56 parsel, 148 ada 18 parsel, 108 ada 254 parsel taşınmazların müşterek kök muris Ethem Cenik'ten intikal ettiğini; ne var ki kadastro sırasında yalnızca davalılar adına tescil edildiğini belirterek miras yoluyla gelen hakka dayalı olarak tapu iptali ve tescil isteğinde bulunmuştur.
II. CEVAP
Davalı ... vekili aşamalarda sunduğu sözlü ve yazılı beyanlarında müşterek murisin terekesinde yer alan tüm lehtarların davaya dahil edilmesi gerektiği, tahkikatın gıyaplarında yürütüldüğünü ve bu durumun usule aykırı olduğunu belirterek davanın reddini savunmuş, diğer davalılar ise davaya cevap vermemiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile dava konusu taşınmazların çoğunluğunun kök muristen kaldığını davalı erkek kardeşlerin kendi aralarında taksim yaptığını ve davacıların yakın miras bırakanı olan kız kardeşlerine ise yer vermediklerini, davacıların miras yoluyla gelen haklarının baki olduğunu, bir kısım taşınmazın ise tereke malı olmadığı ve davacıların iddialarını ispat edemedikleri gerekçesiyle davanın kısmen kabulü ile kısmen reddine;
1-Davacı ...'ın açtığı davanın aktif husumet yokluğu nedeniyle reddine,
2-Dava konusu 139 ada 5 ve 15 parsel sayılı taşınmazlar hakkında açılan davada feragat edildiği için feragat nedeniyle reddine,
3- Çekişmeli 122 ada 8 parsel (ifraz ile 122 ada 60 ve 61 parseller), 124 ada 223 parsel (ifraz ile 124 ada 479 ve 480 parseller) için davacı tarafından açılan davanın sübut bulmadığından reddine,
4- Çekişmeli 101 ada 292, 450 parseller, 113 ada 27 parsel, 116 ada 77, 119, 134 parseller, 118 ada 40 parsel, 124 ada 260 parsel, 129 ada 51 parsel sayılı taşınmazların davalı ... adına olan tapu kaydının iptali ile Yıldızeli Sulh Hukuk Mahkemesinin 2014/15-13 sayı ve 14/01/2014 tarihli veraset ilamındaki hisseleri oranında davacılar adına tapuya tesciline, kalan kısmın tespit gibi tesciline,
5-Çekişmeli 101 ada 56, 408 parseller, 112 ada 56 parsel, 116 ada 58, 72,74 parseller, 118 ada 18, 70 parseller, 124 ada 207, 254 parseller, 129 ada 28, 68 parseller, 148 ada 18 parsel sayılı taşınmazların davalı ... adına olan tapu kayıtlarının iptali ile Yıldızeli Sulh Hukuk Mahkemesinin 2014/15-13 sayı ve 14/01/2014 tarihli veraset ilamındaki hisseleri oranında davacılar adına tapuya tesciline, kalan kısmın tespit gibi tesciline,
6- Çekişmeli 108 ada 254 parsel sayılı taşınmazın davalılar ... ve ... adına olan tapu kaydının iptali ile Yıldızeli Sulh Hukuk Mahkemesinin 2014/15-13 sayı ve 14/01/2014 tarihli veraset ilamındaki hisseleri oranında davacılar adına tapuya tesciline, kalan kısmın tespit gibi tesciline,
7- Çekişmeli 124 ada 117 parsel sayılı taşınmazın davalılar ... ve ... adına olan tapu kaydının iptali ile Yıldızeli Sulh Hukuk Mahkemesinin 2014/15-13 sayı ve 14/01/2014 tarihli veraset ilamındaki hisseleri oranında davacılar adına tapuya tesciline, kalan kısmın tespit gibi tesciline,
8-Çekişmeli 101 ada 295 parsel sayılı taşınmazın davalılar ..., ... ve ... adına olan tapu kaydının iptali ile Yıldızeli Sulh Hukuk Mahkemesinin 2014/15-13 sayı ve 14/01/2014 tarihli veraset ilamındaki hisseleri oranında davacılar adına tapuya tesciline, kalan kısmın tespit gibi tesciline karar verilmiştir.
IV. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... vekili tarafından temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili temyiz dilekçesinde, taraf teşkili sağlanıp, tüm mirasçılar davaya dahil edilmeden yargılama yapıldığını, davalıların savunma hakları kısıtlanmak suretiyle oturumlar ve keşiften haberdar edilmedikleri, davalıların aleyhlerine ve gıyaplarında ıslah gibi usulü işlemlerin yapıldığı, taşınmazların evveliyatı, taksim edilip edilmediği hususunda maddi olaylara dayanmayan soyut ve yetersiz beyanlara itibar edildiğini, davalılardan Kadiriye yaşlı ve yatalak olup, kısıtlanma ihtimali bulunduğu halde bu hususun nazara alınmadığını belirterek tüm bu nedenlerle kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, kadastro öncesi nedene dayalı tapu iptali ve tescili istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1.4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun (TMK) 6. maddesinde, "Kanunda aksine bir hüküm bulunmadıkça, taraflardan her biri, hakkını dayandırdığı olguların varlığını ispatla yükümlüdür.",
2. TMK'nın “Miras ortaklığı” başlıklı 640. maddesinde “Birden çok mirasçı bulunması halinde, mirasın geçmesiyle birlikte paylaşmaya kadar, mirasçılar arasında terekedeki bütün hak ve borçları kapsayan bir ortaklık meydana gelir.
Mirasçılar terekeye elbirliğiyle sahip olurlar ve sözleşme veya kanundan ... temsil ya da yönetim yetkisi saklı kalmak üzere, terekeye ait bütün haklar üzerinde birlikte tasarruf ederler." hükümlerine yer verilmiştir.
3. Tereke (miras ortaklığı) TMK'nın 701 ve devam eden maddeleri uyarınca elbirliği (iştirak) mülkiyetine tâbidir. Elbirliği mülkiyeti, yasa veya yasada gösterilen sözleşmeler uyarınca, aralarında ortaklık bağı bulunan kişilerin, bu ortaklık nedeniyle bir mala veya hakka birlikte malik olmaları durumudur. TMK'nın 701-703. maddelerinde düzenlenen bu tür mülkiyetin (ortaklığın) tüzel kişiliği olmadığı gibi ortaklardan her birinin doğrudan doğruya bir ... da bulunmamaktadır. Mülkiyet, bir bütün olarak ortakların hepsine aittir. Başka bir deyişle, ortaklık tasfiye ile sona erinceye kadar ortaklardan her birinin ayrı bir mal veya ... olmayıp, hak sahibi ortaklıktır.
4. Elbirliği (iştirak) hâlinde mülkiyet türünde malikler, mülkiyet payları ayrılmadığından paydaş değil, ortaktır. Bu ilke TMK'nın 701. maddesinde “...Kanun ve kanunda öngörülen sözleşmeler uyarınca oluşan topluluk dolayısıyla mallara birlikte malik olanların mülkiyeti, elbirliği mülkiyetidir.’’ şeklinde hüküm altına alınmıştır.
5. 3402 sayılı Kadastro Kanunu’nun 15. maddesi "Tapuda kayıtlı taşınmaz malların malikleri veya bunların mirasçıları arasında, tapuda kayıtlı olmayan taşınmaz malların ise on dördüncü madde gereğince belirlenen zilyetleri arasında taksim edildikleri belgelerle veya bilirkişi veyahut tanık beyanları ile sabit olduğu takdirde bu mallar taksim gereğince zilyetleri adına tespit olunur." hükmünü içermektedir.
6. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 297. maddesinin (2). fıkrasında, “hükmün sonuç kısmında, gerekçeye ait herhangi bir söz tekrar edilmeksizin, taleplerden her biri hakkında verilen hükümle, taraflara yüklenen borç ve tanınan hakların, mümkünse sıra numarası altında açık, şüphe ve tereddüt uyandırmayacak şekilde gösterilmesi gereklidir”, hükmü öngörülmüştür. Hükümlerin çelişkiden uzak ve infaza elverişli olması kamu düzeniyle ilgili olup, hükmü temyiz etmeyen yönünden sonuç doğurması gerekeceği de gözetilerek, gerçeğe ve hukuka uygun bir karar verilmesi gerekir.
3. Değerlendirme
Dosya içeriğine, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına, temyize konu çekişmeli taşınmazların müşterek kök muristen intikal ettiği ve yöntemince taksim edilmediğinin toplanan delillerden anlaşılmasına göre davalı vekilinin sair temyiz itirazları yerinde değildir. Ancak; mahkeme kararlarının doğru, infazı kabil, infaz sırasında tereddüt oluşturmayacak nitelikte olması gerekmektedir. Somut olayda eldeki davanın tapu iptali ve tescili isteğiyle açıldığı, daha evvel usulü dairesinde kesinleşmek suretiyle oluşan tapu sicilinin iptalinin talep edildiği; ne var ki mahkemece kadastro tespitine itiraz hüviyetinde olmayan eldeki uyuşmazlık yönünden tespit gibi tescil kararı verildiği; oysa ki tapu iptali ve tescil davalarının sübutu halinde sicilin iptali ile maddi gerçeğe uygun biçimde tesciline hükmedilmesinin zorunlu ve yeterli olduğu, yeniden tescil mahiyetine gelecek şekilde hüküm kurulmasının isabetsiz olduğu anlaşılmaktadır. Davalının temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde görülmüş ise de; bahsi geçen yanılgı yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden hükmün aşağıda belirtildiği şekilde düzeltilerek onanmasına karar verilmiştir.
V. KARAR
Yukarıda açıklanan nedenlerle; hükmün (4), (5) ve (6) numaralı bentlerinde yer alan '' taşınmazların'', (7) ve (8) numaralı bentlerinde yer alan '' taşınmazın'' ibaresinden sonra gelen bölümlerin hükümden çıkartılması ve bu bölümlerin yerine ''davalılar adına olan tapu kayıtlarının davacıların muris Ethem Canik'in Yıldızeli Sulh Hukuk Mahkemesinin 2014/15 Esas, 2014/13 Karar ve 14/01/2014 tarihli veraset ilamında yazılı hisseleri oranında iptali ile davacılar adına tesciline'' cümlesinin eklenmesine, hükmün düzeltilmiş bu şekliyle 6100 sayılı HMK'nın geçici 3. maddesi yollamasıyla 1086 sayılı HUMK'un 438/7. maddesi gereğince DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
Alınan peşin harcın temyiz eden ...'e geri verilmesine,
Kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere,
30/03/2023 tarihinde oy birliği ile karar verildi.