"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
KARAR : Kabul
Taraflar arasındaki tapu iptal ve tescil davasından dolayı yapılan yargılama sonunda davanın kabulüne karar verilmiştir.
Karar dahili davalı ... tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve
Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı dava dilekçesinde; Babasından kendisine initkal eden ve uzun yıllardır zilyetliğinde olan taşınmazın kadastro çalışmaları sırasında 123 ada 92 parsel numarasıyla davalı adına tespit edildiğini ileri sürerek taşınmazın tapu kaydının iptali ile adına tesciline kararı verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Dahili davalılar ..., ..., ... ..., ... ve ... ayrı ayrı cevap dilekçelerinde; davanın reddini savunmuştur.
Dahili davalı ... cevap dilekçesinde; Taşınmazı davacının kullandığını, bir haklarının olmadığını beyan etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
Ardahan 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 28.06.2016 tarihli 2012/341 Esas 2016/776 Karar sayılı kararı ile mahalli bilirkişi beyanlarından taşınmazın davacıya ait olduğunun anlaşıldığı gerekçesiyle davanın kabulü ile 123 ada 92 parsel sayılı taşınmazın tapu kaydının iptali ile davacı adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmiştir.
IV. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde dahili davalı ... temyiz başvurusunda bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Dahili davalı ... temyiz dilekçesinde özetle; taşınmazın tapu kayıtlarına göre kendisine ait olduğunu, ekip biçen kişinin de kendisi olduğunu, buna ilişkin tanıkları olmasına rağmen tanıkları dinlenmeden karar verildiğini, davacının gösterdiği tanıklar dinlenerek karar verildiğini, Ardahan Asliye Ceza Mahkemesi'nin kararının temyiz aşamasında olduğunu, tanıklarını keşifte hazır etmesine rağmen dinlenemediği gibi zapta da geçmediğini ileri sürerek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, kadastro öncesi nedene dayalı tapu iptal ve tescil istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
3402 sayılı Kadastro Kanununun;
14. maddesinin ilgili kısımları şöyledir;
" Tapuda kayıtlı olmayan ve aynı çalışma alanı içinde bulunan ve toplam yüzölçümü sulu toprakta 40, kuru toprakta 100 dönüme kadar olan (40 ve 100 dönüm dahil) bir veya birden fazla taşınmaz mal, çekişmesiz ve aralıksız en az yirmi yıldan beri malik sıfatıyla zilyetliğini belgelerle veya bilirkişi veyahut tanık beyanlarıyla ispat eden zilyedi adına tespit edilir.
(Değişik ikinci fıkra: 3/7/2005 - 5403/26 md.) Sulu veya kuru arazi ayrımı, Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu hükümlerine göre yapılır."
3. Değerlendirme
1.Kadastro sonucunda Ardahan ili Merkez ilçesi ... Köyü çalışma alanında bulunan 123 ada 92 parsel sayılı 8.967,11 metrekare yüzölçümlü taşınmaz vereseler arasındaki taksime istinaden 20 yıldır zilyetliğinde bulunduğu belirtilerek Şahbedender ... adına tespit ve tespite itiraz edilmeksizin tescil edilmiştir.
2.Mahkemece, mahalli bilirkişi beyanlarından taşınmazın davacıya ait olduğunun anlaşıldığı gerekçesiyle yazılı şekilde davanın kabulüne karar verilmiş ise de yapılan araştırma, inceleme ve uygulama hüküm vermeye yeterli bulunmamaktadır.
3. Somut olayda, dahili davalılardan ...'nın yurtdışında yaşadığı tespit edilmiş olmasına rağmen mahkemece dava dilekçesinin ilanen tebliğe çıkartıldığı, davanın hiç bir aşamasına dahili davalının katılmadığı, Mahkemece Tebligat Kanunu 10. maddesi uyarınca davalının yerleşim yeri adresi araştırılmadan ilanen tebligat yolu ile tebligatı yapıldığı ve bununla sonucuna gidildiği gibi 24.05.2016 tarihli duruşmada taraf tanıkları ve mahalli bilirkişilerin hazır edilmesi için kolluğa yazı yazılması yönünde ara karar kurulduğu halde tanıklara davetiye çıkarılmadan ve keşif mahallinde hazır edilmeden keşfin yapıldığı anlaşılmıştır.
4. Hemen belirtmek gerekir ki, iddia ve savunma ..., 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun hukuki dinlenilme haklı başlıklı 27. maddesi ile usul hukukumuza yansıtılmıştır. Anılan maddenin birinci fıkrasında davanın taraflarının kendi hakları ile bağlantılı olarak hukuki dinlenilme hakkına sahip oldukları belirtildikten sonra maddenin ikinci fıkrasında bu hakkın "açıklama ve ispat ..."nı da içerdiği vurgulanmıştır. Davanın taraflarının usul hukuku hükümlerine aykırı olarak açıklama ve ispat hakkını kullanmalarının kısıtlanması, iddia ve savunma hakkının kısıtlanması sonucunu doğurur.
5. Tanık delili, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (HMK) 240 ile 266. maddeleri arasında düzenlenmiş olup HMK’nın 243. maddesinde; “(1) Tanık davetiye ile çağrılır. Ancak, davetiye gönderilmeden taraflarca hazır bulundurulan tanık da dinlenir. Şu kadar ki, tanık listesi için kesin süre verildiği ve dinlenme gününün belirlendiği hâllerde, liste verilmemiş olsa dahi taraf, o duruşmada hazır bulundurursa tanıklar dinlenir... ” hükmüne yer verilmiştir. Açıklanan nedenlerle Mahkemece tarafların bildirdikleri tanıklarına davetiye çıkarılmadan yazılı şekilde karar verilmesi isabetsizdir.
6.Hâl böyle olunca; dahili davalı ... 'ya usulüne uygun olarak dava dilekçesinin ve duruşma gününün tebliği ile taraf teşkili sağlandıktan sonra HMK’nın 243. maddesi gereğince tanıklara keşif mahallinde dinlenmek üzere davetiye çıkarılmalı, fen bilirkişisi, mahalli bilirkişiler ve taraf tanıklarının katılımıyla yeniden keşif yapılmalı, yapılacak keşifte dinlenilecek mahalli bilirkişi ve tanıklardan, çekişmeli taşınmazın öncesi itibariyle kime ait olduğu, kimden kime ne zaman ve ne şekilde intikal ettiği, kim tarafından ne zamandan beri ve hangi tasarruflarla zilyet edildiği hususları maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılmalı, beyanları arasında çelişki oluşması halinde yüzleştirme yapılarak çelişkinin giderilmesine çalışılmalı, çelişkinin giderilememesi halinde hangi beyana ne sebeple üstünlük tanındığı gerekçeli kararda tartışılıp açıklanmalı; komşu taşınmaz kayıtları uygulanmalı, fen bilirkişisinden keşfi takibe elverişli rapor ve kroki alınmalı ve bundan sonra tüm deliller birlikte değerlendirilip sonucuna göre bir karar verilmelidir.
7. Mahkemece, bu hususlar göz ardı edilerek eksik incelemeyle yazılı şekilde hüküm kurulması isabetsizdir.
V. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Dahili davalı ...'in temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün 6100 Sayılı Yasa'nın geçici 3.maddesi yollaması ile 1086 Sayılı HUMK.'nun 428.maddesi gereğince BOZULMASINA,
Peşin alınan harcın temyiz edene iadesine,
Kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere,
13.02.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.